Του Ευθύμιου Ζιγγιρίδη,
Συμβούλου Επενδύσεων
Σήμερα, ο κόσμος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο για να καλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες. Ωστόσο, η αξιοποίηση αυτών των πηγών ενέργειας έχει δραστικό αντίκτυπο στο περιβάλλον μας, το οποίο είναι καλά τεκμηριωμένο. Επιπλέον, αυτές οι πηγές ενέργειας είναι μη ανανεώσιμες, δηλαδή δεν θα διαρκέσουν για πάντα. Καθώς οι προμήθειες τους μειώνονται, θα γίνουν πολύ ακριβές, δύσκολο να ανακτηθούν και επίσης θα έχουν επιζήμιες επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Οι φιλικές προς το περιβάλλον πηγές ενέργειας, γνωστές και ως Πράσινη ενέργεια ή ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, έχουν αποκτήσει τεράστια προσοχή και αποδοχή τα τελευταία χρόνια, καθώς κυβερνήσεις, οργανώσεις και άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αγκαλιάζουν τις περιβαλλοντικές ευθύνες τους.
Τα ορυκτά καύσιμα κυριαρχούν στον τομέα της ενέργειας και θα συνεχίσουν να το κάνουν στο εγγύς μέλλον. Η έντονη ανάπτυξη στις χώρες που δεν ανήκουν στον ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) υπερβαίνει τις μειώσεις στις χώρες του ΟΟΣΑ, επεκτείνοντας έτσι μια σειρά από ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο, το μερίδιό τους στην αγορά παραγωγής ενέργειας αναμένεται να μειωθεί από 68% το 2011 σε 57% το 2035.
Για το 2010, το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας στην παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας εκτιμήθηκε σε περίπου 16,7%. Αυτό μεταφράστηκε σε 224 δισεκατομμύρια δολάρια από την άποψη της αξίας. Η αποτίμηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αναμένεται να φτάσει τα 331 δισεκατομμύρια μέχρι το 2015. Η υιοθέτηση της τεχνολογίας από την Κίνα θα έχει αξία μεγαλύτερη από αυτή που προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία. Αυτό θα ωθήσει τον κλάδο σε υψηλότερα ύψη, καθώς το μερίδιό του στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα αυξηθεί από 20 τοις εκατό το 2011 σε 31 τοις εκατό το 2035 καθιστώντας την ηγετική πηγή της παγκόσμιας ενέργειας.
Εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ανανεώσιμη ενέργεια είχε μερίδιο 24,3% της συνολικής παραγόμενης ενέργειας από όλες τις πηγές. Το ποσοστό της ανανεώσιμης ενέργειας που παράγεται στην περιοχή αυξήθηκε κατά 84,4% μεταξύ 2003 και 2013.
Οι χώρες οι οποίες δεν εξαρτώνται από τρίτους για την αγορά ενέργειας μπορούν να αναπτύξουν όλους τους κλάδους της οικονομίας τους με γρήγορους ρυθμούς. Είτε η ενέργεια παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είτε από μη ανανεωσιμες πηγές, εφόσον μια χώρα ελέγχει τις ποσότητες ενέργειες που παράγει η ενδεχομένως εξάγει, τότε ελέγχει την ανάπτυξη της οικονομίας της σε μεγάλο βαθμό.
Δεδομένης της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, η οποία αποκλείει την εισαγωγή οικονομικών κινήτρων για επενδύσεις κεφαλαίου και την επακόλουθη ανικανότητα εκτεταμένων δημόσιων επενδύσεων, υπάρχουν μεγάλες προκλήσεις για την προσέλκυση κεφαλαίων οποιουδήποτε είδους (ξένων ή εγχώριων). Στο πλαίσιο αυτό και με προσανατολισμό στην προσέλκυση επενδύσεων, οι βασικοί πυλώνες της ελληνικής ενεργειακής πολιτικής θα πρέπει να είναι οι εξής:
1) Ενθάρρυνση της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας και της ιδιωτικής συμμετοχής των ιδιωτικών επενδυτών στην ελληνική αγορά μέσω της προσέλκυσης παραγωγικών επενδύσεων προκειμένου να μειωθεί η παραδοθείσα τιμή για την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές μέσω του υγιούς ανταγωνισμού
2) Εισαγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας προκειμένου να επιτευχθεί ο εθνικός στόχος της παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας κατά 20% έως το 2020.
3) Επέκταση δικτύων φυσικού αερίου σε άλλες χώρες της περιοχής
4) Προώθηση εθνικών αναπτυξιακών προγραμμάτων για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση της χώρας από την εισαγωγή ενέργειας και να μειωθούν οι εκροές εθνικών δαπανών για εισαγωγές πετρελαίου ύψους 12 δισ. Ευρώ / έτος.
5) Δημιουργία των αναγκαίων συνθηκών για τη διέλευση διεθνών αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου, ώστε η χώρα να καταστεί ενεργειακός κόμβος στην ευρύτερη περιοχή της Ελλάδας και να αποτελέσει βασικό μοχλό στη στήριξη της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας (συμπεριλαμβανομένης της στενής συνεργασίας με την Κύπρο Και το Ισραήλ.)
Ωστόσο, για την επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων, πρέπει να αντιμετωπιστούν τα χρόνια συστημικά προβλήματα της διαφθοράς, της γραφειοκρατίας, της νομιμότητας κατά των μεταρρυθμίσεων και της έλλειψης κεντρικού σχεδιασμού στον ενεργειακό τομέα. Επιπλέον, η προσπάθεια της Ελλάδας να προσελκύσει επενδύσεις λαμβάνει χώρα σε ένα εξαιρετικά ασταθές πολιτικό περιβάλλον μετά από διαδοχικές εκλογές που άλλαξαν ριζικά την πολιτική ισορροπία εξουσίας στη χώρα. Η σημερινή κυβέρνηση φαίνεται ανίκανη να κατανοήσει τα ενεργειακά παιχνίδια της ευρύτερης περιοχή μας και τα συμφέροντα που διακυβεύονται. Η εναντίωση σε όποια μορφή ιδιωτικοποίησης και η εμμονή σε κρατικά σχήματα και κρατικές παρεμβάσεις δεν θα εξυπηρετήσει καθόλου τα ελληνικά συμφέροντα στο τεράστιο πεδίο ενεργειακού πολέμου που θα ξεσπάσει στην περιοχή μας τα επόμενα χρόνια.
