Η μουσικοθεραπεία ως σύγχρονη επιστήμη κερδίζει ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον πολλών ανθρώπων, επαγγελματιών και επιστημόνων.
Σήμερα, στις περισσότερες προηγμένες χώρες του εξωτερικού η μουσικοθεραπεία είναι οργανωμένο επάγγελμα, εδραιωμένο άρτια μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο των επαγγελμάτων υγείας.
Όπως επισημαίνει η Ευαγγελία Παπανικολάου, ψυχολόγος με εξειδίκευση στη μουσικά υποβοηθούμενη ψυχοθεραπεία, πρόκειται για μια σύγχρονη ειδικότητα για την άσκηση της οποίας απαιτούνται πανεπιστημιακές σπουδές ώστε να αποκτηθεί η εξειδικευμένη τεχνική και θεωρητική γνώση, αφού απαιτείται σύνθετη γνώση της μουσικής (τεχνικές/εξειδικευμένες χρήσεις της μουσικής) κλινικές και θεωρητικές σπουδές (κλινική και αναπτυξιακή ψυχολογία, ψυχιατρική, νευρολογία, ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις), βιωματικά εργαστήρια και κλινική πρακτική, προσωπική ανάλυση και εποπτεία.
Εξειδικευμένα προγράμματα μουσικοθεραπείας παρέχονται πολύ συχνά σε οργανωμένες μονάδες υγείας στο εξωτερικό λόγω της αυξημένης και ερευνητικά αποδεδειγμένης αποτελεσματικότητας σε διάφορους κλινικούς πληθυσμούς, ενώ τα τελευταία χρόνια, η μουσικοθεραπεία έχει αρχίσει να γίνεται πλέον ευρύτερα γνωστή και στην Ελλάδα με ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης.
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ
Στην πράξη, η μουσικοθεραπεία γίνεται με δύο βασικούς τρόπους: είτε παίζοντας μουσική την οποία αυτοσχεδιάζουμε (διαδραστική ή εκφραστική μουσικοθεραπεία), είτε ακούγοντας (δεκτική).
Στη διαδραστική μουσικοθεραπεία χρησιμοποιούνται μουσικά όργανα χωρίς απαραίτητη τεχνική γνώση, όπου ο ειδικά εκπαιδευμένος μουσικοθεραπευτής δημιουργεί μαζί με τον συμμετέχοντα ένα μουσικό αυτοσχεδιαστικό δρώμενο, δημιουργώντας έτσι χώρο -μέσω της μουσικής ή και της κίνησης- ώστε να εκφραστούν συναισθήματα, σκέψεις, σωματικές αισθήσεις, με ένα μη-λεκτικό, ασφαλή τρόπο.
Πολλές φορές αυτό γίνεται με μεθόδους και τεχνικές μουσικής ακρόασης, όπου με τη βοήθεια των μουσικών ακουσμάτων, επεξεργαζόμαστε οτιδήποτε «διεγείρει» η μουσική μέσω της φαντασίας μας.
Η πιο γνωστή μέθοδος δεκτικής ακρόασης ονομάζεται Guided Imagery and Music (GIM). Η μουσικοθεραπεία γίνεται συνήθως μια φορά την εβδομάδα και η χρονική διάρκεια ορίζεται ανάλογα με τους συγκεκριμένους ατομικούς στόχους.
ΠΟΥ ΣΤΟΧΕΥΕΙ
Ορίζουμε τη μουσικοθεραπεία ως μία δημιουργική θεραπευτική προσέγγιση που βοηθάει στην επεξεργασία και επίλυση ψυχολογικών, κοινωνικών ή και σωματικών προβλημάτων. Στοχεύει στο να δημιουργήσει δυνατότητες ή/και να αποκαταστήσει λειτουργίες, έτσι ώστε ο άνθρωπος να επιτύχει μια καλύτερη ποιότητα ζωής μέσω της πρόληψης, της αποκατάστασης και της θεραπείας.
Όπως περιγράφτηκε πιο πάνω, μέσω της συναισθηματικής έκφρασης, της επικοινωνίας εναλλακτικής του λόγου ή ακόμα και της κίνησης, στοχεύει να επιφέρει αλλαγές σε τομείς όπως οι διανοητικές και γνωστικές λειτουργίες, οι κινητικές δεξιότητες, οι συναισθηματικές και ψυχοκοινωνικές δεξιότητες και να παρέχει υποστήριξη στη βελτίωση οργανικών παθήσεων, αλλά και να προσφέρει στην τόνωση της δημιουργικότητας και την προσωπική βελτίωση.
ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
Λόγω της έμφυτης κλίσης μας ως άνθρωποι να αντιδρούμε και να ανταποκρινόμαστε στη μουσική και τα ακούσματα, η μουσικοθεραπεία απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες, από βρέφη έως υπερήλικες. Ανάλογα την ηλικία και το θεραπευτικό αίτημα, μπορεί να εφαρμοστεί με διαφορετικούς τρόπους και τεχνικές.
Η μουσικοθεραπεία με μουσικά όργανα είναι δημοφιλής επειδή είναι μια δυναμική δραστηριότητα που συνδυάζει την προσωπική δημιουργία και το συμβολικό παιχνίδι, ενώ οι μορφές μουσικοθεραπείας που στηρίζονται στη μουσική ακρόαση (GIM) προσφέρουν τρόπους βαθύτερης προσωπικής διερεύνησης και αυτογνωσίας. Ανάλογα με τους στόχους, την ηλικία και την προτίμηση, ο θεραπευτής θα επιλέξει τον πιο κατάλληλο τρόπο αντιμετώπισης, πολλές φορές και μέσα από ένα συνδυασμό τεχνικών.
Η μουσικοθεραπεία έχει πολύ καλή αποτελεσματικότητα σε τομείς της ψυχικής υγείας και της ψυχιατρικής, της ειδικής αγωγής, της νευρολογίας, της ογκολογίας, της παιδιατρικής, της περιγεννητικής ψυχολογίας, αλλά και της προσωπικής ανάπτυξης και αυτογνωσίας.
ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ
Η αναλυτική σκέψη, η εμπειρική προσέγγιση και η συστηματική, ποσοτική και ποιοτική έρευνα κρίνονται ως απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της επιστήμης της μουσικοθεραπείας, και έχουν συμβάλει τα μέγιστα στην αναγνώριση και ουσιαστική συνεισφορά της στο χώρο της ψυχικής και σωματικής υγείας.
Σήμερα, η μουσικοθεραπεία παγκόσμια συμβάλλει σε κλινικό, ερευνητικό και θεωρητικό επίπεδο σε τομείς όπως η ψυχιατρική και η ψυχική υγεία γενικότερα, η νευρολογία, η ειδική αγωγή, η ογκολογία και η ανακουφιστική φροντίδα, η παιδιατρική, αλλά και σε άλλους παρεμφερείς κλάδους όπως στην περιγεννητική ψυχολογία, την καρδιολογία, ή τη χρόνια νοσηλεία, είτε ως πρωταρχική είτε ως συμπληρωματική παρέμβαση στην ποιότητα υγείας των ασθενών, με καταγεγραμμένα, εμπειρικώς τεκμηριωμένα αποτελέσματα από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Επιπλέον, έχει τεράστια προσφορά σε παιδαγωγικούς τομείς, και ειδικότερα στην ειδική αγωγή αλλά και σε μη-κλινικά πλαίσια, σε υγιείς πληθυσμούς στα πλαίσια προσωπικής ανάπτυξης και για όλες τις ηλικίες. Οι μουσικοθεραπευτές λοιπόν, απασχολούνται σε σχετικούς χώρους ψυχικής ή σωματικής υγείας, ή στα ιδιωτικά τους γραφεία.
Η ΜΟΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στην Ελλάδα η μουσικοθεραπεία αρχίζει να εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια, χάρη στους ειδικευμένους μουσικοθεραπευτές οι οποίοι έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές τους στο εξωτερικό, επιστρέφουν για να κάνουν την εμφάνιση τους τόσο στην «αρένα» της ψυχικής και σωματικής αγωγής αλλά και της ειδικής παιδαγωγικής.
Ως επάγγελμα η μουσικοθεραπεία στην Ελλάδα βέβαια δεν είναι ακόμα πλήρως οργανωμένη. Αντιμετωπίζει την πρόκληση της ορθής ενημέρωσης και εξοικείωσης του ευρέως κοινού, προκειμένου να διακριθεί η ποιότητα της προσφοράς των εξειδικευμένων μουσικοθεραπευτών σε ένα επαγγελματικό χώρο ο οποίος δυστυχώς, δεν προστατεύεται ακόμα από επίσημο επαγγελματικό τίτλο και αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα, όπως στο εξωτερικό.
Γι’ αυτό το λόγο, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να ελέγχουν την εγκυρότητα του θεραπευτή και το επίπεδο των σπουδών του πριν δεσμευτούν σε οποιοδήποτε θεραπευτικό συμβόλαιο.
Πηγή: MediDiatrofi.gr
