Του Βαλή Γιώργου,
δ/ντή του 9ου Δημοτικού Σχολείου Ν. Ιωνίας,,
γραμματέα του Συλλόγου Εκπ/κών Α/θμιας Εκπ/σης Μαγνησίας «Ρήγας Βελεστινλής»
Μια καινούργια σχολική χρονιά ξεκινάει και όλοι ευχόμαστε να είναι καλύτερη από την προηγούμενη. Είναι σε όλους γνωστό ότι η επιβολή των μνημονίων τραυμάτισε σοβαρά και τον χώρο της εκπαίδευσης κι ο σημαντικότερος λόγος που δεν κατέρρευσε το σύστημα, όπως παραδέχθηκε προς τιμήν του και ο σημερινός υπουργός Παιδείας, οφείλεται στην «πλάτη» που έβαλαν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί.
Δυστυχώς θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι παρά τις διακηρύξεις όλων των κυβερνήσεων ποτέ η εκπαίδευση δεν αποτέλεσε προτεραιότητα και επένδυση για την πολιτεία. Ακόμα και την δεκαετία από το 2001 έως το 2010, εποχή της «ευμάρειας» και της ανάπτυξης με δανεικά, τα ποσοστά που διατέθηκαν για την παιδεία δεν ξεπέρασαν το 3,5% του ΑΕΠ. Η περίοδος των μνημονίων με τις περικοπές σάρωσε κυριολεκτικά τον εκπαιδευτικό κόσμο προκαλώντας οικονομική εξαθλίωση και εργασιακή ανασφάλεια. Ήταν εύκολο για κάποιους υπουργούς να φορτώσουν τα δικά τους λάθη και τη δική τους ανεπάρκεια στους εκπαιδευτικούς, ώστε να γίνουν αυτοί τα εξιλαστήρια θύματα.
Το τελευταίο διάστημα παρακολουθώντας κανείς τις τοποθετήσεις των στελεχών της αντιπολίτευσης επαναλαμβάνεται συνεχώς η φράση ότι θα πρέπει να ηττηθεί πολιτικά η παρούσα κυβέρνηση για να επιστρέψουμε στην «κανονικότητα». Για να δούμε όμως ποια ήταν η «κανονικότητα» πριν το 2015 στην εκπαίδευση.
Τα σχολικά βιβλία έφταναν με μεγάλη καθυστέρηση στους μαθητές και το κενό καλύπτονταν με φωτοτυπίες. Σήμερα τα βιβλία είναι στα σχολεία από τον Ιούνιο.
Οι πρώτοι αναπληρωτές προσλαμβάνονταν το Νοέμβριο και συνεχίζονταν οι προσλήψεις ακόμα και μετά το νέο έτος. Αποτέλεσμα χιλιάδες χαμένες διδακτικές ώρες, πρωτοφανής αναστάτωση στα σχολεία, ιδιαίτερα στις δυσπρόσιτες περιοχές. Σήμερα οι περισσότερες προσλήψεις αναπληρωτών γίνονται το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου ώστε με το πρώτο κουδούνι οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί να είναι στις θέσεις τους.
Οι δομές για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ήταν ελάχιστες και σε κάποιες περιοχές ανύπαρκτες. Τα τελευταία χρόνια γίνονται συνεχώς ιδρύσεις τμημάτων ένταξης, τάξεων υποδοχής, δομές εκπαίδευσης προσφύγων, αυξάνονται οι παράλληλες στηρίξεις χωρίς βέβαια να μπορούμε να πούμε ότι αντιμετωπίστηκε ολοκληρωτικά το πρόβλημα.
Τα προηγούμενα χρόνια οι μαθητές δεν απολάμβαναν την ίδια μορφή εκπαίδευσης αφού ουσιαστικά υπήρχαν τρεις διαφορετικοί τύποι σχολείων στην Α/θμια Εκπ/ση. Σήμερα έχει θεσμοθετηθεί ένας ενιαίος τύπος ολοήμερου σχολείου από το μονοθέσιο έως το πολυθέσιο για όλα τα παιδιά.
Ένα αίτημα ετών του εκπαιδευτικού κόσμου για τη θεσμοθέτηση της δίχρονης υποχρεωτικής φοίτησης στο Νηπιαγωγείο έγινε πράξη με το άρθρο 33 του Ν.4521/2018 παρά τη σφοδρή αντίδραση των επιχειρηματιών της ιδιωτικής εκπαίδευσης, της ΠΟΕ –ΟΤΑ, της ΚΕΔΕ και της αντιπολίτευσης. Η ΝΔ συνεχίζει και σήμερα να ταυτίζει το Νηπιαγωγείο με τους παιδικούς σταθμούς με σκοπό την εκχώρηση της προσχολικής αγωγής σε ιδιωτικά συμφέροντα.
Για πρώτη φορά στη μεταπολεμική ιστορία του τόπου είχαμε από τη συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ καταργήσεις τμημάτων στα ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ και ταυτόχρονες απολύσεις εκπαιδευτικών. Ευτυχώς η πολιτική αλλαγή το 2015 διόρθωσε την κατάσταση. Μάλλον όταν μιλούν κάποιοι για «κανονικότητα», στο μυαλό τους έχουν απολύσεις και εκχώρηση του δημόσιου σχολείου σε ιδιωτικά συμφέροντα. Αυτόν το σκοπό εξυπηρετούσε άλλωστε και ο νόμος έκτρωμα της προσωπικής αξιολόγησης, σύμφωνα με τον οποίο το 15% των αξιολογούμενων κρίνονταν υποχρεωτικά ανεπαρκείς.
Θα αναρωτηθεί κάποιος, όλα ρόδινα στην εκπαίδευση;
Η απάντηση είναι όχι. Τα προβλήματα είναι πολλά και οι λύσεις δεν μπορούν να περιμένουν.
Δυστυχώς η υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων μας είναι σε κακή κατάσταση. Απαιτείται ένα γενναίο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων ώστε να καλύψουμε το χαμένο έδαφος. Η κατάσταση σε πολλές περιπτώσεις είναι τριτοκοσμική, κτήρια των δεκαετιών του 1960 και 1970, στα οποία έχουν πολλά χρόνια να γίνουν ουσιαστικές παρεμβάσεις κάθε άλλο παρά συμβάλλουν στην ανόρθωση της εκπαίδευσης. Η κατάργηση του Οργανισμού Σχολικών Κτηρίων από τις κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και η μεταφορά της αρμοδιότητας για το σχεδιασμό και την υλοποίηση σχολικών κτηρίων – υποδομών στους δήμους, χωρίς να συνοδεύεται από την απαιτούμενη χρηματοδότηση, αποδείχθηκε λανθασμένη και με ολέθριες επιπτώσεις για την εκπαίδευση. Απαιτείται άμεση ίδρυση δημόσιου οργανισμού για την ανέγερση σύγχρονων διδακτηρίων και για τον εξοπλισμό τους.
Στην εκπαίδευση έχουν να γίνουν διορισμοί εδώ και πολλά χρόνια. Τα κενά καλύπτονται με χιλιάδες κακοπληρωμένους, με ελλιπή εργασιακά, ασφαλιστικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα, συμβασιούχους εκπαιδευτικούς. Είναι πρωταρχική ανάγκη να γίνουν μαζικοί, μόνιμοι διορισμοί στην εκπαίδευση.
Ζούμε στην εποχή της ταχύτητας και της συνεχούς εξέλιξης των επιστημών. Είναι αδιανόητο η πολιτεία να μη μεριμνεί για τη συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών της, για την παραγωγή νέων αναλυτικών προγραμμάτων που θα προάγουν την κριτική και δημιουργική σκέψη, τα οποία θα βασίζονται στο Λόγο και στην Τέχνη, στην παιδικότητα, αλλά και στην εμβάθυνση των πτυχών της γνώσης.
Η εργασία του εκπαιδευτικού είναι σημαντική και ιδιαίτερη, θα πρέπει να αφοσιώνεται ολόψυχα στην εκπλήρωση του καθήκοντός του. Για την αναβάθμιση όμως της εκπαίδευσης θα πρέπει να έχουμε εκπαιδευτικούς που θα ζουν αξιοπρεπώς. Είναι επιτακτική ανάγκη η πολιτεία να τους παρέχει όλα τα εφόδια πνευματικά και υλικά. Σήμερα έχουμε οικονομικά εξαθλιωμένους εκπαιδευτικούς που χτυπήθηκαν ανελέητα στα χρόνια των μνημονίων κι αυτό πρέπει άμεσα να αλλάξει.
Υπάρχει πολύς δρόμος ακόμα για να διανύσουμε. Η επιστροφή σε πολιτικές του παρελθόντος θα έχει μόνο δυσμενείς συνέπειες για την εκπαίδευση. Η «κανονικότητα» που επαγγέλλονται κάποιοι δεν είναι τίποτα άλλο παρά η επιστροφή του εφιάλτη.
Θα πρέπει να κοιτάμε μπροστά και να παλεύουμε για έναν καλύτερο και πιο δίκαιο κόσμο. Για ένα ριζοσπαστικό και δημοκρατικό σχολείο παιδαγωγικής ελευθερίας που θα χωράει όλα τα παιδιά με όλους τους εκπαιδευτικούς.
