ΥΓΕΙΑ

Εθισμός στο κινητό τηλέφωνο

εθισμός-στο-κινητό-τηλέφωνο-751067

Tης Μαρίζας Στ. Χατζησταματίου, ψυχολόγου, M.Sc, PhD, διδάκτορος Παν/μίου Θεσσαλίας

www.my-psychology.gr

Ως τώρα γνωρίζαμε διάφορες μορφές φοβίας όπως είναι η αγοραφοβία, η κλειστοφοβία, η φοβία για τις ενέσεις, τους γιατρούς και πολλά ακόμη είδη φοβιών.

Στις μέρες μας παρατηρείται ένα νέο είδος φοβίας που λέγεται Nomophobia. Έτσι λέγεται η φοβία έλλειψης κινητού τηλεφώνου που επηρεάζει κάθε μέρα ολοένα και περισσότερους ανθρώπους ανά τον κόσμο. Οι ειδικοί μάλιστα εκτιμούν ότι η φοβία έλλειψης κινητού τηλεφώνου είναι η νέα μάστιγα του αιώνα, καθώς καθημερινά εκατομμύρια χρήστες κινητού τηλεφώνου παθαίνουν κρίσεις άγχους στην ιδέα ότι έχουν ξεχάσει ή χάσει το τηλέφωνό τους.

Ο εθισμός στο κινητό μοιάζει με τον εθισμό στο τσιγάρο, όταν το αποχωρίζεσαι, νιώθεις αποδιοργανωμένος, αναστατωμένος, νευρικός. Εμφανίζεις συμπτώματα, όμοια με εκείνα του καπνιστή, του βουλιμικού, ή του καθ’ έξιν τζογαδόρου όπως είναι η επιθετικότητα σε κάθε προσπάθεια να μειωθεί η χρήση, το άγχος, ακόμη και ο πανικός.

Σύμφωνα με μια έρευνα σε Ιάπωνες εφήβους αποδείχθηκε ότι το 46% των μαθητών γυμνασίου από 13 έως 14 ετών και το 96% των μαθητών λυκείου από 16 έως 17 ετών διαθέτουν κινητό τηλέφωνο και είναι εθισμένοι στα κινητά τους τηλέφωνα καθώς συχνά γράφουν μηνύματα όσο τρώνε, όσο είναι στο σχολείο ή κάνουν μπάνιο. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η συγκεκριμένη φοβία επηρεάζει τουλάχιστον το 53% των κατόχων κινητών. Μάλιστα, όπως έδειξε πρόσφατη έρευνα στη Μεγάλη Βρετανία περισσότεροι από 13 εκατομμύρια Βρετανοί τρέμουν την στιγμή που θα βρεθούν χωρίς τηλέφωνο. Όπως δήλωσαν, παθαίνουν πανικό στη σκέψη ότι δεν θα μπορούν να επικοινωνήσουν με την οικογένειά τους ή τους φίλους τους και για τον λόγο αυτό παραμένουν «κολλημένοι» στο ακουστικό τους. Οι περισσότεροι άλλωστε ανέφεραν ότι για το λόγο αυτό δεν απενεργοποιούν ποτέ το κινητό τους. Ο ένας στους δέκα δήλωσαν ότι για επαγγελματικούς λόγους πρέπει να έχουν διαρκώς ένα τηλέφωνο μαζί τους, ενώ μόλις το 9% είπαν πως απενεργοποιούν το κινητό τους γιατί τους αγχώνει.

Κάποια στοιχεία που προέκυψαν από τις έρευνες πάντως θα έπρεπε να τα ερμηνεύσουμε όχι μόνο με γνώμονα τον εθισμό στο κινητό τηλέφωνο, αλλά και με βάση την κοινωνικοψυχολογική πίεση που ασκείται πάνω στο κάθε άτομο. Είναι λογικό να αισθάνεται κάποιος άγχος μήπως χάσει το σήμα του ή τελειώσει η μπαταρία του διότι γνωρίζει εκ των προτέρων ότι αν κάποιος τον πάρει τηλέφωνο εκείνο το διάστημα και δεν τον βρει θα ανησυχήσει νομίζοντας είτε ότι έχει γίνει κάτι κακό (π.χ. μητέρα που ανησυχεί ότι το παιδί της όταν δεν απαντάει στο τηλέφωνο και υποθέτει ότι κάτι κακό του συνέβη), είτε ότι το κάνει επίτηδες (π.χ. σύζυγος που νομίζει ότι ο άνδρας της παραστρατεί). Είναι πολύ εύκολο να παρεξηγηθείς όταν το κινητό σου δεν έχει σήμα και πρέπει να απολογηθείς για αυτό. Αυτός είναι και ο λόγος που πολύς κόσμος φοβάται και άγχεται όταν το κινητό τηλέφωνο δεν έχει σήμα ή μπαταρία και δεν μπορεί να απαντήσει στα τηλεφωνήματα με αποτέλεσμα να δημιουργείται η φοβία έλλειψης κινητού τηλεφώνου. Ο εθισμός στο τηλέφωνο επομένως είναι ένα φαινόμενο κοινωνικό που επιβάλλεται στον καθένα από το περιβάλλον του και όχι από τον εαυτό του.

Ωστόσο, κανείς δεν αμφισβητεί ότι το τηλέφωνο γενικά, κανονικό, ασύρματο, κινητό είναι απαραίτητο στην ζωή του ανθρώπου γιατί έχει μικρύνει τις αποστάσεις επικοινωνίας. Η αλόγιστη χρήση του όμως μπορεί να κάνει κακό στη υγεία μας και ιδιαίτερα στην υγεία των μικρών παιδιών. Άλλωστε, το μεγαλύτερο ποσοστό της χρήσης του γίνεται από τους εφήβους πράγμα επικίνδυνο για τη σωστή σωματική και πνευματική τους ανάπτυξη. Η χρήση των κινητών τηλεφώνων πέρα από τον εθισμό που προκαλεί μπορεί να προκαλέσει βλάβες στον εγκέφαλο και αυτός θα πρέπει να είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο θα πρέπει η χρήση του να είναι πολύ συγκεκριμένη, περιορισμένη και απαγορευμένη σε παιδιά και εφήβους. Οι βλάβες αυτές άλλωστε επηρεάζουν ακόμη περισσότερο τον εγκέφαλο των εφήβων, οι οποίοι παρά την επικινδυνότητα που υπάρχει χρησιμοποιούν με αυξανόμενη συχνότητα τα κινητά τηλέφωνα στην καθημερινότητά τους.

Επομένως, η μειωμένη χρήση του κινητού και η χρήση του μόνο για τις απαραίτητες συνεννοήσεις κρίνεται επιτακτική ανάγκη έτσι ώστε να προληφθεί η αλόγιστη χρήση και η εκδήλωση της φοβίας έλλειψης κινητού τηλεφώνου.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου