Του Αντώνη Χρ. Τσικουρίδη
Το να πραγματευτείς τον Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι είναι μεγάλη η ευθύνη. Τόλμημα υψηλού ρίσκου. Ο Γίγαντας της τόλμης, του ψυχικού μεγαλείου, αγώνας για τον άνθρωπο.
Διολισθαίνει συνεχώς προς υψηλότερους στόχους, για ζωή αξιοπρέπειας. Σε ένα «ανθρωπάκο» γράφει σε ποίημά του απευθύνομαι.
Αναμφισβήτητα ο Μαγιακόφσκι θεωρείται ο κορυφαίος Σοβιετικός ποιητής.
«Ο Μαγιακόφσκι σήμερα και για πολλά χρόνια ακόμη, ίσως για αιώνες θα προβάλλει μπρος στους σκεπτόμενους ανθρώπους κλείνοντας μέσα του τόση ζωντάνια και εφηβικό σφρίγος, τόσο χλευασμό για κάθε τι γέρικο, σάπιο και παρακμασμένο, που κάθε συνταίριασμα του ονόματός του με τα γηρατειά και το θάνατο θα φαίνεται ασύλληπτο.
Ο Μαγιακόφσκι, όχι γιατί ήταν φουτουριστής, αλλά γιατί είχε τα φτερά τα δικά του, πετούσε μπροστά από την εποχή του, μπροστά από το χρόνο. Και αυτό πρώτα απ’ όλα διαπερνά ολόκληρη την ποιητική του.
Αρχίζει η πολεμική εναντίον του κάθε δημόσια εμφάνισή του ήταν μία σκληρή μάχη.
Σε μία δημόσια εμφάνιση κάποιος φώναζε συνεχώς οι μάζες δεν καταλαβαίνουν τους στίχους σας!
Ο Μαγιακόφσκι απαντά: Αν δεν καταλαβαίνετε σεις, τότε τα παιδιά σας θα καταλάβουν.
-Όχι, ούτε τα παιδιά μας δε σας καταλαβαίνουν!
Ο Μαγιακόφσκι απαντά: Πού ξέρετε ότι τα παιδιά σας θα μοιάσουν σε εσάς και όχι στη μητέρα τους…
Όπως θέλει ο Μαγιακόφσκι την ηγετική προσωπικότητα στο ύψος του λαού, πρώτα απ’ όλα βαθιά ανθρώπινη, θέλει και τη μάζα όχι κοπάδι, πλεμπάγια, αλλά τάξη ή λαό μ’ επίγνωση του ρόλου του, με αυτοσεβασμό, με έξαρση, αλλά και με νηφάλια κριτική.
Ωστόσο, τη μάχη με το κοινό με το αίμα της καρδιάς του την κέρδιζε. Αλλά τη μάζα με τους γραφειοκράτες του μηχανισμού, με τους υπερεπαναστάτες και τους δογματικούς στις συνθήκες της σταλινικής γυψοποίησης του συστήματος ήταν νομοτελειακό να τη χάσει. Νωρίτερα ή αργότερα. Νωρίτερα με μία σφαίρα στο κεφάλι. Αργότερα πολύ πιο πικρό, με τον εξευτελισμό, την ταπείνωση, τον αμετάκλητο θάνατο».
Σε περίοδο βιώματος μεγαλείου παρακμής. Σε εποχή που υπομένει τον θανάσιμο εναγκαλισμό της από τους πολιτικά ρεβανσιστές και ζηλόφθονους, των Καλογρίτσα –ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛ, η πατρίδα.
Αντί να επιφέρει κραδασμούς που θα ανύψωνε την κοινωνία σε όλα τα επίπεδα, την οδηγεί σε παλαιοκομματισμό, στερήσεις, ανασφάλεια. Απεδείχθησαν ιδανικοί υπηρέτες των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων. Ταπείνωσης των ταπεινών, ανυπεράσπιστων.
Ο Μαγιακόφσκι προείδε τα επερχόμενα στην πατρίδα του, που σήμερα αφορούν όλους τους λαούς. Και όχι μόνο τον εργατικό κόσμο, αφορά τους μικροεπαγγελματίες, την μεσαία τάξη, τους συνταξιούχους.
Με συγκλονιστικό ποιητικό ίστρο τα κατέγραψε σε ποιήματά του.
Εξαιρετική η μετάφραση του ομώνυμου βιβλίου «Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι» από τον Πέτρο Ανταίο, τμήματα που γράφω αυτούσια.
Τμήματα των ποιημάτων του Μαγιακόφσκι που καταθέτω είναι όπως η διάταξη στην μετάφραση.
Μικρό τμήμα από το ποίημά του «Διάλογος με τον οικονομικό έφορο περί ποιήσεως», που εγράφη Απρίλη με Μάη του 1926.
….Ανάμεσα στους σημερινούς
σαλταδόρους, και κομπιναδόρους
θα ‘μια ο μόνος βουτηγμένος στα χρέη ως το λαιμό.
Χρέος μας να ουρλιάξουμε
χαλκολάρυγγες σειρήνες
στης θύελλας τον κοχλασμό
στην καταχνιά του μικροαστισμού.
Ο ποιητής της οικουμένης
οφειλέτης πάντα είναι πληρώνοντας
πρόστιμα και τόκους για τους καημούς.
Πολίτη έφορε,
μόνο πέντε ρούβλια θα πληρώσω εγώ,
σβήνοντας απ’ τον αριθμό όλα τα μηδενικά του.
Δικαιωματικά μια παλάμη τόπο ζητώ
ανάμεσα στους πιο φτωχούς εργάτες και ξωμάχους.
Τμήμα από το ποίημά του «Κριτική της αυτοκριτικής», που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Κομσολόκαγια Πράβντα το 1928.
…τ’ άνεργα χέρια στις τσέπες
βαθιά του κάκου τα χώνει.
Τον εκκαθάρισαν στα μουλοχτά, τον ζούλιξαν,
τον έσπρωξαν στις απόλυσης την αγχόνη.
Πολίτες μην ψέμα τάξετε
πως αυτοκριτική κάνουμε σάμπως.
Την ώρα που αεροκοπονάνε
οι διευθυντάδες περί δημοκρατικής τάξης
ανάμεσά μας οι αμίλητοι ζούνε.
Τα πρόβατα της εργατικής τάξης.
Κι όσο σαν δούλοι εμείς μένουμε σιωπηλοί
των πρώην λευκών οι ορδές δυναμώνουν.
Ξεσκίζουν, βιάζουν, ληστεύουν αυτοί.
Των ανυπότακτων τα μούτρα τσαλακώνουν.
Ετούτων των αμίλητων το πετσί
περίεργα θα ‘λεγες είναι φτιαγμένο.
Τους φτύνουνε καταπρόσωπο κι αυτοί
σκουπίζουνε σιωπηλά το πρόσωπο φτυσμένο.
Ν’ αγριέψουμε δεν το λέει η ψυχούλα μας,
και που το παράπονό μας να πούμε;
Απ’ του μισθούτσικου τα ψίχουλά μας
πως ν’ αποχωριστούμε;
Μισή ώρα κι αν, βαστάει το κόχιασμά τους,
μετά αρχινάνε το τρεμούλιασμά τους.
Εϊ!
Ξυπνήστε οι κοιμισμένοι!
Απ’ την κορυφή ως τα νύχια ξεσκεπάστε τους,
Άλλο δε μας μένει.
Σύντροφε πως τολμάς να σωπαίνεις;
Υ.Γ. Φουτουρισμός: Καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό κίνημα των αρχών του 20ου αι. κυρίως στην Ιταλία και τη Ρωσία, που ζητούσε ριζική ανανέωση της τέχνης σύμφωνα με τον σύγχρονο πολιτισμό.
