Του Κώστα Πώποτα*
… στον απόηχο του συνεδρίου, να βάλω τα γυαλιά εικονικής πραγματικότητας και να κάνω ότι δεν είδα τίποτε το περασμένο Σαββατοκύριακο. Και να αρχίσω να λέω κι εγώ ιστορίες για ινδιάνους – που τις ήξερα πριν τον Σταύρο άλλωστε, τις είχα διαβάσει το 63 που αυτός τότε γεννιότανε. Και να ξεχάσω όλο το θέατρο του παραλόγου που παίχτηκε και το παρακολούθησα κι εγώ από τις 9 το πρωί ως περασμένα μεσάνυχτα – χωρίς wifi μάλιστα.
Το είδα όμως με ενδιαφέρον γνήσιο, κοινωνιολογικό και πολιτικό. Και μεταφέρω αυτά που είδα από τις κερκίδες, καθώς η πρόεδρος στην πρώτη σειρά των καθισμάτων δεν βλέπει απαραίτητα τι διαμείβεται μέσα σε μια αχανή αίθουσα. Θα μου πείτε γιατί να γίνει αυτό αντικείμενο δημόσιας έκθεσης – τα εν οίκω μη εν δήμω! Όμως ανατρέχοντας τα κοινωνικά δίκτυα διαπιστώνεις εύκολα ότι η έννοια του οίκου είναι πλέον εξαιρετικά διευρυμένη γύρω από την προσωπική σφαίρα του καθενός. Έρχομαι δεύτερος σ’ αυτό- και δεν πόσταρα ούτε μια σέλφι. Άλλωστε ζούμε σε μια κοινωνία διαφάνειας (ή αυτοπροβολής;), αλλά κυρίως εξωστρέφειας, δημοκρατίας και ελευθερίας της έκφρασης.
Τα καλά νέα πρώτα: είναι πάντα μεγάλη ευχαρίστηση να συναντάς ξανά ανθρώπους που είχες καιρό να δεις – αν και πάντα από στοιχειώδη ευγένεια ζυγίζεις αν θέλει ο άλλος να τον τοποθετείς εκεί που τον άφησες. Η ανθρώπινη επαφή δεν αναπληρώνεται από τα κοινωνικά δίκτυα και η έλλειψη wifi – παρ’ όλα τα κακά που είπα πιο πάνω – έδωσε χρόνο στις προσωπικές επαφές.
Οι κακές εντυπώσεις τώρα! Είδα βαρόνους να αναγεννώνται από τη στάχτη τους και να διεκδικούν τα πρωτεία αντλώντας άπειρη ικανοποίηση από την ασέβεια προς τις διαδικασίες και τους συνέδρους. Γιατί, σε ένα ιδρυτικό συνέδριο όπου όλοι υποτίθεται ότι βρίσκονται στην αφετηρία, κάποιος που υπηρέτησε αναγνωρισμένα μια από τις συνιστώσες πρέπει να εκτοπίζει τον κοινό θνητό που τώρα ξεκίνησε να συνεισφέρει; Και γιατί θα πρέπει ο δεινόσαυρος να είναι πιο ισότιμος από τον γυρίνο ως προς τον χρόνο ομιλίας, την προτεραιότητα, την προβολή; Άντε να καταλάβω ότι για τις τηλεοπτικές παρουσίες μετρά η αναγνωρισιμότητα, μεταξύ μας όμως;
Σ’ αυτό το πρώτο δείγμα συσπείρωσης του νέου φορέα έμεινα έκπληκτος, διαπιστώνοντας τις εκδηλώσεις προσωπολατρείας – γνήσιες ή και υστερόβουλες. Καταλαβαίνω την ανάγκη να χειροκροτήσεις το μέλος του πολιτικού συμβουλίου στο οποίο είσαι εγγύτερα πολιτικά – όχι απαραίτητα την ώρα που μπαίνει καθυστερημένα στην αίθουσα, γιατί πιστεύω ότι σε τέτοιες στιγμές οι αρχηγοί δεν πρέπει να συμμετέχουν ελλειπτικά, αλλά πλήρως, σε όλη τη διάρκεια των δημόσιων διεργασιών. Γιατί όμως πρέπει η όποια ηγετική φυσιογνωμία να στήνει την κερκίδα της, η οποία κρυφίως προσέρχεται την κατάλληλη στιγμή που θα ομιλήσει ο εκλεκτός της καρδιάς της ώστε να κλακάρει τις προετοιμασμένες ατάκες – και η οποία βεβαίως ασεβώντας προς το υπόλοιπο κοινό απέρχεται μόλις η ομιλία κλείσει; Στο ίδιο μοτίβο, καταλαβαίνω ότι ως άτομο θέλεις να απαθανατίσεις τη στιγμή που συναντάς παλιό σου φίλο που έχεις να δεις χρόνια, τώρα που κουβαλάς και την κάμερα στην τσέπη σου, γιατί δεν ξέρεις πότε θα τον ξαναδείς – ιδίως αν το μεταξύ την είχε κάνει σε άλλο φορέα και κρυβόσασταν ο ένας από τον άλλον. Τι σου χρειάζεται όμως η σέλφι δίπλα στην ευειδή ευρωβουλευτή; Για να σκάσουν οι εχθροί σου; Και γιατί ως φέρελπις πολιτευτής πρέπει να στηθείς ένα βήμα πίσω και στο πλάι της εν λόγω ώστε η συμπίεση της προοπτικής της τηλεοπτικής κάμερας που ζουμάρει να σε εμφανίσει περίπου ως συνοδό της; (νόμισες προφανώς ότι δεν θα το καταλάβαινε ο καταρτισμένος παρατηρητής!).
Υπάρχουν και άλλα ουσιαστικότερα ίσως ζητήματα που προκάλεσαν απορίες: γιατί στη θεματική του συνεδρίου δεν υπήρξε ούτε μια στιγμή αφιερωμένη στον απόδημο ελληνισμό, τώρα που όλοι μοιρολογούν τα παιδιά τους που τα πήρε η ξενιτιά; Γιατί να μην έχω δει και εγώ τον κατάλογο των προσώπων που – μεταβατικά καταλαβαίνω απόλυτα – θα λαμβάνουν κεντρικά τις αποφάσεις;
Τελικά, κα Πρόεδρε κατανοώ ότι ο συντονισμός των αντιλήψεων γύρω από τον νέο φορέα δεν θα μπορούσε παρά να κινηθεί γύρω από τον γενικό μέσο όρο ή έστω τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή και ότι δεν ευθύνεται η ηγεσία του νέου φορέα για τις ατομικές συμπεριφορές. Καταλαβαίνω ότι ένα νέο σχήμα μεταβατικά κληρονομεί και συνθέτει τις παραδοχές των επιμέρους συνιστωσών συμπεριλαμβανομένων και των αρνητικών συνηθειών. Όμως η ηθική διάσταση αποτελεί κεντρικό στοιχείο κάθε μοντέρνου πολιτικού σχηματισμού, ιδίως όταν πρέπει κανείς να στραφεί σε υγιή κομμάτια της κοινωνίας και ιδίως να ελκύσει νέους ανθρώπους. Γι αυτό και το νέο κίνημα πρέπει να θεραπεύσει αμέσως τις βρεφικές ή και κληρονομικές ασθένειες πολιτικής συμπεριφοράς. Να φρενάρει τον οίστρο των πολύ παλιών ή πολύ νέων και να εξασφαλίσει τη μετριοφροσύνη και μετροέπεια όποιου επιθυμεί να λειτουργεί στον χώρο αυτό. Έτσι θα ήθελα να είχα δει ένα πιο επεξεργασμένο τμήμα για τις υποχρεώσεις των μελών που να αποκλείει την υστερόβουλη λειτουργία, να προβάλλει την πολιτική παιδεία και ηθική διάπλαση, να περιορίζει την αθέμιτη αυτοπροβολή και γενικά να επιβάλει ένα κώδικα συμπεριφοράς που να μην προκαλεί την κοινωνία. Αυτή τουλάχιστο μπορεί να είναι η ρεαλιστική στόχευση που θα διακρίνει τον νέο φορέα και από άλλους πολιτικούς χώρους.
*ο Κ. Πώποτας, ο οποίος μετά από δεκαετίες αποδημίας διαπιστώνει ότι δεν έχει θεραπευτεί από το σαράκι της πολιτικής, εκφράζει πάντοτε προσωπικές απόψεις που δεν αποτελούν θέσεις και δεσμεύσεις του οργάνου στο οποίο υπηρετεί.
