Οι Ολλανδοί, πολλοί από τους οποίους παραμένουν αναποφάσιστοι έπειτα από μια εκστρατεία που σηματοδοτήθηκε από ζητήματα ταυτότητας και μια διπλωματική κρίση με την Τουρκία, καλούνται σήμερα στις κάλπες για τις βουλευτικές εκλογές που αναμένεται ότι θα αποτελέσουν ένα βαρόμετρο του λαϊκισμού πριν από παρόμοιες εκλογές που πρόκειται να πραγματοποιηθούν αλλού στην Ευρώπη.
Μετά το Brexit στη Βρετανία και τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, όλα τα μάτια είναι στραμμένα στον σχηματισμό του ισλαμοφοβικού βουλευτή Γκέερτ Βίλντερς, ο οποίος σημείωσε πτώση στις τελευταίες δημοσκοπήσεις αφού είχε παραμείνει για πολλούς μήνες στην κορυφή.
Οι 12,9 εκατομμύρια εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι άρχισαν να προσέρχονται στις κάλπες από τις 07:30 (τοπική ώρα, 08:30 ώρα Ελλάδας) καθώς πηγαίνουν στη δουλειά τους ή στο σχολείο, αφού τα εκλογικά τμήματα είναι εγκατεστημένα μέσα στους σιδηροδρομικούς σταθμούς, σε καταστήματα, και σε μερικές περιπτώσεις ακόμη και σε σπίτια ιδιωτών.
Εκλογικό τμήμα στο μουσείο Kromhout
Τα εκλογικά τμήματα θα κλείσουν στις 21:00 (22:00 ώρα Ελλάδας) και οι πρώτες εκτιμήσεις των αποτελεσμάτων αναμένονται λίγο αργότερα. Ασφαλή πρώτα αποτελέσματα θα εξαχθούν αρχικά από τις μικρότερες κοινότητες της χώρας περίπου 40 λεπτά αφού κλείσουν οι κάλπες με το νησί Schiermonnikoog που έχει περίπου 900 κατοίκους να είναι πιθανότατα αυτό που θα ανακοινώσει πρώτο την επιλογή του για το κοινοβούλιο.
Την ίδια στιγμή οαριθμός ρεκόρ ψηφοφόρων δηλώνουν πως δεν γνωρίζουν ακόμη ποιόν υποψήφιο θα ψηφίσουν όταν βρεθούν πίσω από το παραβάν.
Σε μια ύστατη προσπάθεια να γοητεύσουν τους ψηφοφόρους, οι επικεφαλής των ψηφοδελτίων κονταροχτυπήθηκαν χθες το βράδυ στην τηλεόραση. «Αν οι πολίτες έχουν ανάγκη από έναν ηγέτη, το βλέμμα τους στρέφεται προς εμένα», υποστήριξε ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε.
Ο υποψήφιος αυτός του status quo επιχείρησε να μετατρέψει την εκλογική αναμέτρηση σε μονομαχία με τον Γκέερτ Βίλντερς και διαβεβαίωσε τους Ολλανδούς πως έχουν να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο: το χάος ή τη σταθερότητα.
Πτώση του Βίλντερς
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που δημοσιεύθηκαν χθες δείχνουν πως το Λαϊκό Φιλελεύθερο και Δημοκρατικό Κόμμα (VVD) του Μαρκ Ρούτε αποκτά προβάδισμα από το Κόμμα για την Ελευθερία (PVV) του Γκέερτ Βίλντερς.
Το VVD πιστώνεται με 24 έως 28 έδρες από τις 150 που αριθμεί η κάτω βουλή του ολλανδικού κοινοβουλίου, απέχει ωστόσο πολύ από τις 40 έδρες που διαθέτει στο απερχόμενο κοινοβούλιο.
Το PVV, το οποίο ήταν πρώτο στις δημοσκοπήσεις επί μήνες, αναμένεται να κερδίσει από 19 έως 22 έδρες και ακολουθείται κατά πόδας από τα παραδοσιακά κόμματα, όπως η Χριστιανοδημοκρατική Έκκληση (CDA) και οι προοδευτικοί του D66.
Η CDA, που για καιρό κυριάρχησε στην ολλανδική πολιτική, θα μπορούσε επίσης να αναδειχθεί στον μεγαλύτερο σχηματισμό της χώρας και έχει σχεδόν εξασφαλίσει ότι θα βρίσκεται στην κυβέρνηση. Στη διάρκεια της εκστρατείας, πρότεινε να υποχρεωθούν οι μαθητές να ψάλλουν τον εθνικό ύμνο και άνοιξε και πάλι τη συζήτηση για τη διπλή υπηκοότητα.
Το κόμμα αυτό, όπως και το VVD, έχουν υποσχεθεί ότι δεν θα συνεργασθούν με τον Γκέερτ Βίλντερς. Στο πολιτικό πρόγραμμά του, που αναπτύσσεται σε ένα φύλλο, το τελευταίο υπόσχεται να κλείσει τα σύνορα στους μουσουλμάνους μετανάστες, να απαγορεύσει την πώληση του Κορανίου και να κλείσει τα τεμένη σε μια χώρα ο πληθυσμός της οποίας περιλαμβάνει περίπου 5% μουσουλμάνους.
Ενώ οι απόψεις του συγκέντρωσαν κάποια υποιστήριξη στην καρδιά της μεταναστευτικής κρίσης, πολλοί Ολλανδοί τις θεωρούν υπερβολικά δυνατές.
«Έχει το δικαίωμα να λέει την άποψή του, όμως δεν προτείνει καμιά λύση, το μόνο που κάνει είναι να δημιουργεί φόβο», εκτιμά έτσι ο Νιλς παρακολουθώντας την τηλεμαχία σε ένα μπαρ της Χάγης.
Κατακερματισμένο τοπίο
Ακόμη κι αν το PVV βγει από τις κάλπες ως ο μεγαλύτερος σχηματισμός της χώρας, κάτι που είναι λίγο πιθανό σύμφωνα με τους ειδικούς, ο Γκέερτ Βίλντερς δεν αναμένεται να βρεθεί στην κυβέρνηση, καθώς τα περισσότερα άλλα κόμματα αρνούνται να συνεργασθούν μαζί του. Όμως το αναλογικό ολλανδικό εκλογικό σύστημα υποχρεώνει σε δημιουργία κυβερνητικών συνασπισμών.
Το πολιτικό τοπίο ήρθε να περιπλέξει η πολιτική κρίση που ξέσπασε το σαββατοκύριακο ανάμεσα στη Χάγη και την Άγκυρα, αφού οι ολλανδικές αρχές απαγόρευσαν σε τούρκους υπουργούς να συμμετάσχουν σε συγκεντρώσεις υπέρ του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Είκοσι οκτώ κόμματα, ένας αριθμός ρεκόρ, συμμετέχουν στις εκλογές. Σ’ ένα τόσο κατακερματισμένο τοπίο, ο σχηματισμός του νέου κυβερνητικού συνασπισμού μπορεί να απαιτήσει μήνες –το ρεκόρ μέχρι σήμερα είναι 208 ημέρες– και να έχει ως αποτέλεσμα μια συμφωνία τεσσάρων ή πέντε κομμάτων.
Ενώ οι Εργατικοί σημειώνουν μια άνευ προηγουμένου οπισθοχώρηση, οι οικολόγοι του GroenLinks τετραπλασιάζουν τις έδρες τους στις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Στη διάρκεια της τηλεμαχίας, ο επικεφαλής των οικολόγων, ο 30χρονος Γέσε Κλάβερ, δήλωσε πως η χώρα του έχει ανάγκη «από έναν νέο τύπο ηγέτη».
Πώς λειτουργεί το ολλανδικό σύστημα
Στο κοινοβούλιο της Ολλανδίας εκλέγονται 150 βουλευτές και για να σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση απαιτούνται μόλις 76 έδρες. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί εδώ και έναν αιώνα, ενώ από τα 28 κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές, τουλάχιστον τα 15 αναμένεται να λάβουν ένα ποσοστό που θα τους χαρίσει μία βουλευτική θέση. Από αυτά, περίπου τα 8 αναμένεται να κερδίσουν από 8 έως 10 έδρες.
Τα ζητήματα που απασχολούν τους Ολλανδούς
Στην, Ολλανδία μία χώρα με ταχεία ανάπτυξη -το 2017 ήταν 2,7%- και με χαμηλά ποσοστά ανεργίας που μόλις ξεπερνούν το 5%, το βασικό κριτήριο βάσει του οποίου φαίνεται ότι θα ψηφίσουν οι Ολλανδοί είναι η παράνομη μετανάστευση από τρίτες χώρες.
Την ίδια στιγμή, το προσφυγικό είναι στην κορυφή της ατζέντας, αν και η χώρα έχει υποδεχθεί κάτι παραπάνω από 30.000 πρόσφυγες, 60.000 λιγότερους δηλαδή από αυτούς που είχε υποσχεθεί ότι θα λάμβανε βάσει του σχεδίου της Ε.Ε.
Όσον αφορά στην παράνομη μετανάστευση τώρα, δηλαδή από κράτη που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτέλεσε ένα από τα ζητήματα που χρησιμοποίησε προεκλογικά ο Βίλντερς καθώς στην προεκλογική του καμπάνια κυρίαρχη θέση κατείχε ένα φανταστικό ζευγάρι Ολλανδών, «ο Χενκ και η Ίνγκριντ» που υποφέρουν από μια «δεσποτική Ευρωπαϊκή Ένωση» και από ξένους ισλαμιστές. Από την άλλη, η αντιμεταναστευτική ρητορική υπήρξε και στην καμπάνια του Ρούτε ο οποίος όμως έδωσε βάση κυρίως στις καλές επιδόσεις της ολλανδικής οικονομίας.
Γιατί αυτές οι κάλπες τρομάζουν την Ευρώπη
Λόγω της απειλής Ρούτε εδώ και καιρό έχει σημάνει συναγερμός σε όλη την Ευρώπη για το αποτέλεσμα των Ολλανδικών εκλογών, ως η πρώτη από τις τρεις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις στην ΕΕ το 2017.
Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα από χθεσινό δημοσίευμα της Die Welt η οποία παρουσιάζε τις ολλανδικές εκλογές ως έναν από τους τέσσερις παράγοντες που μέσα σε αυτές τις δύο ημέρες μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο.
«Οι εκλογές στην Ολλανδία είναι το πρελούδιο για μια σούπερ-εκλογική χρονιά στην Ευρώπη. Το αποτέλεσμα θα καθορίσει, ας το πούμε έτσι, τον τόνο των επόμενων εβδομάδων και μηνών. Μπορεί πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε να τα κατάφερε να πάρει κεφάλι για μια ακόμα φορά, όμως ο δεξιός λαϊκιστής Γκέερτ Βίλντερς και το κόμμα του PVV επωφελούνται τώρα από την ανοικτή αντιπαράθεση με την Τουρκία.
Ακόμη και στην περίπτωση που ένας νικητής Βίλντερς δεν θα έχει στο τέλος καμία περίπτωση κυβερνητικής πλειοψηφίας: Στην ΕΕ όλοι φοβούνται το αποτέλεσμα ντόμινο. Αν ο λαϊκιστής Βίλντερς κερδίζει τις περισσότερες ψήφους σε μια χώρα που είναι από τα ιδρυτικά μέλη της ΕΕ, θα καταφέρει τελικά φέρει το δεξιό άκρο στα σαλόνια. Η ιδέα η Μαρίν Λεπέν να γίνει πρόεδρος της Γαλλίας είναι πιθανό (τότε) να τρομάξει λιγότερους ανθρώπους.
Αλλά η πολιτική κατάσταση στην Ολλανδία είναι ασταθής και χωρίς τον Βίλντερς. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις, τα τρία κόμματα που προηγούνται συγκεντρώνουν μόλις το 40%, ενώ στις εκλογές πριν από μόλις τέσσερα χρόνια εξασφάλιζαν το 60%. Μια νέα κυβέρνηση για να σχηματιστεί θα χρειαστεί τη συμμετοχή τουλάχιστον τεσσάρων κομμάτων. Μπορεί η Ολλανδία να ήταν εγγύηση σταθερότητας για πολλά χρόνια, όμως αυτό τώρα έχει αλλάξει. Αυτό αποκαλύπτει τον λεγόμενο δείκτη nexite του οίκου ανάλυσης Sentix. Ως αποτέλεσμα, οι επενδυτές εκτιμούν πως η πιθανότητα οι Ολλανδοί να βγουν από το ευρώ είναι 3,6%. Αυτό είναι σαφώς πάνω από το μακροπρόθεσμο μέσο όρο του λιγότερο του 1%», γράφει χαρακτηριστικά η Die Welt.
