Κολοσσαίο: Ο εκθαμβωτικός γίγαντας της Αιώνιας Πόλης

Το μεγαλύτερο ρωμαϊκό μνημείο πήρε το όνομά του κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους από το κολοσσιαίο του μέγεθος ή, όπως πιστεύεται, από το υπερμεγέθες άγαλμα του θεού Ηλιου που βρισκόταν στο ίδιο σημείο. Μέχρι τότε το μεγαλόπρεπο κτίριο ονομαζόταν απλά Αμφιθέατρο των Φλαβίων (Amphitheatrum Flavium), από το όνομα της δυναστείας των αυτοκρατόρων που το έκτισαν.

Ολα ξεκίνησαν μετά την περίφημη πυρκαγιά που κατέστρεψε μεγάλο μέρος της Ρώμης επί Νέρωνα, η οποία έδωσε την ευκαιρία στον αυτοκράτορα να ανοικοδομήσει την πόλη. Ο αμφιλεγόμενος αυτοκράτορας έχτισε στη θέση των καμένων κατοικιών που βρίσκονταν εκεί όπου σήμερα υψώνεται το Κολοσσαίο την περίφημη «χρυσή κατοικία» του (Domus Aurea), η οποία δέσποζε δίπλα σε μια μεγάλη τεχνητή λίμνη που κατασκευάστηκε σε μια βαλτώδη περιοχή στους πρόποδες του Παλατίνου Λόφου. Στη συνέχεια ο αυτοκράτορας Βεσπασιανός άρχισε την κατασκευή του τεράστιου αμφιθεάτρου το 72 μ.Χ., η οποία ολοκληρώθηκε 8 χρόνια μετά, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Τίτος. Αν και από τότε μέχρι και σήμερα το μνημείο εντυπωσιάζει με το μέγεθος του, μόνο να φανταστεί κανείς μπορεί την αρχική του μορφή που διέσωσαν οι γλαφυρές περιγραφές των Ρωμαίων λογίων.

Το ελλειψοειδές του σχήμα έφτανε στις διαστάσεις των 188 Χ 156 μέτρων, το ύψος του τα 48 μέτρα και μπορούσε να φιλοξενήσει μέχρι και 50.000 θεατές, οι οποίοι εισέρχονταν στο τετραώροφο κτίριο από 80 εισόδους. Η αρχιτεκτονική του στηρίχτηκε στις περίφημες ρωμαϊκές αψίδες που καθεμιά τους φιλοξενούσε και ένα άγαλμα, ενώ η λάμψη του πρέπει να έφτανε χιλιόμετρα μακριά, καθώς το κτίριο ήταν επενδυμένο με κατάλευκο μάρμαρο.

Στο Κολοσσαίο εφαρμόστηκαν και πρωτοποριακοί μηχανισμοί, καθώς κάτω από το έδαφος υπήρχαν δωμάτια με συσκευές που ανέβαζαν στην αρένα τους μονομάχους και τα άγρια ζώα, ενώ ήταν καλυμμένο και με μια τεράστια τέντα, το velarium, με την οποία προστατεύονταν οι θεατές από τον ήλιο.

Panem et circenses
Οι αυτοκράτορες της Ρώμης δεν άργησαν να αντιληφθούν την τεράστια πολιτική σημασία του Κολοσσαίου και κάπως έτσι οδηγήθηκαν στην περίφημη τακτική του «άρτον και θεάματα» (panem et circenses) που κατευνάζει μέχρι και τις μέρες μας τους λαούς που έχουν την ατυχία να ζουν σε απολυταρχικά καθεστώτα. Η είσοδος στο Κολοσσαίο ήταν ελεύθερη, οι αγώνες και οι επιδείξεις πλημμυρισμένες στο αίμα και ο κάθε νικητής μονομάχος αποκτούσε μεγάλο κύρος, αλλά και πλούτο.

Το νησάκι Τιβερίνα στον ποταμό Τίβερη.

Βασικός πρωταγωνιστής ο θάνατος και το πρόγραμμα ξεκινούσε με τις εκατόμβες άγριων ζώων. Οι αναφορές λένε ότι επί Κόμμοδου σε ένα μόνο πρωινό θανατώθηκαν 100 αρκούδες και επί Πρόμπου 100 λιοντάρια. Ακολουθούσαν οι εκτελέσεις όσων είχαν καταδικαστεί σε θάνατο, πάντα με τον πιο ευφάνταστο τρόπο και το πρόγραμμα τελείωνε με τις περίφημες μονομαχίες που άφηνε στους αντίχειρες του κοινού την τύχη των ηττημένων.

Το Κολοσσαίο λειτούργησε αποκλειστικά ως αρένα θανάτου για περίπου 450 χρόνια μέχρι και το 523 μ.Χ. Αφού στη συνέχεια λεηλατήθηκε για την κατασκευή των χριστιανικών ναών, ο πάπας Βενέδικτος ΙΔ’, μόλις τον 18ο αιώνα, διακήρυξε το οικοδόμημα ως ιερό τόπο μαρτυρίου για τους χριστιανούς. Eκτοτε και μετά από τα συνεχή έργα συντήρησης το Κολοσσαίο εντάχθηκε στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς φτάνοντας σήμερα να αποτελεί τη μεγαλύτερη ατραξιόν της Ρώμης με πάνω από 5 εκατομμύρια επισκέπτες τον χρόνο.

Ο Παλατίνος Λόφος

Η είσοδος και η ξενάγηση στο Κολοσσαίο ξεκινούν από τα 16 ευρώ και φτάνουν μέχρι και τα 50 ευρώ ανάλογα με το πακέτο, ενώ αξίζει κανείς να διαλέξει την υπέροχη νυχτερινή ξενάγηση.

Στα δυτικά του το μνημείο συνορεύει με τον περίφημο Παλατίνο Λόφο, τη διαχρονική κατοικία των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.

Γύρω από τον λόφο που πρωτοκατοι-κήθηκε από την Εποχή του Σιδήρου και που ο μύθος λέει ότι υπήρξε η πρώτη κατοικία του Ρωμύλου, άρχισε να χτίζεται με τα χρόνια η Ρώμη, ενώ από την εποχή του Αυγούστου ο Παλατίνος Λόφος ξεκίνησε να φιλοξενεί τα ανάκτορα πολλών από τους κατοπινούς αυτοκράτορες της πόλης.

Το Καπιτώλιο βρίσκεται στη Via dei Fori Imperiali, η οποία καταλήγει στο Κολοσσαίο.

Στα 500 στρέμματα του λόφου και κάτω από τις πανύψηλες κουκουναριές διασώζονται πολλά από τα ερείπια του ρωμαϊκού μεγαλείου, όπως το Circus Maximus, το παλάτι του Διοκλητιανού και τα σπίτια της Λιβίας και του Τιβέριου.

ΠΗΓΗ: Εθνος