Ενώ ο τρόμος της αιθαλομίχλης επιστρέφει, οι πολίτες μένουν στο σκοτάδι για τις συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα
Μαύρο έπεσε στο δίκτυο σταθμών μέτρησης αιωρούμενων σωματιδίων του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών Βιομηχανίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Η online ενημέρωση για τις συγκεντρώσεις των επικίνδυνων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα έπαυσε. Ισως προσωρινά, ίσως και όχι.
Στο Εργαστήριο Θερμοδυναμικής του Τμήματος και οι υπεύθυνοι λειτουργίας του δικτύου -που αποδείχθηκε ιδιαίτερα πολύτιμο κυρίως τα τελευταία χρόνια οπότε, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, η καύση ξύλων ντουμανιάζει κάθε χειμώνα την πόλη- προσπαθούν να επαναφέρουν τη λειτουργία του.
Ρεπορτάζ: ΒΑΣΩ ΣΑΜΑΚΟΒΛΗ
Είναι, όμως, μόνοι τους όσοι πάλεψαν να δώσουν τη μάχη της ενημέρωσης για την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας, αλλά και την εξέλιξη της σωματιδιακής ρύπανσης, μέσα από τη διαχρονική παρακολούθηση. Οι ώρες που εργάστηκαν τα προηγούμενα χρόνια είναι ατελείωτες και η προσφορά τους χαρακτηρίστηκε από φιλότιμο και μεράκι. Εμειναν να προσπαθούν σε ένα Τμήμα και ένα Εργαστήριο που αποδυναμώνεται από προσωπικό, σε ένα Πανεπιστήμιο που έχει πλέον πολλά ζητήματα να αντιμετωπίσει, αλλά και με μηχανήματα, τα οποία συντηρήθηκαν και ξανασυντηρήθηκαν και φαίνεται ότι έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής τους.
«Θα προσπαθήσουμε, ώστε να επαναλειτουργήσει το δίκτυο, αλλά είμαστε αποδυναμωμένοι, η κατάσταση είναι δύσκολη», δήλωσε στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ο καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Θερμοδυναμικής και Θερμικών Μηχανών του Π.Θ. Αναστάσιος Σταματέλλος.
Στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, για όσους έχουν την ευθύνη, η λειτουργία του δικτύου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ένας πρόσθετος μπελάς, καθώς είναι εκτός του αντικειμένου της απασχόλησής τους. Ωστόσο, εγκατέστησαν και λειτούργησαν τον πρώτο σταθμό το 2002 και τον μετέτρεψαν σε δίκτυο του 2011 (Παπαστράτου, Πεδίον Αρεως, Φυτόκο και Λάρισα), διαπιστώνοντας την αυξανόμενη περιβαλλοντική ευαισθησία των πολιτών σχετικά με τον αέρα που αναπνέουν. Αλλωστε ως επιστήμονες γνωρίζουν ότι εκείνο που μπορεί να προκαλέσει φόβο είναι ό,τι κρύβεται και όχι το φανερό.
Το site του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέσω του οποίου εμφανίζονταν σε πραγματικό χρόνο οι τρέχουσες μέσες ενδείξεις των αιωρούμενων σωματιδίων PM10 ανά κυβικό μέτρο αέρα, ξεπερνούσε τους 33.000 επισκέπτες, δείχνοντας την ευαισθησία και το ενδιαφέρον των πολιτών γύρω από το ζήτημα.
Σταδιακά εκτός
Οι σταθμοί μέτρησης αιωρούμενων σωματιδίων άρχισαν σταδιακά τους προηγούμενους μήνες να διακόπτουν τη λειτουργίας τους, λόγω τεχνικών προβλημάτων, έλλειψης προσωπικού για την παρακολούθησή τους και οικονομικής στενότητας για την αντικατάστασή τους.
Η λειτουργία τους παρείχε μία σημαντική υπηρεσία στους πολίτες και ιδίως στις ευπαθείς ομάδες. Μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή, οποιοσδήποτε επιθυμούσε, είχε συνεχή ενημέρωση για τις τιμές των ρύπων. Μπορούσε να ενημερωθεί πότε βρίσκονταν στο «κόκκινο» και πότε σε φυσιολογικά επίπεδα, ανεκτά για τον ανθρώπινο οργανισμό, προγραμματίζοντας τις εξωτερικές του δουλειές, ώστε να μη δέχεται μεγάλο όγκο ρύπανσης, πόσο μάλλον εάν αντιμετώπιζε αναπνευστικά προβλήματα. Η μη λειτουργία των σταθμών θα τους στερήσει αυτή τη δυνατότητα και πολίτες κάνουν έκκληση για την επαναλειτουργία των σταθμών, κυρίως του εγκατεστημένου στο Παπαστράτου που αφορά το μεγαλύτερο μέρος της πόλης, όπου εμφανίζεται το πρόβλημα της υψηλής ρύπανσης.
Τα σωματίδια, από τους πλέον επικίνδυνους ρύπους, αποτελούν ένα από τα μείζονα περιβαλλοντικά προβλήματα. Και ενώ τα τελευταία χρόνια ο «βομβαρδισμός» της ατμόσφαιρας από αιωρούμενα σωματίδια, εξαιτίας της καύσης ξύλων και ακατάλληλων υλικών για τη θέρμανση, ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά των αρμόδιων υπουργείων και οι Περιφέρειες λαμβάνουν μέτρα κατά της αιθαλομίχλης, το δίκτυο μέτρησης του Πανεπιστημίου κινδυνεύει με σιγή…
Ο διαδικτυακός σύνδεσμος με το Δίκτυο Σταθμών Βόλου παρείχε διαρκή ενημέρωση, με αυτόματη ανανέωση κάθε πέντε λεπτά, της ημερήσιας διακύμανσης των αιωρούμενων σωματιδίων PM10, καθώς και των στιγμιαίων μέσων τιμών τους, όπως καταγράφονταν από τους τρεις Σταθμούς Μέτρησης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που έχουν εγκατασταθεί στο Κτίριο Παπαστράτου, στο Campus του Πεδίου Άρεως και στο Campus του Φυτόκου αντίστοιχα. Στην ίδια σελίδα παρουσιάζονταν για σύγκριση και η διακύμανση των PM10 στους τρεις σταθμούς την προηγούμενη μέρα. Η χρηματοδότηση για την προμήθεια του αναγκαίου εξοπλισμού έχει γίνει από την Επιτροπή Ερευνών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Με εναλλακτική μεθοδολογία
Tα μικροσωματίδια PM10 είναι εκείνα που έχουν αεροδυναμική διάμετρο έως και 10 μικρόμετρα. Προέρχονται είτε από φυσικές είτε από ανθρωπογενείς αιτίες (καυσαέρια αυτοκινήτων και βιομηχανιών, κάθε μορφής καύση κυρίως στερεών και υγρών καυσίμων κτλ).
Το όργανο DustTrak βασίζεται σε εναλλακτική μεθοδολογία μέτρησης της συγκέντρωσης αιωρούμενων σωματιδίων, με βάση τη σκέδαση της ακτινοβολίας που εκπέμπει μια δέσμη laser (90ο light scattering) που διαπερνά το aerosol. Το όργανο παρουσιάζει χαμηλό κόστος αγοράς και συντήρησης και μπορεί να μετρά και στιγμιαίες τιμές.
«Στόχος μας είναι να έχει εύκολη πρόσβαση και ενημέρωση ο κάθε συμπολίτης μας για τα επίπεδα σωματιδιακής ρύπανσης στην πόλη μας. Τα στοιχεία που συλλέγουμε συσχετίζονται τακτικά με τις μετεωρολογικές συνθήκες καθώς και με μετρήσεις άλλων φορέων, ή και με οπτικές ή άλλες παρατηρήσεις συμπολιτών μας, ώστε να δίδεται μια εικόνα για τις κυριότερες πηγές ρύπανσης», αναφέρεται στο κείμενο που προλογίζει στην ιστοσελίδα το Δίκτυο των σταθμών. Πατώντας, όμως, πλέον για τη σύνδεση, οι πολίτες βρίσκονται στο σκοτάδι…
