«Αντίδοτο» στην κλιματική αλλαγή που συντελείται, μπορεί να αποτελέσει η ελαιοκαλλιέργεια με βάση τις νέες πρακτικές. Ερευνητές από το Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου του ΕΛ.Γ.Ο. – ΔΗΜΗΤΡΑ και την εταιρεία RODAXAGRO, εργάστηκαν επί πέντε χρόνια με τρεις ομάδες καλλιεργητών σε Κρήτη και Μεσσηνία και παρουσίασαν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους, σε ημερίδα που διοργανώθηκε από τον καθηγητή Δενδροκομίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, κ. Γεώργιο Νάνο, σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στην Αργαλαστή του Δήμου Νοτίου Πηλίου.
Σύμφωνα με τον κ. Νάνο, στις ελαιοκαλλιέργειες εφαρμόστηκαν πρακτικές μετριασμού των επιπτώσεων και προσαρμογής της ελαιοκαλλιέργειας στην κλιματική αλλαγή. Μερικές από τις τακτικές που χρησιμοποιήθηκαν στους ελαιώνες είχαν σκοπό τη βελτίωση της γονιμότητας του εδάφους, τη μείωση των αρνητικών συνεπειών των καιρικών συνθηκών, την αύξηση της παραγωγικότητας των ελαιώνων και την αύξηση της δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα στο έδαφος των ελαιώνων.
Τονίστηκε ότι ακόμα και η διακοπή της αναμόχλευσης του εδάφους (με φρέζα ή καταστροφέα) με αντιμετώπιση των ζιζανίων με χορτοκοπές είναι ένα πρώτο απαραίτητο βήμα για καλύτερο ελαιώνα. Τα κλαδευτικά πρέπει να ανακυκλώνονται στο χωράφι, γιατί αφήνουν θρεπτικά (και χρειάζεται λιγότερη λίπανση) και αυξάνουν την οργανική ουσία του εδάφους. Σε πολλούς ελαιώνες με μικρή κλίση μπορεί να γίνει χλωρή λίπανση με ψυχανθή (προτείνεται το μίγμα ψυχανθών, αν δεν έχουμε εμπειρία πιο είδος αναπτύσσεται καλύτερα στην περιοχή μας και έδαφος μας). Αναλύθηκε διεξοδικά η κομποστοποίηση, μια πιο προχωρημένη παρέμβαση στη διαχείριση των οργανικών υλικών που είναι διαθέσιμα σε μια περιοχή. «Σκεφτείτε στη Ν. Αγχίαλο να συγκεντρώνονταν τα οικιακά οργανικά υλικά, τα υποπροϊόντα των ελαιοτριβείων και του οινοποιείου, κλαδέματα και λοιπά οργανικά υλικά από τις αυλές. Σχεδόν όλα αυτά πετιούνται σήμερα. Θα μπορούσαν να κομποστοποιηθούν και να δημιουργήσουν το καλύτερο λίπασμα, από το να πάνε χαμένα σε μια χωματερή ή να καούν», αναφέρει ο κ. Νάνος. Αυτή τη στιγμή επιτρέπεται με ελαφρά επεξεργασία να εφαρμόζονται και τα πλούσια σε οργανική ουσία υγρά απόβλητα ελαιουργείων στον ελαιώνα (τμηματικά και μέχρι 8 κυβικά μέτρα το στρέμμα ετησίως), μετά από χρόνια μελετών που δεν βρέθηκαν να βλάπτουν τα ελαιόδεντρα, αλλά να τους προσφέρουν οργανική ουσία και μικροοργανισμούς που κάνουν το έδαφος πιο ζωντανό.
Βρέθηκε ακόμα ότι ένα υγιές δέντρο με καλή ανάπτυξη και κανονική άρδευση, που εφαρμόζονται πολλά από τα ανωτέρω, είναι πιο ανθεκτικό στις ασθένειες όπως η βερτισιλίωση. Ένα καλά κλαδεμένο δέντρο αερίζεται καλύτερα και προσβάλλεται λιγότερο από το κυκλοκόνειο. Τι είναι όμως ένα καλά κλαδεμένο δέντρο; Είναι αυτό που απορροφά το περισσότερο φως που πέφτει πάνω του χωρίς πολλά σκιαζόμενα τμήματα, δεν αφήνει σε επίπεδο ελαιώνα να χάνεται πολύ φως στο έδαφος, αλλά αφήνει μέρος του φωτός να διέρχεται και να φωτίζει το έδαφος ώστε να δίνει δύναμη στα ζιζάνια να μεγαλώσουν και αυτά. Τι σημαίνουν αυτές οι φράσεις; Περισσότερη φωτοσύνθεση, καλύτερη θρέψη των καρπών για παραγωγή βρώσιμης ελιάς και ελαιόλαδου, αλλά και αυξημένη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα στον ελαιώνα.
«Προφανώς, οι ορθές πρακτικές που μελετήθηκαν και αναφέρθηκαν, κάνουν τον ελαιώνα πιο παραγωγικό με ποικίλους τρόπους. Η κατακλείδα όμως είναι, πέραν του γνωστού αποτελέσματος, δηλαδή την παραγωγή ελαιόκαρπου και ελαιόλαδου, ο ελαιώνας να μετριάσει την κλιματική αλλαγή, να κερδίσει πόρους από την απορρόφηση και συγκράτηση διοξειδίου του άνθρακα για να μειωθεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Είναι γνωστό ότι ο ρυπαίνων πληρώνει. Ο ελαιώνας, έγινε αποδεκτό, ότι μπορεί να γίνει ο απορυπαίνων που επιβραβεύεται. Και τα προϊόντα του ελαιώνα να αποκτήσουν άλλη αξία. Κυκλοφορεί το σλόγκαν: “Θέλεις να φροντίσεις το περιβάλλον, κατανάλωσε περισσότερες ελιές και ελαιόλαδο!”. Γιατί έτσι θα καλλιεργούνται περισσότεροι ελαιώνες και θα απομακρύνεται από την ατμόσφαιρα περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα! Αυτή είναι μια άλλη άποψη για τον ελαιώνα, αυτόν τον πολύ σημαντικό οικονομικό πόρο της Ελλάδας και της περιοχής μας», αναφέρει ο κ. Νάνος.
