Tης Χρυσούλας Παπαλεξανδρή, Φιλολόγου
Πολλές είναι, πλέον, οι στιγμές που κάνω το λάθος αντί να χαλαρώνω μακριά από κάθε ίχνος τεχνολογικής επίτευξης, το χέρι μου να με τραβάει προς την οθόνη και να καταλήγω σα φάντασμα μπροστά σε κάθε “επίτευγμα’’ ενός ψηφιακού φίλου. Χαρούμενες, ξέγνοιαστες στιγμές με πλαστικά πρόσωπα και barbie σιλουέτες συνοδευμένες από ένα σωρό γκριμάτσες και σχόλια είναι, μάλλον, το “κίνητρο’’ των καιρών. Ο ’’μεγάλος αδερφός’’ των κοινωνικών μέσων όχι μόνο μας ελέγχει αλλά, λογικά, έχει στόχο και να μας αλλάξει. Άραγε για αυτό τον λόγο ήρθαμε σε αυτό τον κόσμο; Για να προσπαθούμε συνεχώς να επιβεβαιωνόμαστε ψηφιακά; Υπάρχει άραγε ιδιωτικοποίηση της ζωής μας;
Αν όχι όλοι μας, οι περισσότεροι θεωρούμαστε καταδικασμένοι να ’’πεθαίνουμε’’ μόνοι μας και υπνωτισμένοι από τη ψηφιακή μαγεία που μας πλασάρουν. Ομοιόμορφοι και πάνω απ’ όλα χωρίς ίχνος διαφορετικότητας, όσο και να θέλουμε να ξεχωρίσουμε ψηφιακά, πλασάρουμε έναν άλλον εαυτό μας, ιδανικό και κοινωνικά αποδεκτό, έτοιμο να εξαφανίσει κάθε αυθεντική, ανθρώπινη αδυναμία και παράλληλα ομορφιά που μας χαρακτηρίζει εδώ και κάποιους αιώνες. Τι και αν ο Ιησούς, ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας και ούτω καθεξής δίδαξαν με την απλότητα τους το νόημα της ζωής, εμείς ακόμα ψάχνουμε να βρούμε ποια είναι η αλήθεια και ο αυτοσκοπός μας. Πώς; Και βέβαια κοινοποιώντας αφειδώς στιγμές του ιδιωτικού μας βίου με αντάλλαγμα την έγκριση ή όχι του κοινού. Και συνειδητοποιείς την κρισιμότητα της κατάστασης μόλις με ένα πάτημα του κουμπιού που σκοπό έχει να εκμηδενίσει κάθε ίχνος ανθρώπινης προσμονής και έκπληξης. Όλες οι πληροφορίες πλέον είναι έτοιμες στο πιάτο μας. Πού βρίσκεται ακριβώς η έκπληξη και η ευχαρίστηση των κόπων μας; Α, μα και βέβαια οι κόποι μάλλον επιβραβεύονται μέσα από την οθόνη του κινητού! Πρέπει να ξέρουμε όμως ότι πέρα από τις αναρτήσεις, τον ναρκισσισμό και τις δήθεν “γεμάτες” και μοναδικές ψηφιακές στιγμές μας υπάρχει και ένας κόσμος μαγικός και ανεξερεύνητος που χρειάζεται τη “σοβαρή” προσοχή μας και όχι την κοινωνική επιβεβαίωση. Αυτός είναι ο εαυτός μας. Και αν όχι ο εαυτός μας, τουλάχιστον η φροντίδα της σχέσης μας με τους άλλους στην αληθινή ζωή, πάντα!
“Δε φοβάμαι τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, φοβάμαι την έλλειψή τους”, όπως είχε πει ένας Αμερικάνος συγγραφέας. “Απόλυτη επικοινωνία, απόλυτη απομόνωση”. Φράση του Πολ Καρβέλ που χαρακτηρίζει απόλυτα το σημερινό φαινόμενο του διαδικτύου. Αναγκαίο κακό θα το λέγαμε εμείς. Αναμφισβήτητα, το διαδίκτυο και ό,τι προϊόν παράγεται και εμπεριέχεται σε αυτό είναι κομμάτι της ζωής μας και σίγουρα έχει έρθει για να μείνει. Σίγουρα υπήρχαμε και πριν τους υπολογιστές, το ίντερνετ και για να μιλήσω πιο συγκεκριμένα πριν τα μέσα κοινωνικής αποχαύνωσης. Όμως, για να μην κρυβόμαστε η ευκολία της έτοιμης και άμεσης πληροφορίας μας έχει βγάλει αρκετές φορές από τη δύσκολη θέση της μακρόχρονης ανίχνευσης γνώσεων. Όσες φορές και να κακολογούμε την επιρροή της ηλεκτρονικής συσκευασίας, μέσα μας γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η εφεύρεση αυτή μας έχει λύσει τα χέρια. Είναι πλέον γεγονός ότι βρίσκουμε δουλειά και όχι μόνο, αλλά γινόμαστε και εξ αποστάσεως εξειδικευμένοι επαγγελματίες χαρίζοντας την ευκαιρία της εκπαίδευσης σε πλήθος κόσμου, καθισμένοι απλά μπροστά από μια οθόνη. Ακόμα και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας έχουν αλλάξει μορφή ή έστω αλλάζουν προβάλλοντας ευκαιρίες εργασίας και δυνατότητα εξέλιξης με αναρτώμενες εκδηλώσεις επιμόρφωσης και δραστηριοτήτων σε διάφορους πολιτιστικούς, κοινωνικούς και ανθρωπιστικούς τομείς.
Τελικά, γινόμαστε κακοί μήπως με τη ψηφιακή πραγματικότητα; Όχι, δεν γινόμαστε κακοί και παράλογοι αλλά κατά βάθος γνώστες της ανθρώπινης αξίας και των ιδεών που κουβαλάμε από αρχαιοτάτους χρόνους. Κανένα ηλεκτρονικό μηχάνημα δεν έχει τη δυνατότητα να αλλάξει το ανθρώπινο λογισμικό μας. Είναι λυπητερό όμως, εν έτει 2018 αντί να είμαστε ένα σκαλοπάτι πιο μπροστά σε πνευματικό επίπεδο από τους αρχαίους δασκάλους μας, να αποποιούμαστε κάθε ψυχική αυθεντικότητα και να γινόμαστε αποδέκτες μιας καθολικής, μαζικοποιημένης και δήθεν ανούσιας πληροφορίας. Δυστυχώς, οι ανθρώπινες σχέσεις αντιμετωπίζονται επιδερμικά και οι ηθικές αξίες διαβρώνονται στο βωμό μιας “πρωτομουράτης” ζωής με όλες τις ανέσεις και τα δήθεν κατορθώματα που ποσώς νοιάζουν τον υπόλοιπο κόσμο. Τελικά, όλα είναι μια ιδέα. Η αξία κάθε ανθρώπου δε μετριέται από τα like επιβεβαίωσης και τα σχόλια των followers αλλά τι πραγματικά ο καθένας μας πρεσβεύει και πως αυτό αφομοιώνεται στη καθημερινότητα. Η απόσταση είναι μικρή: Ένα πάτημα κουμπιού και η πολλή “φασαρία” τέλος.
