Του Γεωργίου Ι. Σούρλα,
πρ. υπουργού –αντιπροέδρου της Βουλής
Ως διαφθορά ορίζεται συνήθως η εκμετάλλευση μιας θέσης εξουσίας απ’ αυτόν που την κατέχει προς ίδιον όφελος. Γενικά διαφθορά μπορούμε να πούμε ότι είναι το αποτέλεσμα της ηθικής κατάπτωσης, της εξαχρείωσης, της παραβίασης των νόμων για προσωπικό όφελος.
Ο όρος διαπλοκή είναι συναφής με τον όρο διαφθορά. Ως διαπλοκή θα μπορούσε να εννοηθεί η διαφθορά, η συναλλαγή σε ένα άλλο, ανώτερο επίπεδο. Είναι κυρίως η συναλλαγή πολιτικών με οικονομικούς παράγοντες.
Zήτημα μείζονος σημασίας αποτελεί για την κοινωνία, την οικονομία αλλά και την δημοκρατία η διαπλοκή πολιτικών, εκδοτικών και οργανωμένων οικονομικών συμφερόντων. Η ισχυροποίηση αυτών οδηγεί στην ουσιαστική εκχώρηση εξουσίας σε περιορισμένο αριθμό οικονομικών παραγόντων που μπορεί να φτάσουν στο σημείο, όχι μόνο να υποδεικνύουν πολιτικές, αλλά και ποιοι θα κυβερνήσουν. Είναι προφανές ότι, όταν συμβαίνουν όλα αυτά, η λαϊκή κυριαρχία καθίσταται «γράμμα κενό περιεχομένου». Τώρα που η κρίση μαστίζει τη χώρα μας, είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορά ορατές οι δραματικές επιπτώσεις από τη διαφθορά και τη διαπλοκή. Πρόκειται για φαινόμενα ιδιαίτερα διαδεδομένα και διάχυτα παντού. Υπάρχουν ισχυροί θύλακες, ασφαλώς, αλλά η διαφθορά διαπερνά τα πάντα. Για πολλούς η διαφθορά είναι απεχθής, αλλά παραμένει δυστυχώς ο μόνος τρόπος να κάνουν τη δουλειά τους. Το «λάδωμα» χρειάζεται ακόμα και για τις νόμιμες υποθέσεις. Η νοοτροπία «της μίζας» έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο, που να έχει καθοριστεί και «η ταρίφα», γνωστή στην αγορά, στις υπηρεσίες και στα όργανα της πολιτείας. Η διαφθορά και η διαπλοκή αποτελούν τους βασικούς παράγοντες της συνολικής κρίσης, της κρίσης ολόκληρου του σημερινού πολιτικού συστήματος, ολόκληρου του κοινωνικού μοντέλου της μεταπολίτευσης, που χρεοκόπησε και καταρρέει. Όχι μόνο στην πολιτική, όχι μόνο στην οικονομία, αλλά παντού. Η διαφθορά είναι γενικευμένη και συστημική. Αυτά που βλέπουμε ως μεμονωμένα συμπτώματα κρίσης σηματοδοτούν μια κρίση γενικευμένη, της ελληνικής οικονομίας, της ελληνικής Δημοκρατίας, της ελληνικής κοινωνίας. Αυτή την κρίση πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Η εξάλειψη της διαφθοράς είναι προϋπόθεση δημοκρατίας και ανάπτυξης, αφού η διαφθορά:
- ακυρώνει και τη δημοκρατία και την ανάπτυξη.
- φθείρει ηθικές αρχές και αξίες, που είναι απαραίτητες για τη συνοχή της κοινωνίας με την εξαγορά συνειδήσεων και την ανομία,
- διαβρώνει τους δημοκρατικούς θεσμούς με τα τεράστια ποσά που διατίθενται για την χρηματοδότηση πολιτικών και μέσων μαζικής ενημέρωσης,
- πλήττει την εθνική οικονομία με τη διάβρωση του δημόσιου ήθους,
- αντιστρατεύεται την ανάπτυξη, γιατί νοθεύει τους κανόνες του παιχνιδιού και πλήττει την ανταγωνιστικότητα και
- είναι η βασική αιτία της παθογένειας στη δημόσια ζωή. Η κατάσταση, στην οποία έχουμε περιέλθει, δεν αφήνει περιθώρια για καμία ανοχή ή ολιγωρία.
Έχουμε καθήκον να κηρύξουμε τον πόλεμο στη διαφθορά σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους χώρους. Χρειαζόμαστε ένα άλλο, σύγχρονο πολιτικό σύστημα, με κυρίαρχα στοιχεία τη διαφάνεια, τη νομιμότητα και τη χρηστή διαχείριση παντού. Επειδή οι συνθήκες συνεχώς μεταβάλλονται και επηρεάζουν ή επηρεάζονται από τις εκάστοτε πολιτικές εξελίξεις, απαιτείται συνεχής παρακολούθηση των μεθοδεύσεων που μετέρχονται οι παράγοντες της διαφθοράς και της διαπλοκής, οι οποίοι κινούνται και δρουν με μεγάλη ταχύτητα και ευελιξία, εκμεταλλευόμενοι τις λειτουργικές και οργανωτικές αδυναμίες και ανεπάρκειες των υπηρεσιών και των θεσμικών οργάνων της Πολιτείας, τις χρονοβόρες και γραφειοκρατικές διαδικασίες για τη λήψη και επιβολή μέτρων πάταξης ή αποτροπής των πράξεων διαφθοράς. Για την πάταξη της διαφθοράς, την εξυγίανση και τη θωράκιση του πολιτικού συστήματος και την προστασία του από παρόμοια νοσηρά φαινόμενα, απαιτείται συστηματική και μεθοδευμένη προσπάθεια. Επιτακτική προβάλλει η ανάγκη να αναπτυχθούν όλες οι απαραίτητες υποδομές, λειτουργίες και όργανα για τη διαρκή ενημέρωση αναφορικά με τις εξελίξεις στον διεθνή χώρο και τον συντονισμό των αρμοδίων φορέων στην Ελλάδα για την καταπολέμησή της. Πρέπει να εκπονηθεί και να τεθεί σε εφαρμογή ένα συγκροτημένο, ολοκληρωμένο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχέδιο στρατηγικής και τακτικής, που πρέπει συνεχώς να προσαρμόζεται για την αντιμετώπιση νέων μεθοδεύσεων διαφθοράς και διαπλοκής και εκ- μετάλλευσης των αδυναμιών των εφαρμοζόμενων μέτρων πάταξής τους. Οι υπάρχοντες θεσμοί πρέπει να ενισχυθούν και να δημιουργηθούν νέοι, όπου οι συνθήκες το επιβάλλουν. Νόμοι να καταργηθούν, οι οποίοι με τις διατάξεις ή τα κενά και τις παραλείψεις τους ευνοούν τη διαφθορά και τη διαπλοκή, καθιστώντας το Δημόσιο ένα απέραντο πεδίο συναλλαγής και καλλιέργειας κλίματος ατιμωρησίας. Δεν αρκούν πλέον οι διαπιστώσεις, οι λεκτικές επιθέσεις, οι επαναλαμβανόμενες για επικοινωνιακούς λόγους υποσχέσεις, οι κινήσεις εντυπωσιασμού και οι όποιες διακηρύξεις κατά της διαφθοράς και της διαπλοκής από τους εκάστοτε κυβερνώντες και τις ηγεσίες των κομμάτων. Οι τακτικές αυτές δημιούργησαν στον λαό την πεποίθηση ότι ακολουθούνται για να συγκαλύψουν την αδιαφάνεια και την διαπλοκή και την δυσπιστία για την ειλικρίνεια των προθέσεων πάταξής τους και όταν ακόμη είναι ορθά και αποτελεσματικά τα ψηφιζόμενα μέτρα. Ο λαός περιμένει, επιτέλους, έμπρακτες επιβεβαιώσεις των διακηρύξεών τους και αποτελεσματικές πολιτικές.
Η διαφθορά και τα παράγωγα της ως βασικά αίτια της πολύπλευρης ηθικής, κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής κρίσης, τροφοδοτούνται από νοσηρές αντιλήψεις και νοοτροπίες βαθιά ριζωμένες, που σε συνδυασμό με ισχυρά οικονομικά και άλλα κίνητρα, δρουν με τη δύναμη των διαστροφών. Η διαφθορά έχει καταστεί απειλή για τη λειτουργία του πολιτικού μας συστήματος, για την κοινωνική μας συνοχή και την εθνική μας υπόσταση. Στον πυρήνα αυτού του νοσηρού φαινομένου βρίσκεται η διαπλοκή, το δίδυμο οικονομικής ολιγαρχίας – πολιτικών συμφερόντων, που μαζί με τους μηχανισμούς που διαθέτουν, με κυρίαρχο εκείνον των ΜΜΕ, συνιστούν το τρίγωνο της αμαρτίας. Συνιστούν ένα πανίσχυρο εξωθεσμικό κέντρο, που, με τις δυνατότητες που διαθέτει και τις συνθήκες που διαμορφώνει, ποδηγετεί τη δημοκρατία μέχρι του βαθμού να λειτουργεί επιφανειακά, οριακά, ωστόσο, ώστε να μην προκαλούνται κοινωνικές εκρήξεις, αλλά να εξασφαλίζονται ταυτόχρονα και οι προϋποθέσεις που θα διευκολύνουν την προώθηση των οικονομικών συμφερόντων των ολίγων σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, καθώς και την επικράτηση ορισμένων πολιτικών. Με το άφθονο χρήμα που διαθέτουν, δηλητηριάζουν το πολιτικό σύστημα, απονευρώνουν τους θεσμούς και αποδεκατίζουν τους ασυμβίβαστους και ανυπότακτους στα κελεύσματά τους.
