ΤΟΠΙΚΑ

Ο Λα(ικισμ)ός στην εξουσία

ο-λαικισμός-στην-εξουσία-87727

Του Κώστα Πώποτα*

Εμελλε να το δούμε και αυτό, ή μάλλον δεν απέμενε παρά να δούμε και αυτό. Την περασμένη Κυριακή οι δημοσκόποι δεν έπεσαν έξω. Παρά τις κρυφές ελπίδες τους, τα τελευταία απομεινάρια παραδοσιακών πολιτικών δυνάμεων στην Ιταλία, απεστάλησαν τη βουλήσει των εκλογέων στον Καιάδα. Και μπορεί βεβαίως η κλασσική ιταλική ακυβερνησία να επιβεβαιώνεται με αδιαφορία του τύπου «δεν βαριέσαι, δεν είναι η πρώτη φορά στην μεταπολεμική Ιταλία», όμως αποκαλύπτονται συν τω χρόνω οι υπόγειες συμφωνίες συγκυβέρνησης των δυνάμεων της δεξιάς οδήγησαν τον Ιταλό ψηφοφόρο σε αδιάκριτα πολιτικά σχήματα όπως τα 5 αστέρια του Μπέπε Γκρίλλο κυρίως στο νότο ή τις ακραίες εκδηλώσεις της δεξιάς, της Λέγκας του Βορρά, η οποία δεν είναι πλέον μόνο του Βορρά αλλά του συνόλου της Ιταλίας.

Και δεν συνέβη αυτό σε συνθήκες οριακής αποχής, αντιθέτως πάνω από 60% των Ιταλών προσήλθαν στις κάλπες. Τις πταίει; Το μεταναστευτικό και η ρατσιστική ρητορεία του Σαλβίνι; Η αβελτηρία του Ρέντζι που κλώτσησε την ευκαιρία της κεντροαριστεράς να επανέλθει στο κέντρο των πρωτοβουλιών για την ανόρθωση της Ιταλίας πολιτευόμενος στο χώρο της δεξιάς και σπέρνοντας τη σύγχυση στους ψηφοφόρους της αριστεράς; – Ο Ρέντσι, όπως και ο προηγούμενος άγγλος πρωθυπουργός (Κάμερον τον λέγανε αν τον θυμάται κανείς) δεν κατόρθωσε να περισώσει την τιμή της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας ως τελευταίος των μοϊκανών, και ουσιαστικά παραδέχθηκε τις προοπτικές ήττας με τα ανοίγματα συγκυβέρνησης προς τον καβαλιέρε Μπερλουσκόνι -. Η έλλειψη πίστης στην ευρωπαϊκή προοπτική; Η απελπισία της πλειοψηφίας των ψηφοφόρων που δεν βρίσκουν πειστικές απαντήσεις στις «συστημικές» δυνάμεις; Η τρομακτική ανεργία των νέων;

Όλα μαζί πείθουν ότι το επεισόδιο αυτό δεν θα είναι το τελευταίο σtην καταβαράθρωση των παραδοσιακών πολιτικών σχηματισμών που παραμένουν ουραγοί πλέον στην προσπάθεια να ξαναδοθεί έννοια στην πολιτική δράση. Και αν προς στιγμή η- παράλληλη με τις ιταλικές εκλογές – επίλυση του γερμανικού αδιεξόδου επανέφερε την ψυχή των ευρωπαϊστών στη θέση της από την κούλουρη όπου εστάλη επί μακρόν, γίνεται συνείδηση ότι η GROKO, η μεγάλη συγκυβέρνηση γίνεται με την ανάθεση του υπουργείου εσωτερικών στον μικρότερο τρίτο εταίρο, το υπερσυντηρητικό CSU, του οποίου οι θέσεις για το μεταναστευτικό αποτελούν άρνηση της μέχρι τώρα «ανεκτικής» τοποθέτησης της Μέρκελ. Ακόμη είναι σίγουρο ότι το ρεύμα που μετακίνησε τους ψηφοφόρους στη Πολωνία, την Τσεχία, την Ουγγαρία, την Αυστρία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, προς λαϊκιστικές δυνάμεις δεν τελειώνει εδώ, με την Ιταλία επιβεβαιώνεται η λογική «εναντίον όλων». Δεν ενδιαφέρει προς τα πού πάμε, ο ψηφοφόρος επιδιώκει απλώς αλλαγή πορείας. Και μην ξεχνάτε ότι ακόμη ένα επεισόδιο θα προστεθεί στις 18 Μαρτίου όταν και τυπικά θα επιβεβαιωθεί η παντοκρατορία Πούτιν. Από κοντά ακολουθεί και ο Ξι Ζινπίγκ στην Κίνα που αναμένει σε καμιά δεκαριά μέρες, στα βήματα του Πούτιν, την τροποποίηση του συντάγματος για να καταστεί ουσιαστικά ισόβιος πρόεδρος. Και τις 8 Απριλίου οι Ούγγροι θα επιβεβαιώσουν την ξενοφοβική ψήφο.

Που πάμε λοιπόν; Προς το τέλος της παγκοσμιοποίησης θα έλεγα διαβάζοντας ξανά τον Ντάνι Ρόντρικ και το αφήγημά του «Λαϊκισμός και τα οικονομικά της παγκοσμιοποίησης». Θα συμφωνήσω μαζί του ότι δεν μπορούμε πια να πιστεύουμε ότι η παγκόσμια οικονομική και πολιτική τάξη θα ακολουθήσει προδιαγεγραμμένη και προβλέψιμη πορεία. Και ότι η υπερπαγκοσμιοποίηση, η φυγή των κεφαλαίων από τις χώρες με εισαγόμενο υψηλό χρέος οδηγεί σε αριστερούς ή -στην περίπτωση της Ευρώπης- δεξιούς λαϊκισμούς. Και ότι η μεγάλη πρόκληση είναι πλέον πως θα επαναπροσδιορίσουμε την παγκοσμιοποίηση ώστε να έχουμε μεν τη λογική ανοικτότητα που απαιτούν οι σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες, αλλά να εξισορροπούμε με μια οικονομία αναδιανομής και αποφυγής των υπερβολών

  • Οι απόψεις του γράφοντος είναι προσωπικές και δεν απηχούν θέσεις του οργάνου στο οποίο υπηρετεί

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου