Του Δρ. Δημήτριου Καραμπερόπουλου,
Προέδρου Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα
24 Ιουνίου: Επέτειος του Μαρτυρικού θανάτου του Ρήγα Βελεστινλή και των επτά Συντρόφων του. Στραγγαλίστηκαν στον Πύργο Νεμπόϊζα του Βελιγραδίου για την ελευθερία της πατρίδας τους, πριν από 220 χρόνια.
Τέτοιες μέρες του Ιουνίου του 1798, με σίδερα στα πόδια και στα χέρια ο Ρήγας και οι επτά Σύντροφοί του κείτονταν στις σκοτεινές φυλακές του Πύργου Νεμπόιζα του Βελιγραδίου μέχρι που ήρθε το φιρμάνι του Σουλτάνου για τον στραγγαλισμό τους. Βρόχια γίνανε οι αλυσίδες στους λαιμούς τους. Τα κορμιά τους πετάχτηκαν στα νερά του Δούναβη. Ήταν η κατάληξη της επαναστατικής δράσης του Ρήγα.
Η μοίρα θέλησε να σταματήσει το έργο, που ο Ρήγας είχε ξεκινήσει στη Βιέννη. Ένας τυχάρπαστος Έλληνας έμπορος της Τεργέστης, άνοιξε τον φάκελο με τα επαναστατικά κείμενα, που είχαν σταλεί στον συνέταιρό του. Πρόδωσε τον Ρήγα στην Αυστριακή Αστυνομία, που παρά την τόσο καλά οργάνωσή της, δεν είχε υποψιαστεί το παραμικρό από την επαναστατική του δράση στη Βιέννη. Του είχε, μάλιστα, χορηγήσει διαβατήριο για να μεταβεί στην Ελλάδα. Αποδείχθηκε τέλειος συνωμότης.
Εκείνο όμως που κάνει τον Ρήγα μεγάλο δεν είναι μόνο ο μαρτυρικός του θάνατος – πολλοί Ελληνες έχυσαν το αίμα τους για την πατρίδα όπως και ο Ρήγας. Τα έργα του είναι αυτά που τον έκαναν μεγάλο, η συγκρότηση του στρατηγικού σχεδίου της επανάστασής του. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια που έγραψε ο Μακρυγιάννης το 1836 στην εικόνα «Πτώσις της Κωνσταντινουπόλεως», «Μετά πολλούς αιώνες σκλαβιάς Ρήγας ο Βελεστινλής σπύρει τον σπόρον της ελευθερίας εις τους Έλληνας και τους ενθαρρύνει οδηγών αυτούς τον τρόπον της απελευθερώσεώς των. Οι Έλληνες ενθουσιασθέντες και ενθαρρυθέντες από τους λόγους του Ρήγα έλαβον τα όπλα υπέρ της ελευθερίας».
Ο ενθουσιώδης, εμψυχωτικός «Θούριος» ατσάλωνε τις ψυχές των σκλαβωμένων στην απόφασή τους να αρπάξουν τα όπλα και να πολεμήσουν για την λευτεριά τους. Γι’ αυτό και είχε διαδοθεί σε όλο τον βαλκανικό χώρο. Τραγουδιόταν απ’ άκρη σε άκρη του Βαλκανικού χώρου.
Πίστευε πως χωρίς στρατιωτική νίκη δεν αποκτιέται η ελευθερία. Είχε καταστρώσει ένα συγκεκριμένο επιτελικό σχέδιο για τον ένοπλο αγώνα των σκλαβωμένων επαναστατών.
Τελικός του σκοπός ήταν το γκρέμισμα της απολυταρχικής εξουσίας και η δημιουργία της δημοκρατικής του πολιτείας, για να κυβερνηθούν δημοκρατικά οι λαοί. Τύπωσε, πριν κατέβει στην Ελλάδα, το Σύνταγμά και τους χάρτες του Βαλκανικού χώρου, τη «Χάρτα της Ελλάδος», του χάρτες της Βλαχίας και Μολδαβίας και ετοίμαζε τους ιδιαίτερους χάρτες της Βουλγαρίας και Σερβίας, Βοσνίας.
Όμως στις 24 Ιουνίου πριν από 220 χρόνια σταμάτησε η ζωή του στον Πύργο Νεμπόϊζα του Βελιγραδίου μετά την προδοσία. Όμως, τα επαναστατικά του κείμενα ατσάλωναν τους σκλαβωμένους όλους τους χρόνους μέχρι την Επανάσταση του 1821, γι’ αυτό και θεωρείται Πατέρας της Ανεξαρτησίας, της λευτεριάς μας.
Οι επτά Σύντροφοί του Ρήγα που τον συνόδευσαν στο Μαρτύριο στον Πύργο Νεμπόϊζα του Βελιγραδίου ήταν:
Ευστράτιος Αργέντης, έμπορος από τη Χίο, ετών 31,
Αντώνιος Κορωνιός, έμπορος από τη Χίο, ετών 27,
Ιωάννης Καρατζάς, λόγιος από τη Λευκωσία, ετών 31,
Δημήτριος Νικολίδης, ιατρός από τη Ζίτσα Ιωαννίνων, ετών 32,
Θεοχάρης Τουρούντζιας, έμπορος από τη Σιάτιστα, ετών 22,
Ιωάννης Εμμανουλήλ, φοιτητής Ιατρικής, από την Καστοριά, ετών 24,
Παναγιώτης Εμμανουήλ, υπάλληλος του Αργέντη, ετών 22.
Τιμή στους πρωτεργάτες και πρωτομάρτυρες της Παλιγγενεσίας.
