ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Διαχείριση και αντιμετώπιση του bullying

διαχείριση-και-αντιμετώπιση-του-bullying-797172

Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, φιλόλογου

Σήμερα λόγω και της ιδιαιτερότητας του θέματος με το οποίο θα ασχοληθώ μέσα από την -πάντα- φιλόξενη στήλη του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ θα ξεκινήσω λίγο διαφορετικά. «Χαζεύοντας» λοιπόν τα ειδησεογραφικά σάιτ ως συνήθως, πέφτει το μάτι μου επάνω στην εξής είδηση: «Νέο θύμα 15χρονος στην Αργυρούπολη».

Δίχως να χάσω χρόνο ξεκινάω να διαβάζω την ανάρτηση: «Συγκλονίζει η αυτοκτονία του μαθητή του 3ου Λυκείου Αργυρούπολης, o οποίος έβαλε τέλος στη ζωή του τα ξημερώματα της Κυριακής. Ο 15χρονος φέρεται πως ήταν θύμα σχολικού εκφοβισμού (bullying) και απαγχονίστηκε λίγο μετά τη μία τα ξημερώματα στο μπαλκόνι του σπιτιού του. Τον εντόπισαν νεκρό οι γονείς του, επιστρέφοντας από νυχτερινή διασκέδαση, ενώ βρήκαν κι ένα σημείωμα που είχε συντάξει ο 15χρονος πριν θέσει τέλος στη ζωή του.

Σ’ αυτό, ο άτυχος μαθητής αποχαιρετίζει τους γονείς και τον μεγαλύτερο αδελφό του και επιπλέον κάνει ονομαστική αναφορά σε έξι νεαρούς, πιθανόν συμμαθητές του, που τον είχαν βάλει στο στόχαστρο».

Από ένα μεγάλος μέρος της κοινωνίας μας ακούμε λοιπόν αυτές τις μέρες -ξανά- να σχολιάζεται το γεγονός, να κατακρίνονται γονείς, παιδιά, δάσκαλοι κλπ., δυστυχώς όμως μόλις κοπάσει η θύελλα οι περισσότεροι θα έχουν ξεχάσει το γεγονός και η ζωή θα συνεχίζεται ακολουθώντας κατά γράμμα τη ρουτίνα της καθημερινότητας που βιώνουμε στην Ελλάδα του 2018. Άραγε όμως πόσοι απ’ αυτούς γνωρίζουν τι είναι πραγματικά το bullying; Άραγε πόσοι μπορούν να προλάβουν μία τέτοια κατάσταση και να την αντιμετωπίσουν; Η απάντηση είναι λίγοι γιατί η ενημέρωση είναι ελλιπής και τις περισσότερες φορές παρόμοιες καταστάσεις αντιμετωπίζονται με ημίμετρα και όχι με δραστικά μέτρα που θα έλυναν το πρόβλημα εν τη γενέσει του.

Τι είναι το bullying;

Ο εκφοβισμός (ή bullying) αναφέρεται στη σωματική και ψυχολογική κακοποίηση ή μείωση ασθενέστερων ατόμων σε μια ομάδα. Παρά την εντύπωση ορισμένων ότι αποτελεί αποκλειστικά σχολικό φαινόμενο, στην πραγματικότητα εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες και τις κοινωνικές ομάδες. Μπορεί να συναντηθεί σε οποιοδήποτε τύπο σχολείων και σχολικών εγκαταστάσεων, στο στρατό, σε αθλητικά σωματεία, στη φυλακή, αλλά και στην οικογένεια ή στο χώρο εργασίας (ανάλογα με το αν αφορά τον προϊστάμενο ή το αφεντικό, μιλάμε για ηθική παρενόχληση ή τοξικό ηγέτη). Είναι μια μορφή κακοποίησης, εκφοβισμού ή εξαναγκασμού.

Πώς εξηγείται η συμπεριφορά του bullying;

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους κάποιος εκφοβίζει τους άλλους. Μπορεί, για παράδειγμα, να έχει υποστεί ο ίδιος εκφοβισμό και να εκτονώνει κατά κάποιο τρόπο το θυμό του εκφοβίζοντας άλλους. Ή μπορεί μέσα απ’ αυτό να νιώθει ανώτερος απ’ τους άλλους, να αισθάνεται ότι έχει ισχύ και εξουσία. Ίσως ακόμη να το κάνει για να τραβήξει την προσοχή, πιστεύοντας ότι θα γίνει δημοφιλής ή ότι θα τον βοηθήσει να ενταχθεί σε κάποια παρέα.

Οι άνθρωποι που ασκούν εκφοβισμό, συχνά είναι οι ίδιοι τρομοκρατημένοι για κάτι και έτσι προσπαθούν να τρομοκρατήσουν τους άλλους για να κρύψουν τα συναισθήματά τους ή παρενοχλούν άλλους για να μην τους παρενοχλήσουν πρώτα εκείνους.

Ενδείξεις που πιθανόν να υποδηλώνουν ότι ένα παιδί έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού είναι:

  • Μειωμένη διάθεση ή άρνηση να πάει στο σχολείο με πρόσχημα αδιαθεσία.
  • Αδικαιολόγητες απουσίες.
  • Απροσδόκητη μαθησιακή πτώση που αποτυπώνεται με βαθμούς που πέφτουν.
  • Έχει σημάδια και μελανιές στο σώμα ή άλλες ενδείξεις επίθεσης και αποφεύγει να εξηγήσει πώς συνέβησαν.
  • Χάνει συχνά τα πράγματά του.
  • Αρνείται να συμμετέχει σε σχολικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες.
  • Υπάρχουν επίμονες ξαφνικές αλλαγές στη διάθεσή του.

Ο γονιός οφείλει:

  • Να συζητά με το παιδί του για τα δικαιώματά του, τους κανόνες συμπεριφοράς στο σχολείο και τους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου.
  • Να ενημερώνεται από του εκπαιδευτικούς για τη συμπεριφορά του παιδιού του εντός του σχολείου.
  • Να διαβεβαιώσει το παιδί – θύμα ότι δεν ευθύνεται το ίδιο για ό,τι έχει συμβεί.
  • Να του υπενθυμίζει ότι το νοιάζεται και ότι ο ρόλος του είναι να το προστατεύει.
  • Να το παροτρύνει σε συζήτηση για σχετικά θέματα και να του εξηγεί ότι η κοινοποίηση περιστατικών δεν αποτελεί «κάρφωμα».
  • Να απευθύνεται έγκαιρα στους εκπαιδευτικούς και στη διεύθυνση του σχολείου.
  • Να ζητήσει τη βοήθεια ειδικού ψυχικής υγείας, εφόσον το κρίνει αναγκαίο.

Ο ρόλος των εκπαιδευτικών

Στην εκδήλωση ενός τέτοιου ιδιόμορφου φαινόμενου όμως μέσα στο σχολικό πλαίσιο λόγο οφείλουν να έχουν και οι εκπαιδευτικοί.

Σε γενικές γραμμές ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να:
● Ενημερωθεί για το φαινόμενο και ως συνέπεια να γίνει ικανότερος να το αναγνωρίζει να το σταματά άμεσα και να μπορεί να αναπτύξει στη συνέχεια προγράμματα ή τεχνικές παρέμβασης για εκτόνωση του.
● Μην αγνοήσει ή υποτιμήσει κάτι που του αναφέρει το παιδί.
● Κάνει άμεση και αυστηρή παρατήρηση αμέσως μετά το περιστατικό.
● Να αξιοποιήσει τη «δύναμη» του παιδιού που ασκεί βία σε θετικές συμπεριφορές.
● Να αναπτύξει δραστηριότητες σχετικά με το φαινόμενο (συζήτηση, παιχνίδι ρόλων, ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων).
● Να προστατεύσει το παιδί που δέχεται τη βία, να μην ζητείται να εξηγήσει μπροστά σε άλλους τι έχει γίνει, αλλά σε κατ’ ιδίαν συνάντηση να γίνεται προσπάθεια αποενοχοποίησης και συναισθηματικής ενίσχυσης.

Σε κάθε περίπτωση ο εκφοβισμός αποτελεί ένα κρίσιμο ζήτημα για την κοινωνία μας και απαιτεί συλλογική προσπάθεια ώστε να εξαλειφθεί. Και αυτή την προσπάθεια οφείλουμε να την κάνουμε ώστε να προστατέψουμε τα δικαιώματα κάθε ανθρώπου, όπως θα κάναμε και για τον «δικό μας» άνθρωπο. Το «εμείς» πρέπει επιτέλους να υπερισχύσει του «εγώ». Καλή σας ημέρα!!!

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου