Η συνολική υποβάθμιση που έχουν υποστεί οι εργαζόμενοι αποτυπώνεται ανάγλυφα και στην καταναλωτική τους συμπεριφορά
Η κρίση και τα μνημόνια επέφεραν αλλαγές στην αγορά εργασίας που ήταν καταιγιστικές και εξίσου εφιαλτικές για τους εργαζόμενους, καθώς συνιστούν σοβαρή υποβάθμιση στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων.
Τα χαρακτηριστικά των μέτρων που εφαρμόζονται συνίστανται σε πολιτικές νεοφιλελεύθερης έμπνευσης που επιβάλλονται με αφορμή την οικονομική κρίση και τα μνημόνια.
Έτσι έχουν πετύχει τη συρρίκνωση της απασχόλησης και στην απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων στον δημόσιο τομέα στο πλαίσιο της σύγκλισης με το εργασιακό καθεστώς στον ιδιωτικό τομέα και με όρους συνολικής υποβάθμισης.
Είναι εξάλλου πλέον γεγονός η ενίσχυση των ευέλικτων και επισφαλών μορφών απασχόλησης, και έτσι ουσιαστικά έχει επέλθει η πλήρης αποδιάρθρωση του συστήματος των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των συλλογικών συμβάσεων εργασίας .
Μάλιστα οι αλλαγές στο σύστημα των συλλογικών συμβάσεων δεν επιδρούν μόνο στους γενικούς κατώτατους μισθούς αλλά, σε συνδυασμό και με αλλά έχουν συντελέσει στην διολίσθηση των μέσων μισθών προς τα κατώτατα επίπεδα των αποδοχών της μισθωτής εργασίας. Έτσι έχουμε όχι μόνο πάγωμα των αυξήσεων αλλά πλήρη καθίζηση της επέκτασης της εφαρμογής των κλαδικών συμβάσεων στο σύνολο των εργαζόμενων του κλάδου και του επαγγέλματος, που ωθεί επιχειρήσεις να αποχωρούν από τις εργοδοτικές οργανώσεις που υπογράφουν σχετικές συλλογικές συμβάσεις και δεσμεύονται από αυτές, και άλλες να μην υποχρεώνονται να τις εφαρμόζουν και να υπογράφουν ατομικές συμβάσεις δεσμευόμενες μόνο ως προς τα γενικά κατώτατα όρια.
Σε ένα τέτοιο εφιαλτικό σκηνικό είναι απολύτως λογικό ως καταναλωτές οι εργαζόμενοι να είναι πλέον φειδωλοί. Για αυτό και για να καλύψουν τις καταναλωτικές τους ανάγκες, όπως λένε οι τελευταίες μελέτες, σε ποσοστό 47% στηρίζονται σε ανάληψη και των τελευταίων καταθέσεων, ενώ το 16% αναγκάζεται να δανειστεί. Το σύνολο σχεδόν των μισθωτών (95%) επιλέγει προϊόντα σε προσφορά, ενώ ένας στους δύο (46%) προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας για να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες του, ενώ σε επίπεδο προσδοκιών κυριαρχεί η αντίληψη ότι τα πράγματα δεν μπορούν να γίνουν χειρότερα.
Έτσι η υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων είναι διαρκής και σε ορισμένες περιπτώσεις κλάδων έχει φτάσει στα «τάρταρα» αφού υπάρχουν σήμερα εργαζόμενοι που δουλεύουν εξοντωτικά ωράρια για να πάρουν το ανώτερο 600 και 700 ευρώ το μήνα, εάν τα πάρουν και αυτά, διότι είναι πλέον γνωστές οι καθυστερήσεις αποπληρωμής στον ιδιωτικό τομέα.
Την ίδια ώρα οι εργοδότες στην πλειοψηφία τους ακόμη επιμένουν για επιπλέον μείωση του μισθολογικού κόστους αλλά και για καθιέρωση ελεύθερων οικονομικών ζωνών, ρύθμιση που εάν εφαρμοστεί παραπέμπει ευθέως σε ειδικό μισθολογικό, ασφαλιστικό και φορολογικό καθεστώς, αλλά και επιπλέον ελαστικοποίηση του εργάσιμου χρόνου με ατομικούς όρους αμοιβής. Και μη νομίζετε ότι βρισκόμαστε μακριά από τέτοιες ρυθμίσεις…
