Όταν ήμουν έφηβος, σε μια ηλικία που οι κλίσεις του ανθρώπου φανερώνονται μόνο τυχαία και διστακτικά και που όταν τις ακολουθείς αποκομίζεις μια αίσθηση ματαιότητας και γελοίου, δεν είχα κι ούτε θα μπορούσε να είχα καμιά βοήθεια από πουθενά. Και μου συνέβη, όπως συμβαίνει σε χιλιάδες νέους, οι φιλοδοξίες μου σιγά σιγά να παραμεριστούν από τα κύρια ενδιαφέροντά μου τόσο, ώστε στο τέλος κατέληξα να είμαι έρμαιο της παρέας μου τη στιγμή ακριβώς που η έλλειψη ενός σκοπού με έκανε να ψάχνω με αγωνία για το καινούριο.
Κάποια φορά σκέφτηκα ότι θα μπορούσα ίσως να βρω καταφυγή στα βιβλία. Αλλά εκείνη την εποχή και στο περιβάλλον που ζούσα τα βιβλία ήταν σπάνια και δεν κυκλοφορούσαν. Τα θυμάμαι κλειδωμένα στο ντουλάπι του σχολείου και θυμάμαι επίσης με πόσο σεβασμό ο δάσκαλος πλησίαζε, σα να ’ταν το ντουλάπι το ιερό ενός απρόσιτου ναού και τα βιβλία κάποια θεότητα μυστικιστική και άγνωστη, όχι για τους πολλούς, αλλά για λίγους μυημένους, που είχαν τον τρόπο να την τιμούν όχι επειδή την αγαπούσαν αλλά από υποχρέωση.
Ήρθε η ώρα όμως που αυτή η σχέση μπήκε σε νέα φάση. Στα χέρια μου έπεσε, δεν έχει σημασία πώς, ένα βιβλίο του Ένγκελς. Αν σκεφτεί κανείς ότι ήταν δικτατορία και το βιβλίο ήταν απαγορευμένο, μπορεί να φανταστεί με τι δέος το έκρυψα κάτω από το στρώμα μου, χωρίς να πω τίποτα σε κανέναν. Όμως ούτε κι αυτό έχει τόση σημασία, όση το γεγονός ότι πριν ακόμα ανοίξω το βιβλίο οι σκέψεις μου, που μέχρι τώρα μάταια βολόδερναν για μια εξήγηση, έπαψαν πια να αποτελούν τυχαίες συσχετίσεις της φαντασίας μου, αλλά συλλογισμούς που ήταν ενταγμένοι στο πλαίσιο του μύθου που συνόδευε το βιβλίο. Για πρώτη φορά ως έφηβος ένιωσα ένα είδος σιγουριάς κι ότι πατώ, όπως νόμιζα, σε στέρεο έδαφος, πράγμα που ήταν τελείως καινούριο για μένα.
Παραμέρισα την παρέα μου και τα τετράδια του σχολείου κι έπεσα με τα μούτρα στο διάβασμα. Ήταν ένα βιβλίο στρυφνό και πολύ δύσκολο για μένα που στερούμουν εντελώς της απαραίτητης προπαιδείας για την προσέγγιση ενός τέτοιου έργου. Με πολύ κόπο, παράγραφο – παράγραφο, σελίδα τη σελίδα, άνοιγα δρόμο κι ο κόσμος μού αποκαλύπτονταν σχεδόν όπως σ’ ένα μυστηριώδες όνειρο. Κάτι που θα ’πρεπε όλα τα προηγούμενα χρόνια να διαμορφώθηκε μέσα μου κρυφά, έβρισκε τώρα την έκφρασή του μέσα στο βιβλίο και γύρευε να εξωτερικευτεί. Ένιωθα ότι πλησιάζω την αλήθεια. Ήταν μια απόλαυση.
Όταν ξεμπέρδεψα με το βιβλίο κι ανακατεύτηκα πάλι με τους άλλους ήμουν απελευθερωμένος από την αβεβαιότητα. Οι άλλοι εξακολουθούσαν να λειτουργούν με το ένστικτο, εγώ όχι. Οι άλλοι εξακολουθούσαν να έχουν εκείνες τις λοξές, φοβισμένες ματιές του εφήβου. Όχι όμως εγώ. Χάρηκα. Δεν ήταν όμως για πολύ. Γρήγορα κατάλαβα ότι τώρα πια διαφέρω από τους συνομηλίκους μου και δεν μπορώ να μοιραστώ μαζί τους τίποτα. Μετά από λίγο ανακάλυψα ότι έχω απομείνει μόνος…
Μετά ήρθαν κι άλλα βιβλία…
Πορεία προς την κόλαση
