«Εάν η διπλωματία αποτύχει, η κατάσταση θα προχωρήσει προς νέα φάση» διαμηνύει ο Μπλερ για την κράτηση των Βρετανών ναυτών. Το Ιράν ανακρίνει τους συλληφθέντες για να διαπιστώσει εάν ήταν «σκόπιμη ή μη η είσοδος σε εγχώρια χωρικά ύδατα» στην πρώτη ένδειξη ότι ίσως αναζητά απεμπλοκή.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός ύψωσε χθες τους τόνους για την υπόθεση των 15 ναυτών και πεζοναυτών που κρατούνται από το Ιράν, προειδοποιώντας ότι εάν αποτύχουν οι διπλωματικές προσπάθειες για την απελευθέρωσή τους, η κατάσταση «θα προχωρήσει προς μια νέα φάση».
«Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε προς το παρόν είναι να συνεχίσουμε μέσω των διπλωματικών διαύλων και να δώσουμε στην ιρανική κυβέρνηση να καταλάβει ότι αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να απελευθερωθούν και ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως δικαιολογία για την κράτησή τους» δήλωσε ο Τόνι Μπλερ στο GMTV.
«Ελπίζω ότι θα καταφέρουμε να τους κάνουμε να κατανοήσουν ότι πρέπει να απελευθερωθούν» συνέχισε. Στην αντίθετη περίπτωση, η κατάσταση «θα οδηγηθεί προς μια νέα φάση», προειδοποίησε χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις.
Η Βρετανία επιμένει ότι οι 15 ναύτες και πεζοναύτες συνελήφθησαν εντός ιρακινών χωρικών υδάτων στη διάρκεια περιπόλου ρουτίνας και απαιτεί την άμεση απελευθέρωσή τους, αίτημα που διατύπωσε εκ νέου η Βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών Μάργκαρετ Μπέκετ στη διάρκεια επίσημης επίσκεψης που πραγματοποίησε στην Τουρκία.
Ο Λευκός Οίκος εξέδωσε νέο ανακοινωθέν αναφέροντας πως υποστηρίζει ένθερμα τον Βρετανό πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ στην κρίση με την αιχμαλωσία των 15 βρετανών ναυτών από τους Ιρανούς και πως «συμμερίζεται την ανησυχία του και τον αποτροπιασμό του». Κάλεσμα προς το Ιράν για την απελευθέρωση των Βρετανών έχει απευθύνει η ΕΕ, καθώς και το Ιράκ.
Πιο ήπιοι
Η Τεχεράνη υπαινισσόταν πως πρόκειται να απαγγείλλει άμεσα κατηγορίες στους Βρετανούς για κατασκοπεία ή καταπάτηση της ιρανικής επικράτειας. Ωστόσο, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μεχζί Μοσταφαβί ακολούθησε το βράδυ της Δευτέρας ηπιότερη γραμμή, λέγοντας πως οι συλληφθέντες ανακρίνονται για να διαπιστωθεί εάν υπήρξε σκοπιμότητα.
«Πρέπει να καταστεί σαφές εάν η είσοδός τους ήταν εκ προθέσεως ή μη. Αφότου ξεκαθαριστεί αυτό, θα ληφθεί η απαιτούμενη απόφαση» δήλωσε ο Ιρανός αξιωματούχος, ουσιαστικά στην πρώτη ένδειξη ότι η Τεχεράνη ενδέχεται να αναζητά τρόπους απεμπλοκής από το επεισόδιο.
Επικαλούμενο υψιλά ιστάμενη ιρανική πηγή, το BBC μετέδωσε ότι η διαδικασία της ανάκρισης ενδεχομένως να διαρκέσει αρκετές ημέρες.
Παρά τις πυρετώδεις διπλωματικές διεργασίες και τις πιέσεις του Λονδίνου, το Ιράν αρνείται να αποκαλύψει το χώρο κράτησης των Βρετανών ή να δώσει προξενική πρόσβαση. Πάντως, ο Ιρανός αναπληρωτής ΥΠΕΞ καθησύχασε τον Βρετανό πρεσβευτή στην Τεχεράνη πως οι συλληφθέντες, 14 άνδρες και μία γυναίκα, είναι όλοι καλά στην υγεία τους.
Ο Ιρανός κυβερνητικός εκπρόσωπος έσπευσε να επαναλάβει χθες πως οι Βρετανοί είναι υγιείς και αντιμετωπίζονται «ανθρώπινα».
Υπάρχει ανησυχία στη Βρετανία ότι η τύχη των 15 συλληφθέντων μπορεί να «στροβιλιστεί» γύρω από την πολιτική ένταση μεταξύ Δύσης και Τεχεράνης για το πυρηνικό πρόγραμμα, καθώς και γύρω από τις αμερικανικές κατηγορίες για ιρανική βοήθεια σε σιίτες ενόπλους στο Ιράκ.
Συγκεκριμένα, υπήρξαν ανησυχίες ότι το Ιράν θα επιχειρήσει ανταλλαγή των Βρετανών με πέντε Ιρανούς που συνελήφθησαν προσφάτως από τις ΗΠΑ στο Ιράκ. Ο Μεχζί Μοσταφαβί έχει αρνηθεί οποιαδήποτε σχετική πρόθεση της Τεχεράνης, όμως υπάρχουν φωνές στο εσωτερικό του Ιράν που ζητούν από την ιρανική κυβέρνηση να επιδιώξει αυτή την ανταλλαγή.
Επίδειξη ισχύος από τις ΗΠΑ
Εν μέσω της τεταμένης κατάστασης, οι ΗΠΑ άρχισαν χθες τις προγραμματισμένες ευρείας κλίμακας στρατιωτικές ασκήσεις στον Περσικό Κόλπο, στη μεγαλύτερη επίδειξη δύναμης στην περιοχή από την εισβολή στο Ιράκ το 2003. Δύο αεροπλανοφόρα υποστηρίζονται από μαχητικά αεροσκάφη που πραγματοποιούν ελιγμούς έξω από τις ακτές του Ιράν.
Ως προς το θέμα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Νίκολας Μπερνς δήλωσε από τις σελίδες των Financial Times ότι υπάρχει ακόμα χρόνος για μια διπλωματική διευθέτηση ανάμεσα στο Ιράν και τη διεθνή κοινότητα για το πρόγραμμα του εμπλουτισμού ουρανίου.
