Του Παναγιώτη Δημητριάδη,
Αντιπτέραρχου (Ι) ε.α., Πρώην ΑΑ Άγκυρας
Παρά την αύξηση των δεικτών βελτίωσης της οικονομίας και της εμμονής του Ερντογάν να προάγει την θέση της Τουρκίας στον παγκόσμιο οικονομικό και στρατιωτικό χάρτη ,δεν κατάφερε στα 15 χρόνια που πέρασαν να αναδείξει τη χώρα του ως μία ειρηνική περιφερειακή δύναμη. Με την αποπομπή του πρώην πρωθυπουργού Νταβούτογλου απέπεμψε και το δόγμα για «Μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες».
Οι εκλογές του 2015 που τον ανέδειξαν πρόεδρο μην έχοντας ευρεία αποδοχή από τον τουρκικό λαό, τον οδήγησαν σε λήψη απρόβλεπτων αποφάσεων. Χιλιάδες Τούρκοι πολιτικοί του αντίπαλοι οδηγήθηκαν στις φυλακές με την κατηγορία για συμμετοχή στο πραξικόπημα του 2016. Παρουσιάζει έναν επιθετικό και απρόβλεπτο χαρακτήρα με ψυχικά τραύματα που του έμειναν από τις φυλακές της Κωνσταντινούπολης. Επισκέπτεται έκτακτα την Ελλάδα και τείνει χείρα φιλίας για να δημιουργήσει την επομένη κρίση στα Ιμια. Εισβάλει στη Συρία, ονομάζοντας την επιχείρηση «Κλάδο Ελαίας». Απειλεί την στρατιωτική δύναμη των ΗΠΑ στην πόλη Μανμπίζ της Συρίας, ότι αν δεν αποχωρίσει θα δοκιμάσει το «Οθωμανικό χαστούκι». Απαιτεί το μοίρασμα των υδρογονανθράκων στην Κύπρο. Παραβιάζει την απόφαση του ΟΗΕ για κατάπαυση του πυρός στη Συρία. Αυξάνει τις παραβάσεις – παραβιάσεις και δεσμεύει μεγάλες περιοχές μέσα στο FIR Αθηνών. Δωροδοκεί τους Αλβανούς δικαστές για να μην επικαιροποιηθεί η συμφωνία για την ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας. Προσκαλεί έκτακτα τον πρωθυπουργό και τον πρόεδρο της FYROM με σκοπό να επηρεάσει αρνητικά τις σχέσεις Ελλάδας – FYROM.
Για πρώτη φορά πρόεδρος κράτους μέλους του ΝΑΤΟ πρότεινε δημόσια σε ένα παιδί 10 ετών να αυτοκτονήσει, για να του δώσει την τουρκική σημαία, πρακτικές που εφαρμόζονται από τρομοκράτες τους οποίες ο ίδιος καταγγέλλει. Οι συνδυασμένες φραστικές απειλές των Ερντογαν-Γιλντιριμ-Τσαβούσογλου και ενός κωμικού συμβούλου με το όνομα Μπουλούτ εναντίον της Ελλάδος και της Κύπρου, δείχνουν ότι η τουρκική πολιτική ηγεσία δεν έχει λύσει μόνο καπίστρι αλλά έχει χάσει και την ψυχραιμία της. Μπορεί σήμερα ο Ερντογάν να υλοποιήσει τις απειλές που εκτοξεύει στα γειτονικά κράτη, όταν από το 1984 βρίσκεται σε εμπλοκή με τους Κούρδους, και το μόνο που έχει κερδίσει είναι η κηδεία χιλιάδων νεκρών Τούρκων στρατιωτών. Τα αποτελέσματα της συνάντησης με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Rex Tillerson στην Άγκυρα, αν και δεν έγιναν γνωστά, φάνηκαν χαρακτηριστικά στο απελπισμένο πρόσωπο του Τούρκου προέδρου, όπου οι λεονταρισμοί αποδείχθηκαν ανατολίτικο πυροτέχνημα…
Οι σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας οξύνθηκαν με την αποχώρηση του Πρέσβη τον Οκτ του 2017, τη σύλληψη του υπαλλήλου της πρεσβείας αλλά και της πρόσφατης στήριξης των ΗΠΑ στην κουρδική στρατιωτική πολιτοφυλακή YPG. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη επιβάλει τις πρώτες κυρώσεις με τη διακοπή βίζας προς τους Τούρκους πολίτες λόγω της παράκαμψης των Αμερικανικών κυρώσεων στο Ιράν με ευθύνη του Ερντογάν. Αναμένεται κλιμάκωση της έντασης και με τις γεωτρήσεις. Οι σχέσεις μέσα στους κόλπους του ΝΑΤΟ δεν είναι καλές, με την Τουρκία να δηλώνει δια στόματος Ερντογάν για «πιθανή απομάκρυνση». Ο ΓΓ του ΝΑΤΟ έκανε δήλωση για την εισβολή στη Συρία αναφέροντας «ότι όλες οι ενέργειες πρέπει να είναι νόμιμες», δείχνοντας τις αποστάσεις που κρατά το ΝΑΤΟ στις ενέργειες Ερντογάν.
Η ΕΕ έχει παγώσει την όποια προσδοκία της Άγκυρας για περαιτέρω βελτίωση των σχέσεων. Η οικονομία της Τουρκίας, παρά τα όσα λέγονται, πάσχει από τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα (5,6% του ΑΕΠ), και χρέη. Τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα ύψους 32,9 δισ. δολαρίων και 116 δισ. δολαρίων τραπεζικών αποθεμάτων δεν επαρκούν μπροστά στη μεγαλομανία του Ερντογάν να αποπληρώσουν εξωτερικό χρέος 170 δισ. δολαρίων τους επόμενους 12 μήνες.
Ο άξονας Ρωσία –Τουρκία-Ιράν όπου επένδυσε η Άγκυρα δεν έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα παρά την αγορά των S-400 συνολικού κόστους 2,5 δισ. δολαρίων, από τη Ρωσία η οποία την έχει χαρακτηρίσει ως αναξιόπιστο σύμμαχο μετά την κατάρριψη του μαχητικού αεροσκάφους Su 25. Η αγορά των S – 400 δημιουργεί πρόβλημα διαλειτουργικότητας και στο ΝΑΤΟ σύμφωνα με τις ΗΠΑ .Με το Ιράν βρέθηκε αντιμέτωπη στη Συρία, και οι σχέσεις είναι μια στο καρφί και μια στο πέταλο.
Ο δεύτερος άξονας, Τουρκία-Κατάρ –Σουδάν, την έφερε αντιμέτωπη με τη Ρωσία, τις ΗΠΑ, την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία, ειδικά μετά την υπογραφή συμφωνίας με το Σουδάν για δημιουργία στρατιωτικής βάσης στην Ερυθρά Θάλασσα, με σκοπό της απόκτησης του ελέγχου μεταφοράς των 4,5 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου ημερησίως.Τα προβλήματα με τo Ιράκ παραμένουν, ενώ οι σχέσεις με το Ισραήλ είναι σε απόσταση. Ο πρόεδρος της Αρμενίας ακύρωσε το πρωτόκολλο ειρήνης που είχαν υπογράψει με την Τουρκία το 2009 για ανάπτυξη διπλωματικών σχέσεων… Οι σχέσεις Γερμανίας Τουρκίας «είναι προς το παρόν αγεφύρωτες» αναφέρουν πηγές από το περιβάλλον της Γερμανίδας καγκελαρίου μετά την πρόσφατη συνάντηση με τον Τούρκο πρωθυπουργό Γιλντιρίμ, όπου και εδώ τα αποτελέσματα της συνάντησης δεν ανακοινώθηκαν.
Με την κλιμάκωση της περιφερειακής έντασης που προκαλεί η Άγκυρα είναι βέβαιο ότι ο Ερντογάν δεν επιδιώκει την ανάδειξη της Τουρκίας σε έναν ειρηνικό γεωστρατηγικό παράγοντα, αλλά ξεδιπλώνει πάνω στον πανικό του το άγχος για την πολιτική του ύπαρξη με τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές του 2019, αλλά και τις πιθανές συνέπειες που θα αντιμετωπίσει από τους ορκισμένους εχθρούς που απέκτησε στο εσωτερικό και εξωτερικό; Το σίγουρο είναι ότι σε περίπτωση εμπλοκής με την πολεμική μηχανή της Ελλάδος θα νιώσει το ελληνικό χαστούκι για δεύτερη φορά.
