ΑΡΧΙΖΟΥΝ ΤΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΠΕΥΚΑΚΙΑ ΚΑΙ ΑΛΥΚΕΣ
Αφότου φούντωναν οι ζέστες ο κόσμος ξεχυνόταν ασυγκράτητος στις βολιώτικες παραλίες για να απολαύσει τα μπάνια του. Οι θελκτικές ακτές και οι διαμορφωμένες πλαζ σε Άναυρο, Πευκάκια και Αλυκές προσέφεραν στον επισκέπτη όλα τα εχέγγυα για την επιζητούμενη καλοκαιρινή αναψυχή που δεν περιοριζόταν μόνο στη λουτρική δραστηριότητα, αλλά επεκτεινόταν στην εστίαση και τη βραδινή διασκέδαση, χάρη στ’ αξιόλογα και σύγχρονα για την εποχή τους παραθαλάσσια εξοχικά κέντρα που δραστηριοποιούνταν στις εν λόγω περιοχές με την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών. Η μετάβαση στα Πευκάκια και τις Αλυκές, όπως γνωρίζουμε, πραγματοποιούνταν με τις βενζίνες, τα μικρά γραφικά επιβατικά πλεούμενα που αποτελούσαν σημείο αναφοράς για το λιμάνι του Βόλου και τις εγγύτερες ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες. Ακόμη κι όταν στις Αλυκές επεκτάθηκε μεταπολεμικά η αστική συγκοινωνία, το μεγαλύτερο ποσοστό των επισκεπτών προτιμούσε τη θαλάσσια διαδρομή, απολαμβάνοντας παράλληλα κι ένα δροσερό ταξιδάκι.
***
Για τις βενζίνες του Βόλου έχουμε κατ’ επανάληψη αναφερθεί στις καθιερωμένες καλοκαιρινές μας αναδρομές, επισημαίνοντας τη συμβολή τους στα τοπικά δρομολόγια εποχιακού χαρακτήρα για εξήντα και πλέον χρόνια, από τις αρχές της δεκαετίας του ΄20 ως τα μέσα εκείνης του ΄80. Προτού ακόμη ξεκινήσουν τα δρομολόγια τους οι βενζίνες κάθε χρόνο συντηρούνταν κι ευπρεπίζονταν, ώστε να είναι έτοιμες για την επικείμενη ενεργοποίησή τους και τις συνθήκες έντονης κινητικότητας που προμηνύονταν. Πέρα από τις κάθε είδους επισκευές και φροντίδες, ιδιαίτερη βαρύτητα δινόταν στην τήρηση των προβλεπόμενων κανονισμών ασφαλούς ναυσιπλοΐας με ενδελεχείς ελέγχους από τα αρμόδια κλιμάκια του Λιμεναρχείου Βόλου. Η ύπαρξη των απαιτούμενων σωστικών και πυροσβεστικών μέσων αποτελούσε την κυριότερη μέριμνα, παράλληλα με ό,τι άλλο επέβαλλε η σχετική νομοθεσία, ώστε να μην παρουσιαστούν ελλείψεις και προκληθεί κάποιο δυσάρεστο περιστατικό με τυχόν ατυχήματα και άλλες δυσλειτουργίες. Τα σχετικά δημοσιεύματα του τοπικού τύπου μας ενημερώνουν γι’ αυτή τη γενική επιθεώρηση των βενζινακάτων (πετρελαιακάτων), όπου πέρα από τους προβλεπόμενους ελέγχους, δίνονταν και συστάσεις για ομαλή διεξαγωγή των δρομολογιών κι ευπρεπούς συμπεριφοράς. Ακόμη συχνά παρατίθενται κι άλλα στοιχεία σχετικά με τις βενζίνες. Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα της εφ. Η Θεσσαλία για τον καθιερωμένο προκαταρκτικό έλεγχο κατά την έναρξη της θερινής περιόδου του 1961: «Η δρομολόγησις των πετρελαιακάτων – Εγένετο επιθεώρησις. Ενόψει της θερινής περιόδου υπό του Λιμεναρχείου Βόλου εγένετο επιθεώρησις των πετρελαιακάτων, αι οποίαι, θα εκτελούν τας συγκοινωνίας με τα Πευκάκια, τας Αλυκάς και το Σουτραλί. Οι ιδιοκτήται αυτών υπεχρεώθησαν όρους ασφαλείας και εφοδίασαν τα σκάφη τους με τον απαιτούμενον αριθμόν σωσίβιων κλπ. Εις αυτούς συνεστήθη όπως συμπεριφέρονται κοσμίως προς το επιβατικόν κοινόν. Άπαντα τα σκάφη των συγκοινωνιών αυτών, 17 τον αριθμόν, έχουν ήδη ανακαινισθή. Εφέτος προσετέθη εν ακόμη νεώτατον του κ. Ν. Γραναφίδη εξ Αγριάς, το οποίον πρόκειται να δρομολογηθή εις την γραμμήν Βόλου – Σουτραλί». (20/5/1961).
Δύο σημαντικά στοιχεία παρέχονται στο παραπάνω δημοσίευμα για τις βενζίνες. Η δημιουργία και τρίτης γραμμής (Βόλος – Σουτραλί) η οποία διατηρήθηκε ως το 1970 περίπου, όπως και ο συνολικός αριθμός των σκαφών -δεκαεφτά- που αποτελεί και τον πολυπληθέστερο στόλο σε όλη τη διάρκεια της καλοκαιρινής παρουσίας τους.
***
Από το Λιμεναρχείο Βόλου καθορίζονταν και τα δρομολόγια των σκαφών, έπειτα τη γνωμοδότηση και των ιδιοκτητών τους, ώστε να υπάρχει μια όσο το δυνατόν πληρέστερη κάλυψη που να εξυπηρετεί τις ανάγκες του επιβατικού κοινού. Οι προκαθορισμένες ώρες και η συχνότητα των δρομολογίων για κάθε γραμμή επικυρώνονταν από σχετική ανακοίνωση – «διαταγή» του Λιμενάρχη ώστε να αποτρέπονται υπερβάσεις και αυθαιρεσίες. Ακόμη καθορίζονταν ελάχιστος αριθμός επιβατών για την υποχρεωτική εκτέλεση του δρομολογίου. Κάθε χρόνο, στις αρχές της θερινής περιόδου η συγκεκριμένη διαταγή δημοσιεύονταν στον τοπικό Τύπο, ενώ έπρεπε να αναρτηθεί σε εμφανές σημείο, τόσο μέσα στα πλεούμενα, όσο και στην αφετηρία του Βόλου ή τις σκάλες των παραλιών. Να τι καθορίζει η «διαταγή» για το καλοκαίρι του 1956: «Λιμεναρχείον Βόλου – Διαταγή. Καθορίζω τα δρομολόγια των πετρελαιοκίνητων, τουριστικών ακτών, Βόλου – Αλυκών και Βόλου – Πευκακίων ως κάτωθι από της 20/6/1956: 1) Βόλου – Αλυκών: Καθ’ εκάστην, πλην των Κυριακών, ανά ημίσειαν ώραν και από 9.30 μέχρι 13.00 ώρας, του τελευταίου αποπλέοντος εξ Αλυκών την 14.30 ώραν. 2) Βόλου – Πευκακίων: Καθ’ εκάστην πλην των Κυριακών ανά ημίσειαν ώραν και από 9.00 ψμέχρι 14.00του τελευταίου αποπλέοντος εκ Πευκακίων την 14.30 ώραν. Ομοίως ανά ημισείαν ώραν από 18.00 μέχρι 24.00 ώρας του τελευταίου αποπλέοντος εκ Πευκακίων την 00.30 ώραν. Η ανωτέρω υποχρέωσις εκτελέσεως δρομολογίων ισχύει εφ όσον επιβιβασθούν του σκάφους, δια μεν τας Αλυκάς τουλάχιστον 8 άτομα, δια δε τα Πευκάκια 5 άτομα. Η παρούσα, μερίμνη των ιδιοκτητών, να αναρτηθεί εις έκαστον σκάφος, και εις εμφανήν θέσιν. Ο Λιμενάρχης: Κ. Αντωνόπουλος, Πλωτάρχης Λιμενικού».
Η τήρηση των ωρών των δρομολογίων αποτελούσε προτεραιότητα για την Λιμενική αρχή ώστε να μην παρατηρούνται φαινόμενα δυσλειτουργίας των γραμμών ή περιπτώσεις αυθαιρεσιών από μέρους των ιδιοκτητών ή των κυβερνητών των σκαφών. Γι’ αυτό κάθε χρόνο δημοσιεύονταν και στον τοπικό τύπο οι ώρες αναχωρήσεων τόσο από το Βόλο όσο και από Πευκάκια – Αλυκές. Τα δημοσιεύματα αυτά, πέρα από τον κατάλογο των δρομολογίων παρείχαν συχνά και άλλες ενδιαφέρουσες πληροφορίες όπως το παρακάτω στις 12/7/1962 με τίτλο: «Η εξυπηρέτησις των λουόμενων με τα σκάφη Πευκακίων και Αλυκών. Τα καθορισθέντα δρομολόγιά των». Αρχικά ο συντάκτης αναφέρεται στην εκτέλεση της «επιθεωρήσεως» των σκαφών, ενόψει της έναρξης των δρομολογίων, ώστε να τηρούνται όλες οι απαιτούμενες προϋποθέσεις ασφαλείας, αλλά και στα μέτρα αστυνόμευσης που θα εφαρμόζονταν, προκειμένου να αποφευχθούν αρνητικές καταστάσεις: «Υπό του Λιμεναρχείου Βόλου εγένετο επιθεώρησις όλων των πετρελαιοκίνητων τα οποία εκτελούν συγκοινωνίας Πευκακίων, Αλυκών και Σουτραλί, προς εξυπηρέτησιν των λουομένων. Εκ της επιθεωρήσεως αυτής διεπιστώθη ότι τα σκάφη της ανωτέρω κατηγορίας έχουν τα απαιτούμενα εφόδια για την ασφάλειαν και εξυπηρέτησιν των επιβατών. Επίσης υπό του λιμεναρχείου καθορίσθη ο αριθμός των επιβατών τους οποίους δύναται έκαστον σκάφος να μεταφέρη. Η τήρησις της υποχρεώσεως ταύτης θα ελέγχεται μετ’ αυστηρότητος υπό των λιμενικών οργάνων τα οποία σημειωτέον εποπτεύουν τόσον τον λιμένα μας όσον και τας αποβάθρας Πευκακίων και Αλυκών, δια την κανονικήν επιβίβασιν των λουομένων….».
Όπως βλέπουμε, προτεραιότητα αποτελούσε και η αποτροπή επιβίβασης υπεράριθμων επιβατών, με ενδελεχείς εποπτεύσεις. Ακολούθως καταγράφονται όλες οι ώρες των δρομολογίων Πευκακίων και Αλυκών από και προς τον Βόλο, τα οποία στις ώρες αιχμής ήταν πυκνότερα για την εξυπηρέτηση του κόσμου. Για τα Πευκάκια σημειώνονται και ώρες βραδινών δρομολογίων (ως τα μεσάνυχτα) σε αντίθεση με τις Αλυκές που τα αντίστοιχα εκτελούνταν εκτάκτως ανάλογα με την κίνηση και βέβαια αν το επέτρεπαν οι καιρικές συνθήκες, γι’ αυτό και δεν καθορίζονταν συγκεκριμένο ωράριο. «Αναλόγως κινήσεως» εκτελούνταν πάντοτε τα δρομολόγια τις Κυριακές, ή ακόμη σε περιπτώσεις αυξημένης προσέλευσης επιβατικού κοινού. Τότε οι βενζίνες, μόλις συμπληρωνόταν ο επιτρεπόμενος αριθμός επιβατών, αναχωρούσαν. Αυτό σημειώνεται σε όλες τις σχετικές ανακοινώσεις, και βέβαια στο αναφερόμενο δημοσίευμα, μετά τις αναγραφόμενες ώρες των δρομολογίων: «…Τας Κυριακάς λόγω της παρουσιαζομένης μεγάλης κινήσεως, θα εκτελούνται δρομολόγια ευθύς ως θα συμπληρούνται ο κεκανονισμένος αριθμός επιβατών. Τα ως άνω δρομολόγια θα ισχύσουν ως τις 31 Αυγούστου». Και καταλήγει το δημοσίευμα με ευμενή σχόλια, τόσο για τα πλεούμενα όσο και τα λιμενικά όργανα που φροντίζουν για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού: «…Όλα τα σκάφη των ανωτέρω γραμμών έχουν ανακαινισθή και εξυπηρετούν κατά τον καλύτερον τρόπον τους λουόμενους. Εις την εξυπηρέτησιν των επιβατών συντελούν και τα λιμενικά όργανα τα οποία υπό την εποπτείαν του Λιμενάρχου κ. Σκιαδά και του υπολιμενάρχου κ. Λαΐνη συμβάλλουν εις την εξυπηρέτησιν των λουομένων, ιδίως κατά τας ημέρας και ώρας της αυξημένης επιβατικής κινήσεως».
***
Η περίοδος 1955-1965 σύμφωνα με μαρτυρίες ιδιοκτητών και εργαζόμενων στις βενζίνες χαρακτηρίζεται από την πλέον παραγωγική δρομολογιακή δραστηριότητα, προτού παρουσιαστεί στη δεκαετία του ’70 η σταδιακή υποχώρηση που οδήγησε τελικά στον αφανισμό των μικρών επιβατικών σκαφών.
