ΒΕΛΕΣΤΙΝΟ

Αναβίωσαν τα «Λιγουτσάρια»

αναβίωσαν-τα-λιγουτσάρια-170716

Το Δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων είναι πλούσιο σε έθιμα και εκδηλώσεις στο Βελεστίνο. Κορυφαία εκδήλωση είναι το έθιμο των Φώτων «τα Λιγουτσάρια ή Ρουγκατσάρια» ένα έθιμο που έχει βαθιά τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία και αναβίωσε και φέτος.

Την παραμονή των Φώτων μεγάλες ομάδες (μπουλούκια) μεταμφιεσμένων νωρίς τα χαράματα και φέτος ξεσήκωσαν όλο το Βελεστίνο με τον ήχο των μεγάλων κουδουνιών. Η κάθε ομάδα αποτελείται από τον Γενίτσαρο που είναι μισός Ελληνας και μισός Τούρκος, από το τελευταίο ζευγάρι νεόνυμφων που στην περίπτωσή μας είναι άνδρας, τον γιατρό, τον αρκουδιάρη με την αρκούδα του, τον παπά, τον αράπη με μια μαύρη μάλλινη κάπα και τεράστιες κουδούνες, τους σαλούς με δέρματα ζώων να καλύπτουν τα πρόσωπά τους και μεγάλα κυπριά κρεμασμένα στη μέση και τον διακονιάρη με το γαϊδουράκι του για να μαζεύει τα κεράσματα.

Δύο είναι οι εκδοχές του εθίμου αυτού. Σύμφωνα με την πρώτη το δωδεκαήμερο κυκλοφορούν τα κακά πνεύματα οι καλικάτζαροι τους οποίους διώχνει ο ήχος των μεγάλων κουδουνιών.

Η άλλη και κύρια εκδοχή είναι ότι το έθιμο έχει συμβολικό και εθνικό χαρακτήρα, μη μπορώντας οι σκλαβωμένοι Έλληνες να έλθουν σε επαφή μεταξύ τους δημιουργούσαν τα μεγάλα αυτά μπουλούκια, έκαναν τα πρόσωπά τους αστεία για να μη δίνουν στόχο στους Τούρκους και κατ’ αυτό τον τρόπο ερχόντουσαν σε επαφή μεταξύ τους για να συζητούν για την επανάσταση και τον ξεσηκωμό.

Πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι από αφέντη σε αφέντη για να φθάσουν στον μεγάλο αφέντη που είναι ο πασάς που εδρεύει σε κάθε τόπο. Το κύριο τραγούδι είναι: «Σ’ αφεντικό ξεβγήκαμε, σ’ αφεντικό να πάμε, να πάμε να τιμήσουμε το βάρβαρο αφέντη, να τον τιμήσει ο βασιλιάς και να τον στεφανώσει, να βάλει στέφανα χρυσά, χρυσά μαλαματένια».

Ανάλογο τραγούδι υπάρχει για την ανύπαντρη κόρη, το μικρό αγόρι, τη μικρή κοπέλα, το σπίτι του αγρότη, για τον κτηνοτρόφο.

Τα κεράσματα σε κάθε περίπτωση ήταν τα ανάλογα: Σιτάρι, αλεύρι, αμύγδαλα, καρύδια, γάλα, κρασί, διάφορα φρούτα, αρνιά κ.λπ.

Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι την ημέρα των Φώτων οι νοικοκυρές του Βελεστίνου με μεγάλη ευλάβεια κατέβαζαν τις εικόνες από τα εικονίσματα για να τις καθαρίσουν στα αγιασμένα νερά της «Υπέρειας Κρήνης» (κεφαλόβρυσο).

Επιμέλεια – σύνταξη Δημήτριος Κ. Παπαδάμ

πρώην Μέλος Δ.Σ. του Πολιτιστικού Καλλιτεχνικού Οργανισμού Δήμου Φερών

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου