Του Θωμά Στραβέλη,
συγγραφέα – πανεπιστημιακού
Ζούμε σε μια εποχή που η λάμψη του άστρου των πνευματικών ανθρώπων αρχίζει να χλομιάζει, ο πνευματικός πολιτισμός χωλαίνει και η προσοχή των νέων στρέφεται προς την επιστήμη, την τεχνολογία, τους υπολογιστές, τις λογιστικές δραστηριότητες, τα επαγγέλματα εστίασης και την πληροφορική. Η στροφή προς τα ανθρωπιστικά γράμματα είναι δύσκολη υπόθεση. Και ποιος θα σκεφτεί, σοβαρά πια, το αιώνιο θέμα της τέχνης; Οι νέοι τρέφουν συμπάθεια (και προσανατολίζονται) προς νέους δρόμους τεχνογνωσίας. Αλλά, διαρκώς, καταλαμβάνονται από τη σύγχυση, που τους δίνουν οι νέοι ζοφεροί ορίζοντες. Εγκαταλείπουν πια τη χρεωμένη (και χρεοκοπημένη) χώρα τους.
Η μάνα Ελλάδα μεταμορφώθηκε σε μητριά, και δεν μπορεί πια να θρέψει τα παιδιά της από έναν γάμο αφύσικο και αποτυχημένο, από έναν γάμο κρίσης. Πώς θα γλιτώσουν, τώρα, οι νέοι απ’ το φαύλο κύκλο αυτής της κρίσης; Ο χρόνος, ο χώρος, ο φόβος, γίνανε μια τρισδιάστατη πια πραγματικότητα, πού’ ναι στο βάθος μια παγίδα, στην οποία είναι πιασμένος κάθε νέος, σαν σε ιστό αράχνης. Η αλήθεια είναι ότι έπεσε το προσωπείο κι είναι δύσκολο να κρατήσεις το στόμα σου κλειστό, όταν έχεις τόσα πράγματα ν’ αποσιωπήσεις. Είναι προτιμότερο ένα ελεύθερο πνεύμα σε καθεστώς δουλείας, παρά ένα δουλικό πνεύμα σε καθεστώς ελευθερίας. –Ελλάδα μου ποδοπατημένη! Της καρδιάς σου το μύρο, όποιος θέλει, μπορεί να το μυρίσει, χωρίς καμία δυσκολία, μετά από έναν μόνο γύρο στο δωμάτιό σου. Έπεσε το προσωπείο!
Ποιος φροντίζει πια να σ’ απολαύσει, ποιος βλέπει, τώρα, τα τορνευτά σημεία της φιλαρέσκειάς σου! Ένας έρωτας, όμως, σε τέτοια χείλη, ανεβαίνει με τη λέξη: Απολωλός! Στην αλλοδαπή, λοιπόν, όπου πηγαίνουν τούτα τα Ελληνόπουλα, θα δώσουν ανάγλυφη την εικόνα των σκανδάλων, της αθλιότητας, της αναξιότητας των πολιτικών και της πολιτικής κακοδαιμονίας του 20ου αιώνα. Ξέρουν ότι όταν μας ληστεύει ο έμπορος, πουλώντας μας εμπόρευμα, παίρνει το χρήμα μας. Όταν μας ληστεύει ο πολιτικός, πουλώντας μας ιδεολογία, παίρνει το αίμα μας. Και κάτι ακόμα καθοριστικής σημασίας: Δεν μπορεί πια κανείς να ζήσει, εκεί όπου λείπει το ηθικό συναίσθημα από την ανθρώπινη ψυχή, εκεί όπου λείπει η καρδιά, που δεν πρέπει ν’ αγνοούμε πως είναι μια δύναμη, την οποία στερούμαστε και δεν τη χρησιμοποιούμε, σε αντίθεση με τη λογική, που, καθημερινά, ζωηρεύει. Αν οι νέοι, λοιπόν, στερηθούνε την αγάπη μας, η Ελλάδα θα πέσει στο χάος.
Οι δάσκαλοι τούς τονίζουν διαρκώς ότι οι άνθρωποι, που έχουν τουρλωμένες κοιλιές και φορούν καθαρά πουκάμισα, δεν είναι δυνατόν να δείξουν κατανόηση στα προβλήματά τους. Κωφεύουν στις κραυγές τής απόγνωσής τους. Η ηθική κατάπτωση της χώρας, η πολιτική τής παρακμής και η οικονομική συντριβή αποτελούν τις βαθύτερες ρίζες ενός δέντρου, που χρειάζεται ξερίζωμα. Η φύση έρχεται σ’ επαφή με τον εσωτερικό κι εξωτερικό κόσμο. Και, τότε, εκδηλώνεται το καλό και το κακό, που περιέχει η ανθρώπινη ψυχή.
Οι κοινοί άνθρωποι προσπαθούν ν’ αναπτύξουν τα κακά στοιχεία της φύσης τους, γι αυτό και γίνονται κακοί στο βάθος των αισθημάτων τους. Οι σοφοί, όμως, και οι ενάρετοι, προσπαθώντας να καλλιεργήσουν ό,τι είναι καλό, γίνονται βασικά καλοί. Η φύση και τα αισθήματα παραβάλλονται με το τόξο και το βέλος, που εξαρτώνται το ένα από το άλλο, όταν πρόκειται να πετύχουν ένα στόχο.
