Tα Βαλκάνια διανύουν ακόμη μια μεταβατική περίοδο που φαντάζει ατέλειωτη. Τα κοινωνικά προβλήματα σε συνδυασμό με την εκτεταμένη διαφθορά και τις εθνοτικές διαφορές βγάζουν τον κόσμο στους δρόμους. Οι εξελίξεις τρέχουν με φόντο τον εντεινόμενο γεωπολιτικό ανταγωνισμό ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία, αλλά και τις προσπάθειας δυνάμεων, όπως η Τουρκία να αδράξουν την ευκαιρία της κρίσης. Η Ευρώπη ανησυχεί.
Το βλέμμα σήμερα είναι στραμμένο στις κάλπες στην Βόρεια Μακεδονία για την εκλογή προέδρου με φόντο την Συμφωνία των Πρεσπών. Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη δοκιμασία για τον πρωθυπουργό Ζόραν Ζάεφ μετά την ενεργοποίηση της Συμφωνίας των Πρεσπών και τη μετονομασία της χώρας. Η δεύτερη θητεία του προέδρου Γκιόργκι Ιβανόφ πολέμιου της συμφωνίας που επετεύχθη μεταξύ του σοσιαλιστικού κόμματος του Ζάεφ με την ελληνική κυβέρνηση, επιλύοντας μια διένεξη δεκαετιών, λήγει στις 12 Μαΐου.
Η προεκλογική εκστρατεία ήταν σύντομη καθώς επίσημα ξεκίνησε την 1η Απριλίου όμως το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών θεωρείται κρίσιμο για την επόμενη μέρα. Οι προεδρικές εκλογές ουσιαστικά θα αποτελέσουν ένα άτυπο νέο δημοψήφισμα για τη Συμφωνία των Πρεσπών και είναι απόλυτη ανάγκη για τον Ζόραν Ζάεφ να εκλεγεί ο υποψήφιος του κυβερνητικού συνασπισμού και να εδραιώσουν οι Σοσιαλδημοκράτες την πολιτική τους ηγεμονία.
Ο υποψήφιος του κυβερνητικού συνασπισμού Στέβο Μπεντερόφσκι έχει να αντιμετωπίσει δύο βασικούς αντιπάλους, την Γκορντάνα Σιλγιάνοβσκα Ντάβκοβα από το αντιπολιτευτικό εθνικιστικό VMRO και τον Μπεσίμ Μπερίμ Ρέκα, ο οποίος εκπροσωπεί τα αλβανικά κόμματα.
1.800.000 πολίτες που έχουν δικαίωμα ψήφου. Απαιτείται συμμετοχή 40% για να είναι έγκυρη η διαδικασία, ενώ σε περίπτωση που δεν υπάρξει υποψήφιος που να εξασφαλίζει απόλυτη πλειοψηφία, θα ακολουθήσει στις 5 Μαϊου δεύτερος γύρος μεταξύ των δύο πρώτων, ώστε να αναδειχθεί ο διάδοχος του Γκεόργκι Ιβανοφ. O ίδιος βάσει Συντάγματος δεν έχει δικαίωμα να διεκδικήσει την επανεκλογή του στο ανώτατο αξίωμα καθώς ήδη έχει υπηρετήσει δύο συναπτές θητείες.
Ο Ιβανόφ αρνείται σθεναρά να υπογράψει τα νομοσχέδια που ψηφίζει η Βουλή των Σκοπίων και φέρουν το νέο όνομα της χώρας, με το επιχείρημα ότι ως πρόεδρος έχει ορκιστεί να προστατεύει το Σύνταγμα και να «υπερασπίζεται τα συμφέροντα της Μακεδονίας». Άλλωστε, είχε εκφράσει την αντίθεσή του και στη Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία επίσης αρνήθηκε να κυρώσει ως πολιτειακός άρχοντας με την υπογραφή του.
Ο 56χρονος Στέβο Πεντάροφσκι, ο οποίος είναι ο εθνικός συντονιστής της Βόρειας Μακεδονίας για το ΝΑΤΟ, θα είναι ο κοινός υποψήφιος των δύο μεγαλύτερων κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού, της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης (SDSM) της οποίας ηγείται ο Ζόραν Ζάεφ και του αλβανικού DUI του οποίου ηγείται ο Αλί Αχμέτι.
Η 65χρονη Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, καθηγήτρια συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο των Σκοπίων, θα είναι η υποψήφια του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE, του οποίου ηγείται ο Χρίστιαν Μίτσκοσκι.
Ο τρίτος υποψήφιος για το προεδρικό αξίωμα, ο καθηγητής Πανεπιστημίου στο Τέτοβο, Μπλέριμ Ρέκα, υποστηρίζεται από τα δύο αντιπολιτευόμενα αλβανικά κόμματα «BESA» και «Συμμαχία για τους Αλβανούς» και δεν έχει ελπίδες να περάσει στον δεύτερο γύρο, ο οποίος θα διεξαχθεί στις 5 Μαΐου.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών θα αναμετρηθούν ο Στέβο Πεντάροφσκι και η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, καθώς ο Ρέκα έχει μικρές πιθανότητες να προκριθεί στον δεύτερο γύρο.
Η Σιλιάνοφσκα θεωρεί ότι η Συμφωνία των Πρεσπών είναι επιζήμια για τα εθνικά συμφέροντα της χώρας, έχει όμως δηλώσει ότι εφόσον εκλεγεί Πρόεδρος θα σεβαστεί τη Συμφωνία, καθώς αυτή έχει πλέον ενσωματωθεί στο Σύνταγμα της χώρας, και θα χρησιμοποιεί το νέο όνομα της χώρας, όταν αυτό είναι απαραίτητο, δηλαδή επίσημα. Επίσης υποστηρίζει ότι είναι εφικτό να αλλάξει η Συμφωνία των Πρεσπών.
Aπό την πλευρά του, ο κοινός υποψήφιος των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού, ο Στέβο Πεντάροφσκι, διερωτήθηκε με ποιον τρόπο η Σιλιάνοφσκα, σε περίπτωση που εκλεγεί Πρόεδρος της χώρας, θα επιχειρήσει να αλλάξει την Συμφωνία, αφού για κάτι τέτοιο θα χρειαστεί να ενημερωθούν τα πέντε μόνιμα μέλη της Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και να τους γνωστοποιηθεί ότι ανοίγει εκ νέου η διένεξη για το όνομα. Η Σιλιάνοφσκα υποστήριξε ότι μπορεί να κινηθεί διαδικασία μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, στην δικαιοδοσία του οποίου εμπίπτει η Συμφωνία των Πρεσπών, σε περίπτωση που υπάρξει διένεξη γύρω από την εφαρμογή της. Ο υποψήφιος της αλβανικής αντιπολίτευσης Μπλερίμ Ρέκα θεωρεί ότι η Συμφωνία των Πρεσπών συνιστά μια win-win κατάσταση, καθώς η Ελλάδα διαφύλαξε το αρχαίο παρελθόν της, ενώ η Βόρεια Μακεδονία εξασφάλισε την ευρωπαϊκή της προοπτική.
Τους πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας όμως τους απασχολούν περισσότερο τα ζητήματα της καθημερινότητας και έχουν κουραστεί από τις αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις και την περιπέτεια των συνταγματικών αλλαγών
Tι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις
Σύμφωνα με δύο δημοσκοπήσεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν αξιόπιστες, ο Στέβο Πεντάροφσκι προηγείται ενόψει του πρώτου γύρου με ποσοστό περίπου 28%, έναντι 24% που συγκεντρώνει η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, ενώ ο Μπλέριμ Ρέκα αποσπά ποσοστό 12%. Ωστόσο, μεγάλο είναι το ποσοστό της αδιευκρίνιστης ψήφου, το οποίο ξεπερνά το 30%.
Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, στον δεύτερο γύρο θα αναμετρηθούν ο 56χρονος Στέβο Πεντάροφσκι και η 65χρονη Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, με τον πρώτο να θεωρείται «φαβορί», λόγω της απήχησης που έχει και σε Αλβανούς ψηφοφόρους, καθώς αυτός στηρίζεται και από το αλβανικό κόμμα DUI, το οποίο, παρά τα σημάδια φθοράς που παρουσιάζει, παραμένει το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία. Αντίθετα, η απήχηση που έχει η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα στους Αλβανούς ψηφοφόρους της χώρας είναι σχεδόν μηδαμινή. Οι Αλβανοί αποτελούν το 25% του πληθυσμού της Βόρειας Μακεδονίας.
φωτο Reuters
thetoc.gr
