Αγοράκι ηλικίας μόλις δώδεκα ετών από τον Βόλο δεν πήγε σχολείο την εκπαιδευτική χρονιά 2016-2017. Είναι παραμελημένο από την οικογένειά του, η οποία δυστυχώς δεν μπορεί να καλύψει ούτε τις στοιχειώδεις ανάγκες του υγιεινής, με αποτέλεσμα να είναι ατημέλητο και να πρέπει να απομακρυνθεί από το οικογενειακό του περιβάλλον. Κοριτσάκι 15 χρονών οικογένειας Βολιωτών, χρειάζεται επίσης ένα περιβάλλον προστασίας.
Ρεπορτάζ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ
Πρόκειται μόνο για δύο από τα περιστατικά, για τα οποία κλήθηκε και παρεμβαίνει η Κοινωνική Υπηρεσία του Γενικού Νοσοκομείου Βόλου το 2017, και μάλιστα τον τελευταίο μήνα. Η Κοινωνική Υπηρεσία πραγματοποίησε την έρευνά της και παρακολουθεί τα παιδιά. Δυστυχώς, όμως, δεν μπορεί να βρει καμία δομή για να φιλοξενηθούν οι ανήλικοι. Όλες οι δομές προστασίας εντός και εκτός Μαγνησίας είναι υπερπλήρεις!
Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζει πλέον στον όγδοο χρόνο της οικονομικής κρίσης το παιδί. Τα περιστατικά παραμέλησης κακοποίησης φαίνεται ότι βρίσκονται σε έξαρση. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Χαμόγελο του Παιδιού στη Θεσσαλία, το 2016 δέχτηκε πανθεσσαλικά 49 καταγγελίες που αφορούσαν σε 88 παιδιά, ενώ το 2015 δέχτηκε δεκαεφτά καταγγελίες που αφορούσαν σε 37 παιδιά. Η τάση αύξησης συνεχίζεται και το 2017.
Δυστυχώς, η Μαγνησία το περασμένο έτος κατέγραψε θλιβερή πρωτιά στα περιστατικά κακοποίησης και παραμέλησης. Από τις 49 καταγγελίες δεκαεννέα αφορούσαν στον νομό, ενώ δεκαεφτά στη Λάρισα, πέντε στα Τρίκαλα και εφτά στην Καρδίτσα.
Τα περισσότερα από περιστατικά αφορούσαν σε σωματική κακοποίηση και σε δεύτερο βαθμό παραμέληση και εγκατάλειψη, και τέλος σε κακοποίηση ψυχολογική, συναισθηματική, σωματική.
Υπήρχαν πάντοτε, αλλά ήταν λίγα
Το πρόβλημα με την παραμέληση ανηλίκων και την κακοποίηση υπήρχε πάντοτε – και στα χρόνια προς της οικονομικής κρίσης. Σήμερα, όμως, που απ’ ό,τι φαίνεται η οικογένεια δοκιμάζεται ακόμη περισσότερο με μείζονα οικονομικά προβλήματα, διογκώνεται συνεχώς.
«Αντιμετωπίζουμε πρόβλημα να βρούμε δομές φιλοξενίας», ανέφερε χαρακτηριστικά η προϊσταμένη της Κοινωνικής Υπηρεσίας Ρούλα Τζαννέτου. Η συνεργασία της Κοινωνικής Υπηρεσίας με τις δομές προστασίας, όπως την Κιβωτό του Κόσμου, είναι πάρα πολύ καλή. Όμως, τη δεδομένη χρονική στιγμή, η Υπηρεσία αναγκάζεται να στραφεί σε δομές εκτός Μαγνησίας, αφού δεν υπάρχει δυνατότητα φιλοξενίας ούτε από το Ορφανοτροφείο Βόλου ούτε από το Χαμόγελο του Παιδιού.
Η Κοινωνική Υπηρεσία έχει απευθυνθεί σε δομές στα Γιάννενα, τη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και βρίσκεται σε αναμονή για απάντηση εδώ και ένα μήνα… Τα δύο παιδιά (για το κορίτσι η καταγγελία έγινε πριν από περίπου δέκα μέρες), αναγκάζονται να παραμένουν στις οικογένειές τους, ενώ αυτές έχουν κριθεί ακατάλληλες και βρίσκονται υπό παρακολούθηση από την Κοινωνική Υπηρεσία.
Την ίδια στιγμή, οι προσπάθειες οικογενειών που ενημερώνονται κατά περιόδους για τα περιστατικά παραμέλησης και κακοποίησης, και επιδεικνύουν μεγάλο ενδιαφέρον και ευαισθητοποίηση για να υιοθετήσουν τα παιδιά, πέφτουν στο κενό, καθώς η κείμενη νομοθεσία είναι ιδιαίτερα αυστηρή.
Η οικογένεια περνάει κρίση
Τα δεδομένα στην οικογένεια έχουν αλλάξει λόγω της κρίσης. Η κ. Τζαννέτου λέει ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι γονείς βρίσκονται σε απόγνωση. Αναγκάζονται να εργαστούν και νυχτερινές ώρες, με αποτέλεσμα να μη βρίσκεται συνεχώς στο σπίτι ο ένας από τους δύο γονείς. Σε κάποιες περιπτώσεις τα παιδιά δεν ελέγχονται. Όπως τονίζει, οι γονείς τους αδυνατούν να τα χειραγωγήσουν. «Η ψυχολογία και των παιδιών και των γονιών δεν είναι πεσμένη. Η ανεργία, η κρίση, τα οικονομικά πρόβλημα ανατρέπουν τις ισορροπίες. Τα ψυχολογικά προβλήματα έχουν αυξηθεί. Τα παιδιά τελικά λειτουργούν ανεξέλεγκτα. Ιδιαίτερα όταν βρίσκονται στην εφηβεία, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα», εξήγησε η ίδια.
Υποδοχή στο νοσοκομείο
Οι ανήλικοι θύματα παραμέλησης – κακοποίησης φιλοξενούνται από το Νοσοκομείο Βόλου με εντολή του εισαγγελέα. Το Αχιλλοπούλειο τα υποδέχεται, παρά το γεγονός ότι είναι χώρος για ιατρική περίθαλψη αρρώστων, και ως εκ τούτου δεν αποτελεί το κατάλληλο περιβάλλον.
Η Κοινωνική Υπηρεσία, σε συνεργασία πάντοτε με τον εισαγγελέα, διεξάγει έρευνα για το εάν το οικογενειακό περιβάλλον είναι κατάλληλο ή όχι για να παραμείνουν τα παιδιά εκεί. Η κ. Τζαννέου λέει ότι δυστυχώς, στις περισσότερες από τις υποθέσεις, οι όροι και οι προϋποθέσεις δεν πληρούνται.
Το 2016 αφαιρέθηκε η γονική μέριμνα με αποφάσεις δικαστηρίου από έξι οικογένειες. Επίσης, έγινε αφαίρεση της επιμέλειας των παιδιών (προσωρινή) για πέντε περιστατικά. Το 2017 αφαιρέθηκε η επιμέλεια τεσσάρων παιδιών. Το Νοσοκομείο Βόλου, συνολικά μέχρι σήμερα είχε έξι εισαγωγές παιδιών. Η κ. Τζαννέτου θυμάται ότι προ οικονομικής κρίσης, η Κοινωνική Υπηρεσία μπορεί να τύχαινε να ασχολείται με ένα δύο τέτοιου είδους περιστατικά σε δύο χρόνια.
«Το κομμάτι της εξεύρεσης δομής παιδικής προστασίας έχει εξελιχθεί πλέον σε πολύ δύσκολη υπόθεση για την κοινωνική Υπηρεσία, καθώς όλες οι δομές είναι υπερπλήρεις», προσθέτει.
Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ
Πολλά τα περιστατικά, παρά την ένοχη σιωπή
Δυστυχώς, αρκετά από τα περιστατικά παραμέλησης κακοποίησης δεν περιέρχονται σε γνώση των αρμόδιων αρχών, καθώς καλύπτονται από ένοχη σιωπή.
Πώς αλλιώς να εξηγηθεί το πρόσφατο -ευτυχώς μεμονωμένο- περιστατικό της κακοποίησης της 14χρονης Βολιώτισσας από 55χρονο Βολιώτη επαγγελματία που αποκαλύφτηκε πρόσφατα στην Κέρκυρα, και οδήγησε στις προφυλακίσεις τόσο του επαγγελματία όσο και της μητέρας του παιδιού.
Άραγε καμία «ύποπτη» συμπεριφορά δεν είχε υποπέσει στην αντίληψη του ευρύτερου περιβάλλοντος, της γειτονιάς, για το τι συνέβαινε εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια;
Η ψυχολόγος του Κέντρου Άμεσης Κοινωνικής Επέμβασης Θεσσαλίας του Χαμόγελου του Παιδιού, Βάσω Χατζή, λέει ότι οι πολίτες πρέπει να έχουν το θάρρος να καταγγέλλουν άμεσα τα περιστατικά στο Χαμόγελο του Παιδιού, έστω και ανώνυμα. Μόνο έτσι μπορούν να σώσουν ένα παιδί, να προστατέψουν τη σωματική και την ψυχική του ακεραιότητα.
Ο Συντονιστής του Χαμόγελου του Παιδιού στη Θεσσαλία, Γρηγόρης Λιογγαρίδης, λέει ότι το Κέντρο είναι στη διαθεσιμότητα οποιουδήποτε πολίτη οποιαδήποτε στιγμή απαιτηθεί, εφόσον τηλεφωνήσει στην Εθνική Γραμμή SOS 1056.
Το Χαμόγελο του Παιδιού δεν λειτουργεί μόνο σε επίπεδο αντιμετώπισης αλλά και σε επίπεδο πρόληψης. Το 2016 πραγματοποίησε συμβουλευτικές συνεδρίες σε 112 παιδιά. Το περασμένο έτος στήριξε συνολικά 3.011 παιδιά.
Η φτώχεια δεν είναι καθοριστικός παράγοντας, συμβάλει ωστόσο να υπάρχουν προβλήματα στην οικογένεια, λέει ο ίδιος.
Η κ. Χατζή επισημαίνει περαιτέρω ότι δυστυχώς αυξάνει περαιτέρω τον αριθμό ευπαθών ομάδων, των ομάδων δηλαδή που βρίσκονται σε κίνδυνο.
«Η κατάσταση έχει δυσκολέψει. Τα αιτήματα που δεχόμαστε στο Κέντρο Στήριξης για να στηρίξουμε οικογένειες με τρόφιμα, ρούχα και παιχνίδια είναι πολύ περισσότερα από τις προηγούμενες χρονιές», σημειώνει.
