ΒΕΛΕΣΤΙΝΟ

Σοβαρά προβλήματα ποιότητας νερού στον ταμιευτήρα της Κάρλας

σοβαρά-προβλήματα-ποιότητας-νερού-στ-119932

Διαπιστώνει το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων – Υγροτόπων, μετά από παρακολούθηση των ελληνικών λιμνών

Επισημάνσεις για την ποιότητα του νερού στην Κάρλα, «μια λίμνη που δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση» όπως και σε άλλα λιμναία οικοσυστήματα, περιλαμβάνονται στον απολογισμό του προγράμματος παρακολούθησης των ελληνικών λιμνών, η πρώτη φάση του οποίου ολοκληρώθηκε στις 31/12/2015.

Ρεπορτάζ: ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΩΚΙΔΗΣ

Το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας ολοκλήρωσε πρόσφατα τον πρώτο κύκλο παρακολούθησης 50 μεγάλων και μικρότερων λιμνών της χώρας, σύμφωνα με την οδηγία – πλαίσιο για τα ύδατα. Η παρακολούθηση των λιμνών εντάσσεται στο εθνικό δίκτυο παρακολούθησης των υδάτων της χώρας, στο οποίο μετέχει το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων – Υγροτόπων (ΕΚΒΥ) του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, με τη συνεργασία του Κέντρου ΓΑΙΑ.

Στο πλαίσιο του προγράμματος παρακολούθησης των λιμνών, τα τελευταία 3,5 έτη (2012- 2015), πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 1.700 δειγματοληψίες και 4.000 μετρήσεις – αναλύσεις, από περίπου 30 επιστήμονες και συνεργάτες του ΕΚΒΥ, σε 50 φυσικές και τεχνητές λίμνες της Ελλάδας, μεταξύ των οποίων και στη λίμνη Κάρλα.

Το πρόγραμμα περιλάμβανε σε τακτική βάση επιτόπιες μετρήσεις φυσικοχημικών παραμέτρων και μετρήσεις της στάθμης του νερού των λιμνών, λήψεις δειγμάτων νερού για αναλύσεις φυτοπλαγκτού και χημικών παραμέτρων. Να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά υπάρχει και αποτύπωση πυθμένα για τόσο μεγάλο αριθμό λιμνών της χώρας.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τριετούς παρακολούθησης:

  • Το 2015 παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση της στάθμης στις λίμνες της Βόρειας Ελλάδας, ιδίως σε Βεγορίτιδα, Βόλβη, Δοϊράνη, ενώ ακόμη και η Κορώνεια απέκτησε νερό, βάθους περίπου 2 μέτρων.
  • Οι περισσότερες τεχνητές λίμνες και οι βαθιές φυσικές λίμνες, σε αντίθεση με τις ρηχές, εμφανίζουν υψηλή διαφάνεια, που αποτελεί θετική ένδειξη για την ποιότητα των υδάτων τους.
  • Οι λίμνες που γειτνιάζουν με αστικά κέντρα (Καστοριάς, Παμβώτιδα) είναι επιβαρημένες με θρεπτικές ουσίες, ως αποτέλεσμα της ρύπανσης από αστικά λύματα και τη γεωργική δραστηριότητα.
  • Σε λίγες λίμνες καταγράφονται υψηλές συγκεντρώσεις θειικών ιόντων, όπως στις φυσικές λίμνες Αμβρακία και Κουρνά και στην τεχνητή λίμνη Μπραμιανών. Διακριτή θέση κατέχει η Πικρολίμνη στο Νομό Κιλκίς, με την υψηλότερη συγκέντρωση θειικών ιόντων, γεγονός που της προσδίδει ιδιαίτερη ιαματική αξία.
  • Οι τεχνητές λίμνες, στη συντριπτική πλειονότητα, εμφανίζονται σε καλή και εξαιρετική κατάσταση. Οι φυσικές λίμνες, ιδιαιτέρως οι ρηχές, εμφανίζονται περισσότερο επιβαρημένες από ανθρωπογενείς πιέσεις (π.χ. Λυσιμαχία, Βουλκαριά, Πετρών, Ζάζαρη και οι αστικές Παμβώτιδα και Καστοριάς).

Υπάρχουν, ωστόσο, και φυσικές λίμνες, όπως οι βαθιές λίμνες Τριχωνίδα, Αμβρακία και Κουρνά, που τα βιολογικά στοιχεία ποιότητας τις εμφανίζουν σε τουλάχιστον καλή κατάσταση. Σοβαρά προβλήματα ποιότητας υδάτων προκύπτουν για τη γνωστή λίμνη Κορώνεια αλλά και για την πρόσφατα αποκατασταθείσα λί- μνη Κάρλα. Το 2016 αναμένεται να ξεκινήσει ο δεύτερος κύκλος του προγράμματος παρακολούθησης, που θα καλύψει μεγαλύτερο αριθμό λιμνών. Επιδίωξη του Μουσείου είναι, μέσω της προσπάθειας αυτής, αλλά και με τις λοιπές δράσεις του να συνεισφέρει στην έρευνα και ανάδειξη του φυσικού πλούτου της χώρας και στη γνωριμία των ελλήνων με αυτόν.

Οι επισημάνσεις για την Κάρλα, μετά από λήψεις δειγμάτων νερού για αναλύσεις φυτοπλαγκτού και χημικών παραμέτρων, δεν ξενίζουν καθώς είναι γνωστά τα προβλήματα έντονου ευτροφισμού που παρουσιάζει το νερό στην Κάρλα καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί το περιβαλλοντικό έργο που προβλέπει ανανέωση των νερών, βελτιοστοποίηση του νερού που εισάγετε στη λίμνη, ενίσχυση του υδατικού αποθέματος κ.α.

Τα αποτελέσματα των μετρήσεων

Σε επικοινωνία του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ με την υπεύθυνη του προγράμματος του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων – Υγροτόπων (ΕΚΒΥ) κα Βάσω Τσιαούση, τονίστηκε πως με βάση τα στοιχεία του απολογισμού του προγράμματος από το 2012 μέχρι και το 2015, προκύπτει ότι η λίμνη δεν είναι σε καθόλου καλή κατάσταση.

«Η λίμνη Κάρλα, που καταλάμβανε μέχρι το 1962 το χαμηλότερο σημείο της θεσσαλικής πεδιάδας, αποτελούσε έναν από τους σπουδαιότερους υγροτόπους της Ελλάδας. Η εισροή σημαντικών όγκων νερού, σε συνδυασμό με το μικρό βάθος της λίμνης, ευνοούσαν την ιχθυοπαραγωγή και την υδρόβια βλάστηση. Η λίμνη φιλοξενούσε εκατοντάδες χιλιάδες υδρόβια πτηνά.

Τα τελευταία έτη μετά την αποκατάσταση της λίμνης, τα αποτελέσματά μας δείχνουν υποβάθμιση της ποιότητας των υδάτων της (περίοδος παρακολούθησης 2012 – 2015). Συγκεκριμένα, αναφέρει η κα Τσιαούση, για την περίοδο αυτή, σε ό,τι αφορά στα φυσικοχημικά στοιχεία, η λίμνη είχε εξαιρετικά υψηλή ειδική αγωγιμότητα (μ.ο. ~5.000 μS/cm), που συνοδεύονταν από υψηλές συγκεντρώσεις ιόντων νατρίου, καλίου, μαγνησίου, χλωρίου και θειικών ιόντων.

Σε ό,τι αφορά τις θρεπτικές ουσίες, οι συγκεντρώσεις του ολικού φωσφόρου για τα έτη 2014-2015 δείχνουν εικόνα υπερεύτροφης λίμνης (μ.ο. TP ~ 280 μg/l).

Ο μέσος όρος της διαφάνειας των υδάτων με βάση τον δίσκο του Secchi ήταν μικρός (20 εκ.), με υψηλότερες τιμές την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2013 (30 και 40 εκ.) και χαμηλότερη τιμή τα 5 εκ. το καλοκαίρι 2015. Σε σχέση με το φυτοπλαγκτό, υψηλές ήταν οι τιμές του βιοόγκου. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι κατά το 2014 ο βιοόγκος ήταν κατά μ.ό. ~18 mm3/l.

Επίσης, οι συγκεντρώσεις της χλωροφύλλης A για τα έτη 2012-2014 ήταν πολύ υψηλές (μ.ό. Chl α ~115 μg/l). Η επικράτηση κυανοβακτηρίων σε πολλά δείγματα αποτελεί επιπρόσθετη ένδειξη υποβάθμισης.

Επίσης, η πτώση της στάθμης των υδάτων της για ορισμένα διαστήματα ήταν ανησυχητική. Το μέγιστο υψόμετρο της στάθμης καταγράφηκε στο +46,35 m (6/2012, 7/2015), ενώ αρκετές φορές η ελάχιστη στάθμη είχε πέσει κάτω από το όριο καταγραφής του σταθμήμετρου (+45 m). Επισημαίνεται ότι τα δεδομένα στάθμης παρέχονται από τον Φορέα διαχείρισης της λίμνης Κάρλας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η παραπάνω, αποθαρρυντική, εικόνα, καταλήγει η κα Τσιαούση, ενδεχομένως να μεταβληθεί με την ολοκλήρωση των προγραμματισμένων έργων τα οποία ελπίζουμε να βελτιώσουν την ποιότητα των υδάτων της».

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου