ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Ανακύκλωση και η αξία των απορριμμάτων

ανακύκλωση-και-η-αξία-των-απορριμμάτω-400169

Του Ευθύμη Ζιγγιρίδη, Συμβούλου Επενδύσεων

Πάνω από δύο δεκαετίες προσπαθώντας να ρυθμίσουν την ανακύκλωση των αποβλήτων στην Ελλάδα, οι εκάστοτε κυβερνήσεις έκαναν λίγα πράγματα για να βοηθήσουν τη χώρα να επιτύχει τους περιβαλλοντικούς στόχους της ΕΕ για το 2020. Σε αντίθεση με άλλες χώρες της ΕΕ, τα 2017 στοιχεία δείχνουν ότι μόνο το 16% των ελληνικών οικιακών απορριμμάτων ανακυκλώνεται σε όλη τη χώρα, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ανακύκλωσης είναι 28%, με τη Σλοβενία ​​να οδηγεί το 49% και τη Λετονία να φέρει τη χειρότερη μορφή 3 τοις εκατό.

Παρά την καταβολή προστίμων ύψους δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ για τις παράνομες χωματερές, η ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί να αφήνει την ανακύκλωση στους πολίτες σε «εθελοντική βάση», που σημαίνει ότι τα νοικοκυριά ταξινομούν τα δικά τους επιλέξιμα απόβλητα και καθορίζουν το τι και πώς θα διατεθούν. Χωρίς επιβολή προστίμων για παράνομη πρακτική ντάμπινγκ. Επίσης, η χρέωση για τη συλλογή των αστικών αποβλήτων στους κατοίκους καθορίζεται από το μέγεθος των ακινήτων, όχι από το μέγεθος των απορριμμάτων που απορρίπτεται, ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να μην ανακυκλώσουν στην πηγή τα απορρίμματα και απλώς να πετάξουν τα πάντα σε πλαστικές σακούλες που λαμβάνουν δωρεάν στα σούπερ μάρκετ.

Η Ελλάδα παραμένει μια χώρα με περισσότερους από 420 ΧΑΔΑ (Χώρους Ανεξέλεγκτης Διαχείρισης Απορριμμάτων) και παράνομες χωματερές, Για όλη αυτήν την κατάσταση ευθύνονται αυθαιρεσίες δεκαετιών. Η συμπεριφορά μας αυτή εκτός από τα πρόστιμα τα οποία προαναφέρθηκαν επισύρει περιβαλλοντικές επιπτώσεις (λ.χ. μόλυνση υδροφόρου ορίζοντα και ολόκληρων περιοχών από τα απόβλητα) . Αν και στην Ελλάδα λειτουργούν σήμερα 45 ΧΥΤΑ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων), αυτοί δεν φτάνουν παρά για να καλύψουν το ήμισυ περίπου των αναγκών της χώρας, την ίδια στιγμή που η παραγωγή σκουπιδιών αυξάνεται, απόρροια της ανόδου του βιοτικού επιπέδου και της ανάπτυξης. Κατά μέσο όρο κάθε Έλληνας επιβαρύνει το περιβάλλον με 450 κιλά σκουπιδιών ετησίως.

Δεν χρειάζεται η Ελλάδα να εφεύρει τον τροχό. Υπάρχουν φωτεινά παραδείγματα χωρών οι οποίες κατέχουν ηγετικό ρόλο στην ΕΕ στη διαχείριση απορριμμάτων. Το Βέλγιο είναι ο ηγέτης της ΕΕ στην διαχείριση απορριμμάτων και η Ελλάδα προτελευταία. Παράλληλα, η χώρα μας κατέχει την πρωτιά στην κατά κεφαλή ποσότητα παραγόμενων οικιακών απορριμμάτων…

Πριν μια 20ετία στο Βέλγιο δημιουργήθηκε μία οργάνωση ως σύμπραξη ιδιωτικών εταιρειών με στόχο την ανακύκλωση των απορριμμάτων. Μερικά χρόνια αργότερα η οργάνωση ανέλαβε την υποχρέωση να παραλαμβάνει τα οικιακά απορρίμματα, να τα ανακυκλώνει και να τα αξιοποιεί.

Συνεργάζεται με τις διαδημοτικές επιχειρήσεις αποκομιδής απορριμμάτων και με ειδικά κέντρα επεξεργασίας και ανακύκλωσης αλλά και με εργοστάσια καύσης και αποτέφρωσης. Φροντίζει επίσης για την ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών αλλά και όσων ασχολούνται με την ανακύκλωση. Από το 2016 ανέλαβε και τις ενημερωτικές εκστρατείες για την καταπολέμηση των παράνομων χωματερών.
Με βάση τις στατιστικές του 2015 η οργάνωση ανακύκλωσε το 86,3% από τους 790.529 τόνους ανακυκλώσιμων υλικών που διέθεσαν στην αγορά τα μέλη του. Αυτό αντιστοιχεί σε ποσοστό 92,3% των υλικών που διατέθηκαν στην βέλγικη αγορά. Δηλαδή ανακυκλώθηκε το 79% του συνόλου των ανακυκλώσιμων υλικών… Αν συνυπολογίσουμε και την παραγωγή ενέργειας, το Βέλγιο αξιοποίησε το 2014 πάνω από το 90% των παραγόμενων απορριμμάτων. Και η Ελλάδα κάτω του 10%… Τα υπόλοιπα διατέθηκαν σε χωματερές

Αξία των Σκουπιδιών

Η καύση των σκουπιδιών στο Βέλγιο αποφέρει το 2,9% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Κάθε γυάλινο μπουκάλι προέρχεται από περίπου 80% ανακυκλωμένο γυαλί. Από 27 πλαστικά μπουκάλια PET προέρχονται οι ίνες για την παραγωγή ενός πολυεστερικού πουλόβερ. Οι ίνες αυτές χρησιμεύουν επίσης ως υλικό για στρώματα ή για χαλιά.

Από τα δοχεία πολυαιθυλενίου υψηλής πυκνότητας μπορούν να κατασκευαστούν πλαστικά κουτιά, σωλήνες, καλώδια, και παλέτες. Τα μεταλλικά κουτάκια αλουμινίου χρησιμεύουν για την κατασκευή νέων αντικειμένων από αλουμίνιο – 670 κουτάκια αναψυκτικού ή μπύρας κάνουν ένα ποδήλατο. Αντίστοιχα ο ανακυκλωμένος χάλυβας π.χ. από τις κονσέρβες, χρησιμεύει σε εξαρτήματα αυτοκινήτου και οικιακές συσκευές. 19.000 κουτιά από κονσέρβες μπορούν να φτιάξουν ένα αυτοκίνητο. Τέλος, τα χαρτόνια και τα χαρτονένια κουτιά από γάλα και αναψυκτικά γίνονται χαρτί κουζίνας, φάκελοι, χαρτοσακούλες και καινούργια κουτιά από χαρτόνι.

Όποιος νομίζει ότι η ανακύκλωση δεν είναι κερδοφόρα ας το ξανασκεφτεί. Το 2015 η συγκεκριμένη οργάνωση στο Βέλγιο, είχε κύκλο εργασιών 147,8 εκατ. ευρώ και πραγματοποίησε κέρδη 4,2 εκατ. ευρώ. «Μα πληρώνουν και οι πολίτες» θα ισχυριστούν μερικοί. Βασική αρχή πολιτικής προστασίας του περιβάλλοντος είναι «Ο ρυπαίνων πληρώνει». Και το Βέλγιο την εφαρμόζει αποτελεσματικότατα, αξιοποιώντας πλήρως τα σκουπίδια, δίνοντας δουλειά σε χιλιάδες ανθρώπους και προστατεύοντας το περιβάλλον.

Η διαχείριση των απορριμμάτων πρέπει να γίνεται από δήμους ή ομάδες δήμων κατασκευάζοντας μικρές μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων λαικής, κλαδεμάτων, οικιακών οργανικών αποβλήτων κτλ και παραγωγής ενέργειας. Αυτή η διαδικασία μπορεί να υλοποιηθεί σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και να λειτουργήσει παράλληλα με την με τη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση και μάλιστα με ανταποδοτικότητα και όφελος για την κοινωνία και το περιβάλλον.

Τα σκουπίδια είναι πηγή πλούτου, την οποία πρέπει στην Ελλάδα να την εκμεταλλευτούμε με τον καλύτερο τρόπο. Με ένα οργανωμένο στρατηγικό σχέδιο της κυβέρνησης και την ελευθερία της τοπικής αυτοδιοίκησης να συνεργαστεί με τον ιδιωτικό τομέα προκειμένου να εκμεταλλευτεί τις προηγμένες τεχνολογικά εξελίξεις στον τομέα διαχείρισης των απορριμμάτων, η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση για πολλές χώρες της Ευρώπης και, αφενός να σταματήσουμε να πληρώνουμε τεράστια ποσά σε πρόστιμα, αφετέρου η τοπική αυτοδιοίκηση να αποκτήσει επιπλέον έσοδα και το περιβάλλον να σταματήσει να επιβαρύνεται με στερεά και υγρά απόβλητα, τα οποία μεσοπρόθεσμα αποτελούν απειλή στην υγεία όλων μας.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου