Τι… γυρεύει ένας Κολοκοτρώνης στο Βόλο; Τι συμβολίζει το Ηρώο που δεσπόζει στην παραλία της πόλης, απέναντι από το κτήριο Παπαστράτου; Ποιο είναι το γλυπτό του 19ου αιώνα στην πλατεία των Παλαιών; Πτυχές –πολλές φορές άγνωστες- της τοπικής ιστορίας, κρύβονται στα δεκάδες γλυπτά που βρίσκονται διάσπαρτα μέσα στο Βόλο αλλά και στις δημοτικές ενότητες. Μια ιστορία που επιχειρείται να καταγραφτεί και να αναδειχθεί μέσα από τα έργα γλυπτών, που άφησαν το αποτύπωμά τους στην πόλη.
Ρεπορτάζ: ΕΛΕΝΗ ΧΑΝΟΥ
Από τον περασμένο Αύγουστο, ο Δήμος Βόλου επιχειρεί κάτι πρωτοποριακό. Με πρωτοβουλία της αντιδημάρχου Παιδείας και Πολιτισμού, Γεωργίας Τοκαλή Μποντού ξεκίνησε διαδικασία για την καταγραφή του συνόλου των γλυπτών που βρίσκονται στο πολεοδομικό συγκρότημα αλλά και στις δημοτικές ενότητες.
Μέχρι σήμερα και μόνο μέσα στο πολεοδομικό συγκρότημα, έχουν καταγραφτεί 120 έργα γλυπτικής, κάποια από τα οποία χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα. Πρόκειται για αγάλματα, προτομές, ανδριάντες, ηρώα, στήλες, περίτεχνες κρήνες με γλυπτό διάκοσμο.
Η διαδικασία καταγραφής των δημόσιων έργων γλυπτικής έχει επεκταθεί και στις δημοτικές ενότητες. Με επιστολή της η κ. Μποντού, ζητά από τους κατοίκους των περιοχών τη συνδρομή τους: να αναφέρουν αν υπάρχουν έργα γλυπτικής, ποια είναι αυτά και πληροφορίες για το συμβολισμό τους, το γλύπτη, το χρόνο και το σκοπό για τον οποίο τοποθετήθηκαν σε δημόσιο χώρο.
«Η προσπάθεια που ξεκινάμε δεν έχει γίνει πουθενά, σε κανένα δήμο της Ελλάδας. Προς το παρόν είμαστε σε διαδικασία συλλογής στοιχείων», ανέφερε η κ. Μποντού που εκτός από εκπαιδευτικός έχει ειδίκευση στην αρχαιολογία και ιστορία της τέχνης.
Σύμφωνα με την κ. Μποντού, μέσα από την καταγραφή των γλυπτών θα προκύψει αφενός ο πολιτιστικός πλούτος του Βόλου. Παράλληλα όμως θα καταγραφεί και η κατάσταση των δημόσιων γλυπτών προκειμένου να ξεκινήσει αν χρειαστεί διαδικασία καθαρισμού και συντήρησής τους. Ενδεχομένως μέσα από την καταγραφή να προκύψουν και… ελλείψεις για τη συμπλήρωση της τοπικής ιστορίας.
«Μέσα από την καταγραφή των γλυπτών θα αναδειχθούν οι γλύπτες, τι συμβολίζουν τα έργα τέχνης, ποιος ο σκοπός που φιλοτεχνήθηκαν. Η διαδικασία αυτή θα οδηγήσει σε γνώση και της τοπικής μας ιστορίας. Μιας ιστορίας που περιέχει πολλές άγνωστες πτυχές», ανέφερε στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ η κ. Μποντού. Στο πλευρό της η κ. Μποντού, έχει τη συνεργάτιδά της, ιστορικό τέχνης και μόνιμη υπάλληλο στο Δήμο Βόλου, Νικολέτα Τζάνη.
Για την καταγραφή της πλήρους ιστορίας που κρύβει κάθε γλυπτό, θα αναζητηθούν οι γλύπτες που τα φιλοτέχνησαν, όσοι είναι εν ζωή, ενώ θα ζητηθούν και μαρτυρίες πολιτών.
Απώτερος στόχος είναι η δημιουργία ενός εγχειριδίου τοπικής ιστορίας μέσα από τα έργα δημόσιας γλυπτικής, που δεσπόζουν στην πόλη, συναντούν όμως… αδιάφορες ματιές και αρκετοί είναι εκείνοι που δεν γνωρίζουν τι συμβολίζουν.
Σημαντικά έργα γλυπτικής
Η πόλη φιλοξενεί σημαντικά έργα γλυπτικής, κάποια εκ των οποίων χρονολογούνται ήδη από το 19ο αιώνα.
Η καταγραφή δεν έχει ολοκληρωθεί. Όμως έχουν ήδη αποκαλυφθεί πτυχές της τοπικής ιστορίας.
Τι… γυρεύει ένας Κολοκοτρώνης στο Βόλο και στο πάρκο του Αγίου Κωνσταντίνου; Το πάρκο του Αγίου Κωνσταντίνου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και… μουσείο γλυπτικής, εξαιτίας των πολλών γλυπτών που φιλοξενεί και που, μολονότι δεν συνδέονται θεματικά μεταξύ τους, συνδέονται χωροταξικά. Σύμφωνα με την κ. Τζάνη η προτομή του Κολοκοτρώνη αποτελεί δωρεά στην πόλη από το Σύλλογο Πελοποννησίων Μαγνησίας. Πίσω από την προτομή «κρύβεται» και η αισθητή παρουσία Πελοποννησίων στο Βόλο.
Τι συμβολίζει το Ηρώο απέναντι από το κτίριο Παπαστράτου, που έχει γίνει σημείο αναφοράς και όπου γίνονται καταθέσεις στεφάνων στις εθνικές επετείους; «Είναι αφιερωμένο στην Εθνική Ανεξαρτησία», αναφέρει η κ. Τζάνη.
Ποια είναι τα «περίεργα» γλυπτά που βρίσκονται στο πάρκο του Αναύρου; «Είναι το αποτέλεσμα συμποσίου γλυπτικής που είχε γίνει το 1988 στο Βόλο. Οι γλύπτες δημιούργησαν με ελεύθερο θέμα και παρέδωσαν στην πόλη οκτώ γλυπτά από πέτρα και μάρμαρο, άλλα συμβολίζουν ψάρια, ένα άλλο μία κρήνη, ένα τη Νίκη», εξηγεί η κ. Τζάνη.
Ανάμεσα στις σύγχρονες δημιουργίες και γλυπτά του 19ου αιώνα. Όπως το Ηρώο της Αθηνάς, στο σταθμό του ΟΣΕ στο Βόλο. Ένα γλυπτό που χρονολογείται τη δεκαετία του 1880 για να θυμίζει την απελευθέρωση της Θεσσαλίας και το οποίο συνδέθηκε με τα εγκαίνια του θεσσαλικού σιδηροδρόμου.
Επίσης του 19ου αιώνα και το Ηρώο της Μάχης του Σαρακηνού, στην πλατεία των Παλαιών. Δημιουργήθηκε το 1892 και αφιερώθηκε στους πεσόντες της μάχης του Σαρακηνού. Δυστυχώς σήμερα δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση.
Δεν είναι όμως το μόνο. Μαζί με την καταγραφή και ανάδειξη της ιστορίας θα επιχειρηθεί καθαρισμός και συντήρηση των γλυπτών, που είτε φέρουν πάνω τους το στίγμα του χρόνου είτε έχουν βανδαλιστεί με συνθήματα ή αφίσες.
