Πρώτη φορά Ισραηλινοί επιστήμονες κατάφεραν να πάρουν δερματικά κύτταρα ακόμα και από ηλικιωμένους καρδιοπαθείς και να τα αναπρογραμματίσουν στο εργαστήριο, έτσι ώστε να τα μετατρέψουν σε νέα υγιή κύτταρα του μυϊκού ιστού, που κάνει την καρδιά να χτυπάει. Η τεχνική δοκιμάστηκε σε πειραματόζωα και μένει να δοκιμαστεί επίσης στους ανθρώπους, κάτι για το οποίο θα χρειαστούν, όμως, μερικά χρόνια ακόμα.
Τα νέα κύτταρα ενσωματώθηκαν με επιτυχία στον υπάρχοντα καρδιακό μυϊκό ιστό, κάτι που έως τώρα δεν είχε ποτέ συμβεί, γεγονός που αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό βήμα στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής, καθώς ανοίγει το δρόμο για τη θεραπεία της καρδιάς των ασθενών, χρησιμοποιώντας τα δικά τους πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα. Η λήψη των κυττάρων από τους ίδιους τους ασθενείς φιλοδοξεί να παρακάμψει το συνηθισμένο πρόβλημα της απόρριψης των κυττάρων ως «ξένων» από το ανοσοποιητικό σύστημα των καρδιοπαθών.
Οι ερευνητές, μ’ επικεφαλής τον καθηγητή καρδιολογίας Λιόρ Γκεπστάιν του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Technion και του Ιατρικού Κέντρου Ράμπαμ της Χάιφα, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο ευρωπαϊκό καρδιολογικό περιοδικό «European Heart Journal», διευκρίνισαν ότι μένουν ακόμα να ξεπεραστούν διάφορα εμπόδια, προτού αρχίσει η κλινική εφαρμογή της νέας μεθόδου, καθώς θα πρέπει να προηγηθούν κλινικές δοκιμές τουλάχιστον πέντε έως δέκα ετών.
«Αυτό που είναι νέο και συναρπαστικό στην έρευνά μας, είναι πως δείξαμε ότι είναι δυνατό να πάρουμε δερματικά κύτταρα από ένα ηλικιωμένο ασθενή με προχωρημένη καρδιοπάθεια και καταλήξαμε να έχουμε στο εργαστήριο κύτταρα της καρδιάς που είναι υγιή και νέα – το ισοδύναμο των βλαστικών κυττάρων της καρδιάς του μόλις είχε γεννηθεί», ανέφερε ο Γκεπστάιν.
Οι πετυχημένες δοκιμές των Ισραηλινών ερευνητών έγιναν με δύο άνδρες ασθενείς, ηλικίας 51 και 61 ετών. Οι επιστήμονες προγραμμάτισαν ξανά τα κύτταρα του δέρματος των καρδιοπαθών με τη βοήθεια τριών γονιδίων («παραγόντων μεταγραφής») και, μάλιστα, χωρίς να καταφύγουν, όπως άλλοι επιστήμονες στο παρελθόν, σε ένα άλλο γονίδιο που έχει θεωρηθεί υπεύθυνο για την πρόκληση καρκίνου σε τέτοιες τεχνικές κυτταρικού αναπρογραμματισμού. Επίσης, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ως «όχημα» έναν ιό, για να μεταφέρει τα εν λόγω γονίδια με τις νέες γενετικές πληροφορίες στον πυρήνα των δερματικών κυττάρων, ώστε να μετατραπούν σε καρδιακά κύτταρα, όμως στη συνέχεια κατέστη δυνατό να απομακρυνθεί αυτός ο ιός, ώστε να μειωθεί κι άλλο η πιθανότητα ογκογένεσης αργότερα.
Τα βλαστικά κύτταρα, που σε πρώτη φάση προέκυψαν από τα δερματικά, στη συνέχεια διαφοροποιήθηκαν και μετατράπηκαν σε μυϊκά κύτταρα της καρδιάς, τα οποία σε επόμενο στάδιο αναπτύχθηκαν σε υγιή καρδιακό μυϊκό ιστό, από κοινού με τα κύτταρα του προϋπάρχοντος μυϊκού ιστού της καρδιάς των ασθενών. Μέσα σε 24 έως 48 ώρες, όλα τα μυϊκά κύτταρα, τα παλιά και τα νέα «χτυπούσαν» κανονικά. Ο νέος ιστός εμφυτεύθηκε, τελικά, σε καρδιές αρουραίων και, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, ο μεταμοσχευμένος ιστός άρχισε γρήγορα να δημιουργεί διασυνδέσεις με τα προϋπάρχοντα κύτταρα της καρδιάς των πειραματόζωων.
Ο καθηγητής καρδιαγγειακής ιατρικής του University College του Λονδίνου, Τζον Μάρτιν, επεσήμανε ότι είναι σημαντικό οι ασθενείς να μην σχηματίσουν την εσφαλμένη εντύπωση πως επίκειται άμεσα μια νέα θεραπεία. «Αν η νέα τεχνική όντως έχει αποτέλεσμα, θα πάρει περίπου 15 χρόνια εωσότου εφαρμοστεί κλινικά», υπογράμμισε.
