Ενας στους δύο δείχνει ως ανασταλτικούς παράγοντες την ελλιπή ενημέρωση και τη μη ικανοποιητική συμβολή του σχολείου
Ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα για την ανακύκλωση στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Βόλου, καθώς μεγάλο ποσοστό των νέων ανακυκλώνει υλικά και είναι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένο.
Ωστόσο, αν και οι νέοι στο Βόλο έχουν εντάξει την ανακύκλωση στην καθημερινότητά τους, μεγάλο τμήμα αυτών υλοποιεί λανθασμένα την διαδικασία. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι αρκετοί δεν γνωρίζουν με σαφήνεια βασικές λεπτομέρειες της ανακύκλωσης που σχετίζονται κυρίως με το ποια υλικά είναι ανακυκλώσιμα και ποια όχι.
Το πρόβλημα αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην ελλιπή ενημέρωση των νέων της πόλης, ενώ θετικά βλέπει η πλειονότητα την υλοποίηση περισσότερων ενημερωτικών δράσεων και πρωτοβουλιών στον Βόλο από την πλευρά του Δήμου.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Βάσω Σαμακοβλή
Πρόκειται για συμπεράσματα της έρευνας με θέμα «Η Ανακύκλωση στο πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου», που πραγματοποιήθηκε στο διάστημα Απριλίου – Μαΐου 2012 από την Πολιτικό Μηχανικό Ιωάννα Μασλουμίδη, το Μηχανικό Χωροταξίας και Ανάπτυξης Αλέξανδρο Μπαρτζώκα – Τσιόμπρα, τη Δικηγόρο Μαρία-Αθανασία Μπακαλιάνου και τη Δασολόγο – Περιβαλλοντολόγο Μαρία Μπούρχα.
Η έρευνα παρουσιάστηκε στο πλαίσιο των εργασιών του 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής ανάπτυξης που διοργανώθηκε από το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στις 27 – 30 Σεπτεμβρίου στο Βόλο.
Συγκεκριμένα διεξήχθη πρωτογενής έρευνα με ερωτηματολόγια που απευθυνόταν σε νέους, μαθητές λυκείων της πόλης. Τριακόσιοι μαθητές κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις που εξέταζαν το βαθμό ενημέρωσής τους σχετικά με την ανακύκλωση (από πού ενημερώνονται και ποιά υλικά θεωρούν ανακυκλώσιμα), και το επίπεδο εφαρμογής της διαδικασίας (αν ανακυκλώνουν και σε τί βαθμό, ποια υλικά, καθώς και τους ενδεχόμενους ανασταλτικούς παράγοντες).
Παράλληλα, όλες οι πληροφορίες που συλλέχθηκαν είχαν χωρική υπόσταση, αφού από τους ερωτώμενους ζητήθηκε να δηλώσουν τόπο κατοικίας. Έτσι δόθηκε η δυνατότητα στην ομάδα μελέτης να προσπαθήσει να διερευνήσει την γεωγραφία της ανακύκλωσης στις περιοχές της πόλης.
Περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι
Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας, οι περισσότεροι νέοι είναι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι, καθώς το 89% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι κάνουν ανακύκλωση και μάλιστα οι μισοί σχεδόν από αυτούς δηλώνουν ότι διαχωρίζουν υλικά στο σπίτι τους καθημερινά.
Την πρώτη θέση στα υλικά που ανακυκλώνουν κατέχει το χαρτί, με ποσοστό ανακύκλωσης 92,9%, ακολουθεί το πλαστικό με ποσοστό 77,1% και το γυαλί με 50,7%, ενώ οι συσκευασίες αλουμινίου ανακυκλώνονται σε ποσοστό μόλις 33,2%. Επίσης, το κύριο κίνητρο εφαρμογής της ανακύκλωσης είναι η προστασία του περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, παρόλο που υπάρχει θετική ανταπόκριση των πολιτών στην εφαρμογή της ανακύκλωσης, παρατηρήθηκε ότι αυτή γίνεται λανθασμένα, αφού σχετικά μεγάλο ποσοστό αγνοεί το ποιά υλικά είναι επιλέξιμα για ανακύκλωση και ποιά όχι.
Ειδικότερα, η πλειονότητα των ερωτηθέντων λανθασμένα ανακυκλώνει σπασμένα γυαλιά (σε ποσοστό 64%), εισιτήρια λεωφορείων (54%) και καλαμάκια (52%). Τα συγκεκριμένα υλικά δεν είναι ανακυκλώσιμα, καθώς δυσχεραίνουν τη διαδικασία στο κέντρο διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών.
Βασικό εμπόδιο η έλλειψη ενημέρωσης
Ο σημαντικότερος παράγοντας που επιδρά στη μη εφαρμογή της ανακύκλωσης από τους νέους, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, φαίνεται να είναι η έλλειψη ενημέρωσης σε ποσοστό 45,3%.
Ταυτόχρονα αξιοσημείωτο είναι πως η συμβολή του σχολείου στην ενημέρωση των ερωτηθέντων για την ανακύκλωση κρίνεται από τους ίδιους ως ελλιπής και μη ικανοποιητική σε ποσοστό που ξεπερνά το 50%.
Παράλληλα, ανασταλτικά επιδρά η απόσταση των μπλε κάδων από τις οικίες των ερωτηθέντων, καθώς και η αφιέρωση χρόνου για την ολοκληρωμένη εφαρμογή της διαδικασίας στο σπίτι τους. Παρ’ όλα αυτά, ενθαρρυντικό είναι ότι το 84% των μαθητών του Βόλου που απάντησαν ότι δεν ανακυκλώνουν, δηλώνουν θετικοί στην προοπτική της ανακύκλωσης στο μέλλον.
Θετική ήταν η ανταπόκριση των μαθητών (σε ποσοστό 78,8%) στην προοπτική δημιουργίας μιας ελκυστικής ιντερνετικής διαδραστικής πλατφόρμας από το Δήμο Βόλου με πληροφορίες σχετικά με την ανακύκλωση στην πόλη και τις γειτονιές της, επίκαιρα στοιχεία του βαθμού ανακύκλωσης στην κάθε περιοχή, ενημερωμένο χάρτη με τις τοποθεσίες των κάδων ανακύκλωσης, παροχή δωρεάν υλικού (όπως σακούλες για το διαχωρισμό των υλικών στο σπίτι), διενέργεια ενημερωτικών και περιβαλλοντικών δράσεων καθώς και στην τοποθέτηση ελκυστικών ενημερωτικών πινακίδων (info stand point) σε επιλεγμένους δημόσιους χώρους της πόλης προκειμένου να ευαισθητοποιήσει περισσότερο πληθυσμό για τα περιβαλλοντικά δρώμενα ή προβλήματα που αφορούν στο Βόλο.
Νέα Δημητριάδα και κέντρο, περιοχές που τείνουν να ανακυκλώνουν περισσότερο
Γενικά τα αποτελέσματα των χωρικών αναλύσεων δείχνουν ομοιότητες στη συμπεριφορά του δείγματος που μένει στο Βόλο και τη Ν. Ιωνία (90% του δείγματος από Βόλο ανακυκλώνει και αντίστοιχα το 90,5% στη Ν. Ιωνία).
Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει η τάση μη αποδοχής και εφαρμογής της ανακύκλωσης κυρίως από τους κατοίκους των περιοχών της Μεταμόρφωσης, των Παλαιών, των Αγίων Αναργύρων, του Αλιβερίου, καθώς και των περιαστικών περιοχών του Π.Σ. Βόλου. Από την άλλη, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι περιοχές του κέντρου και της Νέας Δημητριάδας εμφανίζουν την τάση να ανακυκλώνουν περισσότερο.
Ακόμη, διερευνήθηκε το ζήτημα της συχνότητας χρήσης των μπλε και πράσινων κάδων και αποτυπώθηκαν χωρικά τα αποτελέσματα. Γενικά, προέκυψε ότι οι περιοχές όπου χρησιμοποιείται καθημερινά ο πράσινος και ο μπλε κάδος σχεδόν συμπίπτουν, σε Βόλο και Ν. Ιωνία, αλλά με διαφορετική συχνότητα.
Συγκεκριμένα στο Βόλο το 43,5% του δείγματος δηλώνει ότι χρησιμοποιεί καθημερινά μπλε κάδο, ενώ στη Ν. Ιωνία το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 40,5%. Ωστόσο, η περιοχή του κέντρου φαίνεται να εμφανίζει μικρότερα ποσοστά χρησιμοποίησης μπλε και πράσινων κάδων.
Γνωστή είναι η συνήθεια που παρατηρείται σε αρκετές γειτονιές των ελληνικών πόλεων, όπως και στο Βόλο, να αφήνονται σακούλες με απορρίμματα έξω από τον μπλε ή πράσινο κάδο.
Έτσι, δημιουργείται μια αρνητική οπτική εικόνα, τόσο σε επίπεδο γειτονιάς όσο και σε επίπεδο πόλης, και αρκετές φορές τίθενται και ζητήματα δημόσιας υγείας. Το φαινόμενο αυτό εξετάστηκε από την έρευνα, ώστε να εντοπιστούν οι περιοχές της πόλης που έχουν την τάση να εμφανίζεται περισσότερο έντονα. Τ
α αποτελέσματα έδειξαν ότι η περιοχή του κέντρου του Βόλου εμφανίζει την υψηλότερη συχνότητα παρατηρήσεων σημείων μπλε κάδων όπου εξωτερικά τους βρίσκονται στοιβαγμένα διάφορα άλλα απορρίμματα. Γενικότερα, το ποσοστό των παρατηρήσεων με καθημερινή σχεδόν συχνότητα του φαινομένου στο Βόλο φθάνει το 21% και στην Ν. Ιωνία το 13%.
Παράλληλα, η συχνότητα των σπάνιων παρατηρήσεων του φαινομένου στο Βόλο φθάνει το 35% και στην Ν. Ιωνία 41%. Συνεπώς, υπάρχει μια διαφοροποίηση σε Βόλο και Ν. Ιωνία, με την δεύτερη να είναι σχετικά σε καλύτερη κατάσταση ως προς το αρνητικό αυτό ζήτημα.
Παρ’ όλα αυτά, η χωρική διαφοροποίηση του φαινομένου εν μέρει είναι αναμενόμενη καθώς λόγω των χρήσεων γης τους κέντρου, αλλά κυρίως εξαιτίας των εμπορικών και άλλων τριτογενών δραστηριοτήτων, η χωρητικότητα των κάδων συχνά σε ώρες αιχμής δεν επαρκεί.
