ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Ανάπτυξη της οικονομίας με παρούσα την κοινωνία

ανάπτυξη-της-οικονομίας-με-παρούσα-τη-670871

Του Μάκη Γ. Μπαλλή, Βουλευτή Μαγνησίας του ΣΥΡΙΖΑ

Με τον πρόσφατο νόμο για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία, επιχειρείται μία καινοτομία στην οργάνωση των νέων μορφών οικονομίας και οργάνωσης επιχειρηματικών οντοτήτων, που προέκυψαν όχι μόνο ως απάντηση στις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, αλλά και των αναγκών αναζήτησης εναλλακτικών μορφών, απέναντι στο προβληματικό σήμερα μοντέλο οργάνωσης της παραγωγής. Ένα εναλλακτικό υπόδειγμα, που λειτουργεί αντιπαραθετικά στο κυρίαρχο μοντέλο, αλλά και διορθωτικά σε πολλές από τις προβλέψεις του προηγούμενου σχετικού νόμου, του Ν. 4019/11. Με το νέο νόμο, που αφορά στην οργάνωση και ανάπτυξη της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, προτάσσεται, σε αντίθεση με το σημερινό μοντέλο:

Α. η επιδίωξη του συλλογικού οφέλους αντί του ατομικού κέρδους, χωρίς διακρίσεις μεταξύ τω μελών των νέων επιχειρήσεων.

Β. η εξυπηρέτηση των κοινωνικών συμφερόντων αντί της εμπορευματικής λογικής.

Γ. η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στην πολιτική της νέας συνεταιριστικής επιχείρησης, μέσω της συνεχούς διαβούλευσης και του κοινωνικού ελέγχου.

Δ. η δημοκρατική λειτουργία στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων, στη διανομή των κερδών και στην επανεπένδυση, που στόχο έχει τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης.

Δύο είναι σήμερα οι κυρίαρχες αντιλήψεις για τη λειτουργία της οικονομίας. ‘Η όλα επαφίενται στην Αγορά, με την ουτοπία ότι μπορεί μόνη της να ρυθμίζει τις στρεβλώσεις που προκαλούνται, ή βάζουμε το Κράτος απόλυτο αφέντη στον σχεδιασμό, τον συντονισμό, την οργάνωση της οικονομίας. Ανάμεσα στις δύο αυτές απόψεις, τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύχθηκαν ενδιάμεσες απόψεις, κυρίως σε επίπεδο ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, όμως χωρίς να αμφισβητείται το μοντέλο των δύο κυρίαρχων αντιλήψεων.

Σήμερα, όλο και περισσότερο διαπιστώνεται η αδυναμία και των δύο αυτών αντιλήψεων να δώσουν απαντήσεις και λύσεις.

Με τον νέο νόμο, αναδεικνύεται και ένας τρίτος πόλος. Που δίνει έμφαση στην ίδια την κοινωνία και στις δυνατότητες οργάνωσής της με βάση τις ανάγκες της. Όχι ως κάποια συμπληρωματική εκδοχή του κυρίαρχου σήμερα μοντέλου. Όχι για να μπαλώσει τις τρύπες που αφήνει η Αγορά, ούτε για να καλύψει τα κενά που αφήνει το Κράτος όσο σταδιακά αποσύρεται από σημαντικούς τομείς, όπως η κοινωνική πρόνοια.

Είναι ένας νέος δρόμος. Γι αυτό και δύσκολος. Δύσκολος ακόμη και στο να συμφωνηθεί πλήρως ο ορισμός του. Αποτελεί όμως την ελπίδα για τις απαντήσεις που χρειάζονται, τώρα που τα δοκιμασμένα οικονομικά μοντέλα καταρρέουν παρασύροντας μαζί και τις κοινωνίες.

Μιλώντας για την Κοινωνική Οικονομία, δεν είναι μόνο η οικονομική θεώρηση που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας. Πρέπει να σκεφτόμαστε το ρόλο που μπορεί να παίξει η οικονομία στην κοινωνική ζωή. Πώς μπορεί η οικονομία να γίνει μέρος της κοινωνικής ζωής.

Σε αντίθεση με τον Ν. 4019/11, ο νέος νόμος δεν λειτουργεί ως βαλβίδα εκτόνωσης των πιέσεων που προκάλεσε η κρίση, ούτε ως μέσον για να περάσουν δημόσια αγαθά και υπηρεσίες στον ιδιωτικό τομέα ή για να διευκολυνθεί η απορρόφηση κοινοτικών πόρων. Δεν μπορεί και δεν πρέπει να λειτουργήσει ως τέτοιος ενδιάμεσος.

Ο νέος νόμος:

  1. Προχωρεί πέρα από τη σύσταση και λειτουργία των ΚοινΣεπ, επιτρέποντας την αναγνώριση λειτουργίας και σε άλλες νομικές οντότητες, με την προϋπόθεση να τηρούν τις αρχές που διέπουν τη φιλοσοφία λειτουργίας της Κοινωνικής Οικονομίας.

Οι αρχές αυτές είναι:

  • Η Δημοκρατική λειτουργία με βάση την αρχή «ένα μέλος, μία ψήφος»
  • Ο περιορισμός στη διανομή κερδών,

Ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο του νέου νόμου αποτελεί η πρόβλεψη για τη συνεργασία των φορέων Κοινωνικής Οικονομίας με τους ΟΤΑ αλλά και τον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα, με την παραχώρηση χρήσης αργούσας περιουσίας των ΟΤΑ Α’ και Β΄ βαθμού ή του ευρύτερου Δημόσιου και η δυνατότητα συμβάσεων για την παροχή υπηρεσιών κοινωνικής ωφέλειας. Σε αυτό το σημείο, θέλω να τονίσω την αναγκαιότητα λήψης των απαραίτητων προνοιών, ώστε να αποφευχθεί η ανάπτυξη πελατειακών σχέσεων με αφορμή την ανάμιξη των ΟΤΑ και των μηχανισμών τους στη λειτουργία της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας.

Ακόμη, το πεδίο εφαρμογής αυτών των συμβάσεων με τους ΟΤΑ, δεν μπορεί να είναι για υπηρεσίες που έχουν αμιγώς αυτοδιοικητικό ή δημόσιο χαρακτήρα, όπως η καθαριότητα για παράδειγμα, ή να εκτείνεται αυτό το πεδίο σε καθαρά αυτοδιοικητικές δομές. Πρέπει να αποκλειστεί η υποκατάσταση αυτοδιοικητικών υπηρεσιών προς τους δημότες, από την παροχή υπηρεσιών μέσω οποιασδήποτε συνεταιριστικής δραστηριότητας.

Ο νέος νόμος εισάγει ένα νέο νομικό πρόσωπο, το Συνεταιρισμό Εργαζομένων, δηλαδή μια συνεταιριστική σύμπραξη τριών τουλάχιστον φυσικών προσώπων που συνεταιρίζονται με σκοπό να βιοποριστούν από την εργασία τους. Η σύμπραξη αυτή μπορεί να αποτελείται:

α. από εργαζόμενους πτωχευμένων, προβληματικών ή εγκαταλελειμμένων επιχειρήσεων

β. από πολύ μικρές ή ατομικές επιχειρήσεις,

γ. από νέους και νέες, δίνοντας τους τη δυνατότητα να παραμείνουν στη χώρα μας, προσφέροντας μια εναλλακτική διέξοδο στις οδυνηρές επιπτώσεις της απορρυθμισμένης αγοράς εργασίας.

Ειδικά για τους νέους ανέργους, όπως και για τις άνεργες γυναίκες, θα πρέπει να τονιστεί η θετική αντιμετώπιση από τον νέο νόμο σε σχέση με το παρελθόν.

Χαρακτηρίζονται ως «ειδική ομάδα πληθυσμού» προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας, όμως πρέπει να αποφύγουμε τον πειρασμό να αντιμετωπιστεί η ανεργία με μέτρα προνοιακού χαρακτήρα, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την πολιτική αντιμετώπιση του φαινομένου. Οι πολιτικές της απασχόλησης μπορούν και πρέπει να έχουν την πολιτική διάσταση αντιμετώπισης του φαινομένου, που οφείλεται στον τρόπο και τη δομή της παραγωγής στη σημερινή οργάνωσης και λειτουργία της οικονομίας συνολικά.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου