ΥΓΕΙΑ

Μανιοκατάθλιψη – διπολική διαταραχή

μανιοκατάθλιψη-διπολική-διαταραχή-814783

Tης Μαρίζας Στ. Χατζησταματίου,

Ψυχολόγου, M.Sc, PhD, Διδάκτορος Παν/μίου Θεσσαλίας

www.my-psychology.gr

Οι ασθενείς με διπολική διαταραχή παρουσιάζουν δραματικές εναλλαγές της διάθεσης, που ποικίλλουν από υπερβολικό “ανέβασμα” μέχρι μεγάλη κατάθλιψη, στεναχώρια και απελπισία. Στη συνέχεια επανέρχονται στην “ανεβασμένη” κατάσταση, συχνά με ορισμένες ενδιάμεσες περιόδους φυσιολογικής διάθεσης. Εκτός από αυτές τις μεταβολές της διάθεσης, υπάρχουν επίσης σοβαρές μεταβολές στην ενεργητικότητα και τη συμπεριφορά. Οι περίοδοι του “ανεβάσματος” και του “κατεβάσματος” καλούνται επεισόδια μανίας και κατάθλιψης αντίστοιχα (για αυτο και η διπολική διαταραχή ονομάζεται αλλιώς μανιοκατάθλιψη) τα οποία έχουν πολύ διαφορετικά και αναγνωρίσιμα συμπτώματα. Τα συμπτώματα της μανίας και / ή του μανιακού επεισοδίου μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Αυξημένο επίπεδο ενεργητικότητας και δραστηριότητας, συχνά ανησυχία
  • Υπερβολικά καλή και ευφορική διάθεση
  • Ταχεία ροή σκέψης, πολύ γρήγορη ομιλία, μετακίνηση από τη μια ιδέα στην άλλη
  • Υπερβολική ευερεθιστότητα
  • Αδυναμία συγκέντρωσης, εύκολη διάσπαση προσοχής
  • Μη ρεαλιστικές πεποιθήσεις του ατόμου σχετικά με τις ικανότητες και τις δυνάμεις του
  • Μειωμένη ανάγκη ύπνου
  • Πτωχή κρίση
  • Αυξημένη σεξουαλικότητα
  • Κατάχρηση ουσιών (κοκαΐνης, αλκοόλ και υπνωτικών φαρμάκων)
  • Περιόδους μεγάλης σπατάλης χρημάτων
  • Προκλητική ή επιθετική συμπεριφορά
  • Άρνηση του προβλήματος από την πλευρά του ασθενή

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης (ή ενός καταθλιπτικού επεισοδίου) μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Διαρκή θλίψη, άγχος ή αίσθημα κενού
  • Συναισθήματα απαισιοδοξίας ή απελπισίας
  • Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης από δραστηριότητες που κάποτε ήταν διασκεδαστικές
  • Συναισθήματα ενοχής, αναξιότητας ή αβοήθητου
  • Μειωμένη ενεργητικότητα, αίσθημα κόπωσης ή ότι “έπεσαν” οι ρυθμοί του
  • Δυσκολίες στη συγκέντρωση, στη μνήμη ή στη λήψη αποφάσεων
  • Ανησυχία ή ευερεθιστότητα
  • Διαταραχές ύπνου (υπερυπνία ή ανικανότητα να κοιμηθεί)
  • Χρόνιο πόνο ή άλλα συμπτώματα που δεν προκαλούνται από σωματική νόσο ή τραυματισμό

Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας ή απόπειρες αυτοκτονίας

  • Μεταβολές της όρεξης και απώλεια ή αύξηση σωματικού βάρους

Οι ερευνητές σήμερα συμφωνούν στο ότι δεν υπάρχει σαφής αιτία για τη διπολική διαταραχή. Υπάρχουν πιθανά πολλοί παράγοντες που παίζουν ρόλο στην εμφάνιση της. Ένας από αυτούς είναι η κληρονομικότητα. Είναι πραγματικά γεγονός ότι η διπολική διαταραχή έχει την τάση να εκδηλώνεται συχνότερα σε ορισμένες οικογένειες. Το γεγονός αυτό οδήγησε τους επιστήμονες στην πεποίθηση ότι υπάρχουν ορισμένα γονίδια, τα οποία παίζουν ρόλο στην εμφάνιση της διπολικής διαταραχής. Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι εάν ένας από τους γονείς σε μια οικογένεια πάσχει από διπολική διαταραχή, τα παιδιά αυτόματα θα νοσήσουν από την ίδια νόσο. Επιπλέον, μελέτες διδύμων που έχουν τα ίδια γονίδια δείχνουν ότι πολύ συχνά, ενώ ο ένας δίδυμος πάσχει από διπολική διαταραχή ο άλλος δεν πάσχει. Αυτό υποδηλώνει ότι τα γονίδια δεν είναι ο μόνος παράγοντας στην υπόθεση της κληρονομικότητας, γιατί αν η νόσος οφειλόταν αποκλειστικά στα γονίδια, οι μονοζυγωτικοί δίδυμοι θα νοσούσαν ταυτόχρονα από διπολική διαταραχή.

Σήμερα υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπευτικές μέθοδοι που καθιστούν τα άτομα με διπολική διαταραχή ικανά να ζήσουν μια πλήρη και παραγωγική ζωή. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μην καθυστερήσει η έναρξη της θεραπείας. Εάν η θεραπεία ξεκινήσει νωρίς, υπάρχουν καλύτερες πιθανότητες να μειωθούν τα σοβαρά μανιακά και καταθλιπτικά επεισόδια. Χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, η κατάσταση έχει την τάση να επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Τα μανιακά και καταθλιπτικά επεισόδια γίνονται όλο και πιο σοβαρά και επίσης τείνουν να γίνονται όλο και πιο συχνά.

Οι ασθενείς με διπολική διαταραχή επομένως μπορούν με την κατάλληλη θεραπεία να έχουν υγιή και παραγωγική ζωή. Η κατάλληλη θεραπεία θα βοηθήσει στη μείωση της συχνότητας και της σοβαρότητας τόσο των καταθλιπτικών όσο και των μανιακών επεισοδίων, έτσι ώστε οι ασθενείς να έχουν καλή ποιότητα ζωής. Είναι ωστόσο σημαντικό η μανιοκατάθλιψη να θεραπεύεται όσο πιο νωρίς γίνεται διότι στην αντίθετη περίπτωση η υποτροπή δε θα αργήσει να παρουσιαστεί. Τις περισσότερες φορές και για τον μακροπρόθεσμο έλεγχο της νόσου, συνιστάται συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας.

Είναι πολύ σημαντικό εσείς και η οικογένειά σας να μάθετε περισσότερα για τη διπολική διαταραχή, προκειμένου να μπορέσετε να αντιμετωπίσετε τη νόσο με μεγαλύτερη επιτυχία. Είναι γεγονός ότι το να υπάρχει στην οικογένεια ένα άτομο που πάσχει από μανιοκατάθλιψη προκαλεί μεγάλη δυσκολία στα συγγενικά πρόσωπα τα οποία τις περισσότερες φορές δε γνωρίζουν πώς να διαχειριστούν καταστάσεις που προκύπτουν. Πρέπει λοιπόν να γνωρίζουν ότι η εξασφάλιση της συμμόρφωσης του ασθενή με τη θεραπεία είναι κάτι που θα βοηθήσει πολύ στη σταθεροποίηση της διάθεσής του λιγοστεύοντας παράλληλα και τις δυσκολίες για τη οικογένεια του πάσχοντα.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου