Του Δημήτρη Αντωνίου, Καθηγητή Αγγλικής
Έχοντας κάποια σχετική αδυναμία και ιδιαίτερη ευαισθησία στα νοήματα των λέξεων, τις ρίζες τους και την ετυμολογία τους, συμβουλεύτηκα τον κ. Μπαμπινιώτη όσον αφορά την ετυμολογία του ονόματος Βόλος. Παραθέτω εδώ αυτολεξεί: «Βόλος (ο) πόλη και λιμάνι της Θεσσαλίας, πρωτεύουσα του νομού Μαγνησίας.- Βολιώτης (ο), Βολιώτισσα (η), βολιώτικος, -η, -ο. [ΕΤΥΜ. Αβεβ. ετύμου, πιθ.
Απ’ ό,τι φαίνεται ξεκάθαρα δεν υπάρχει καμία ετυμολογική, μυθολογική ή άλλη ιστορική εξήγηση της λέξης. Η περιοχή του Βόλου και των περιχώρων, ιστορικών και μυθολογικών τόπων, έχει μία ιστορία μερικών χιλιάδων χρόνων, δεν θα μπορούσαν οι κατά καιρούς άρχοντες αυτής της πόλης να υιοθετήσουν ένα όνομα αντάξιο της ιστορικότητας, της σπουδαιότητας και παγκοσμίου απήχησης όπως το όνομα Αργώπολις;
Πριν από μερικά χρόνια πραγματοποιήθηκε η διαδρομή της Αργούς από το Βόλο στην Γεωργία και είχε παγκόσμια προβολή. Πριν από λίγα χρόνια κατασκευάστηκε η σύγχρονη Αργώ και προβλήθηκε δεόντως. Μάλιστα είχα την τιμή να μεταφράσω το κείμενο από τα ελληνικά στα αγγλικά, αφιλοκερδώς βεβαίως, και δυστυχώς το όνομά μου δεν αναφέρθηκε πουθενά (επί Δημαρχείας Αλέκου Βούλγαρη).
Ενώ χιλιάδες τουρίστες έρχονται στο Βόλο κάθε χρόνο προσμένοντας και ευελπιστώντας να δουν την περίφημη Αργώ, δυστυχώς Αργώ δεν βλέπουν στο λιμάνι του Βόλου, βλέπουν όμως πολλά πολυτελή ιστιοφόρα, yachts, βάρκες, ψαρόβαρκες κλπ. (αν θέλουν οι τουρίστες ας έρθουν τα Χριστούγεννα στο Βόλο που η Αργώ βγαίνει στη στεριά για ένα winter course κοντά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας).
Ερχόμαστε τώρα στους φίλους μας και στενούς μας συμμάχους, τους Αμερικάνους και ας δούμε πώς ονόμασαν αυτοί εκατοντάδες πόλεις, χωριά και κωμοπόλεις, ακόμα και πρωτεύουσες με αρχαία ελληνικά ονόματα. Αντιγράφω και μεταφράζω κατευθείαν από το διαδίκτυο: «Αμερικανικές πόλεις με ελληνικά ονόματα, η ανάρτηση έγινε από την Στέλλα Τσαλακίδου, στις 9 Φεβρουαρίου 2013. Περισσότερες από 100 πόλεις και χωριά απ’ άκρον εις άκρον της Αμερικής έχουν ονομαστεί μετά από ελληνικές πόλεις, μυθικούς ήρωες και ιστορικές προσωπικότητες αρχαίων και σύγχρονων εποχών. Αυτός είναι ένας μικρός κατάλογος των μεγαλυτέρων και πλέον γνωστών αμερικανικών πόλεων που φέρουν ελληνικά ονόματα πέραν του Ατλαντικού».
Το όνομα Athens – Αθήνα το έχουν υιοθετήσει 19 πολιτείες αρχίζοντας από την Γεωργία και τελειώνοντας με το Οχάιο. Με το όνομα Αρκαδία έχουν βαπτιστεί 12 πόλεις και κωμοπόλεις της Αμερικής. Το όνομα του φημισμένου πλοίου που μετέφερε τους Αργοναύτες στο χρυσόμαλλο δέρας, το Αργώ, φέρει το όνομα μιας μικρής πόλης στο Τέξας, ενώ το όνομα Αρίων το βλέπουμε στην Αϊόα και στο Οχάιο. 10 πολιτείες έχουν υιοθετήσει το όνομα Σπάρτη.
Ελληνικά μυθικά ονόματα όπως Ζευς, έχουν υιοθετηθεί από 11 πολιτείες. Το όνομα Τροία -Troy έχει υιοθετηθεί από 26 πολιτείες, ακόμα και το όνομα της συζύγου του Οδυσσέα, Πηνελόπη, έχει υιοθετηθεί ως όνομα πόλης.
Θα ήταν άδικο και μεγάλη παράλειψη να μην αναφέρουμε το όνομα Όμηρος, που υιοθετήθηκε από 9 πολιτείες. Τέλος, last but not least, τελευταίο αλλά όχι ελάσσονος σημασίας, το όνομα Ελλάς, Greece, δόθηκε το 1822 στην πολιτεία του Μonroe, στη Νέα Υόρκη, με πληθυσμό 96.095, απογραφή 2010, ως ένδειξη συμπαράστασης στον αγώνα των Ελλήνων εναντίον των Οθωμανών.
Συνειδητοποιώντας πως το ισχυρότερο κράτος του κόσμου τιμά την ιστορία μας, μήπως και εμείς πρέπει να αναδείξουμε την ιστορία του τόπου μας; Τι είναι προτιμότερο να λένε οι τουρίστες, επισκεφθήκαμε τον Βόλο ή την Argopoli- Volos.
Μερικές φορές οι άνθρωποι κολλούν σε μερικά πράγματα και δεν λένε να ξεκολλήσουν με τίποτα. Το θέμα είναι ψυχολογικό και συναισθηματικό, αλλά έτσι παραβλέπουμε την πραγματικότητα, ακόμα και το συμφέρον μας, sentiment versus reality.
Προτείνοντας την αλλαγή του ονόματος από Βόλο σε Αργώπολη, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως ασέβεια ή προσβολή της ιστορίας.
Το όνομα ως έχει, όπως ειπώθηκε και παραπάνω, δεν αναφέρεται σε καμία ιστορικότητα.
Προτού οι Αμερικάνοι υιοθετήσουν ελληνικά ονόματα σε εκατοντάδες πόλεις και κωμοπόλεις, χωριά και πρωτεύουσες, φυσικά υπήρχαν άλλα ονόματα, τα οποία δεν είχαν και καμία σημασία και υιοθετώντας τα ελληνικά ονόματα οι πόλεις τους πήραν άλλη αίγλη, ταυτίστηκαν με ονόματα που διέθεταν ιστορία, θαυμάσιους μύθους, διαχρονική δόξα κλπ. κλπ., παγκοσμίου φήμης και αναγνωρισιμότητας.
Βλέπετε οι Αμερικάνοι δεν κόλλησαν στην «παράδοση», όπως κολλήσαμε εμείς οι Έλληνες και για εκατοντάδες χρόνια τα μισά ή και περισσότερα χωριά της Ελλάδος είχαν τούρκικα ή σλάβικα ή άλλα ονόματα. Τι ήταν προτιμότερο να λέμε: Ζερέτσι ή Κρυοπηγή, Στούγκου ή Κρυονέρι και πάει λέγοντας. (Όσον αφορά το χωριό μου δόξα να ‘χουν οι πρώτοι κάτοικοί του το ονόμασαν Κερασιά και παραμένει Κερασιά, γνησιότατο ελληνικό όνομα).
Η περίπτωση των Αμερικάνων απεικονίζει και κάτι άλλο πολύ σημαντικό: Γνώριζαν και γνωρίζουν την ιστορία μας, τον πολιτισμό μας και την ελληνική μας κληρονομιά (heritage, όχι inheritance).
Κατά την άποψή μου, αποφεύγω να λέω «κατά την ταπεινή μου γνώμη», διότι και αυτοί που κάνουν χρήση της έκφρασης, κάθε άλλο παρά ταπεινή θεωρούν τη γνώμη τους, ίσως όχι όλοι βέβαια, κατά την άποψή μου λοιπόν, καλό θα ήταν το θέμα να έρθει προς συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο και να ακουστούν οι διάφορες απόψεις, ισχυρισμοί και επιχειρήματα. Άλλωστε αυτό σημαίνει Δημοκρατία.
Σχόλια στο: [email protected]
