Μυθολογικά θέματα στο έργο του Χριστόπουλου συναντούμε σε δύο περιπτώσεις: α) Η Αργώ (2 πίνακες) και β) Ο Οδυσσέας με τις σειρήνες (1 πίνακας). Στους θρύλους εντάσσεται η γοργόνα. Τρεις πίνακες κοσμούν την έκθεση ενώ παραμένει άγνωστος ο αριθμός ομοίων έργων που φιλοτέχνησε ο δημιουργός μιας και αποτελούσε ιδιαίτερα αγαπημένο του θέμα, εξαιρετικά δημοφιλές και στο κοινό ώστε πολλοί επισκέπτες ζητούσαν επί παραγγελία γοργόνες. Ακόμη άλλες δύο ζωγραφιές παρουσιάζουν τον γυναικόμορφο θρύλο ανάμεσα σε δύο καράβια να θέτει το γνωστό δίλημμα: Ζει ο Βασιλιάς Αλέξανδρος;
Λαογραφικό θέμα χαρακτηρίζονται «Οι Μάηδες της Μακρινίτσας», το μόνο μη θαλασσινό, ίσως, σ’ όλο το έργο του ζωγράφου.
Στο χώρο της παράδοσης τέλος, ανήκουν οι ανεμόμυλοι των νησιών μας (3 πίνακες) οι οποίοι πλέον χρησιμοποιούνται, αφού αναπαλαιωθούν, για τουριστικούς λόγους. Εξάλλου με το άλεσμα των καρπών στα παλιά χρόνια συνδέονται έθιμα και παραδόσεις.
ΣΤ΄ Το λιμάνι του Βόλου και τα λιμενικά έργα
Εφόσον εμπνέονταν ο λαϊκός δημιουργός από τα πλεούμενα που κατέπλεαν στο βολιώτικο λιμάνι, λογική συνέπεια αποτέλεσε και η απεικόνιση του ίδιου. Τούτο συμβαίνει σε δύο εκδοχές: α) Παρουσιάζει την εικόνα του λιμανιού πρωτού εκτελεστούν τα λιμενικά έργα (2 πίνακες) και β) Κατά την εκτέλεσή τους (2 πίνακες). Στην κατοπινή του μορφή ο λιμένας του Βόλου απουσιάζει εντελώς, τουλάχιστον από τα έργα της έκθεσης ή όσα άλλα έχουμε υπόψη. Προφανώς ο Χριστόπουλος θέλησε να αποτυπώσει με το χρωστήρα του ότι δεν υπήρχε πλέον εμπνεόμενος από τις αναμνήσεις των παιδικών κι εφηβικών του χρόνων. Ίσως ακόμη, όντας ο ίδιος λάτρης της παράδοσης, να μην του προξενούσαν το ενδιαφέρον τα «σύγχρονα» μουράγια. Να σημειώσουμε εδώ επίσης πως εργάστηκε για πέντε χρόνια στα συνεργεία (μαζί με τον αδερφό του Ανδρέα) και στα πλωτά μέσα της εταιρίας των Πετρόχειλου – Σταματόπουλου που είχε αναλάβει την εκτέλεση των λιμενικών έργων. Ετούτη η πληροφορία κατατίθεται τόσο στα απομνημονεύματά του, όσο και ως έγγραφη αναφορά στον έναν εκ των δύο πινάκων που απεικονίζει όλα τα πλωτά μέσα κατά τη διάρκεια των εργασιών. Άλλοι δύο πίνακες μας παρουσιάζουν τον γερανό «Κύκλωψ» και τη φαγάνα «Κίρκη». Ο ζωγράφος αναθυμάται πρόσωπα και πράγματα με κάθε λεπτομέρεια αφού εκτός από την εργασία του στην εταιρία λιμενικών έργων ανέλκυε και στον ταρσανά όλα τα πλωτά μέσα που εκτελούσαν τα έργα στο λιμάνι. Στα χειρόγραφά του καταμαρτυρούνται σχετικά περιστατικά. Θαρρώ πως ύστερα από τα παραπάνω δικαιολογείται απόλυτα η παρουσία του λιμανιού του Βόλου και των έργων στους πίνακές του.
Ζ΄ Προσωπογραφίες
Συνοπτικά οι δεκαπέντε προσωπογραφίες είναι οι εξής: Ο ζωγράφος Θεόφιλος (2 πίνακες), ο Θεόφιλος με τον Χριστόπουλο, ο Παπαδιαμάντης, ο Δροσίνης, ο Αθανάσιος Χριστόπουλος, ο Ν. Χριστόπουλος με τις ανιψιές του, ο Ν. Χριστόπουλος με τον Τοπάλη και τον Δροσίνη να ψαρεύουν, ένας βρακοφόρος, μπουρλοτιέρης, δύο Χιώτες, η κοπέλα που ψαρεύει και ο Κολοσσός της Ρόδου (2 πίνακες).
Ακόμη ως προσωπογραφίες θεωρούνται και οι 22 νεροκολοκύθες που έχουν ζωγραφισμένη ανθρώπινη μορφή.
Η΄ «Γραπτοί» Πίνακες
Δηλαδή πίνακες μόνο – ή σχεδόν μόνο – με γράμματα, πέντε τον αριθμό.
– Ο πίνακας κατάλογος με τους μαστόρους του ναυπηγείου που παρουσιάσαμε σε προηγούμενο σημείωμα.
– Το ποίημα «Όλα τα καραβάκια μου …» που αποτελεί ίσως και την έμμετρη διαθήκη του γνωστό ήδη από αρκετές παρουσιάσεις.
– Το ποίημα «Εγώ είμαι ο γέρο ναυπηγός …» το οποίο είναι μία πλήρης στιχουργική αυτοβιοεργογραφική παρουσίαση.
– Ο πίνακας κατάλογος με τους πρώτους ερασιτέχνες αλιείς του Βόλου από το 1880 έως το 1930. Καταγράφονται τα ονόματά τους κατά τριάδες σε οκτώ στήλες. Κάτω από κάθε τριάδα δίνεται κάποια σχετική ημερομηνία και εικονίζεται μια μικρή βαρκούλα με το όνομά της ιδιοκτησία προφανώς κάποιου ή κάποιων από τους αναφερόμενους ψαράδες.
– Ο πίνακας κατάλογος με τους νέους ερασιτέχνες του νεοϊδρυθέντος συλλόγου ερασιτεχνών αλιέων Βόλου το 1957. Πρόκειται για τον πρόδρομο του σημερινού ναυταθλητικού – αλιευτικού συλλόγου ΟΕΑ – ΝΑΒ. Εδώ έχουμε τέσσερις εξάδες με ονοματεπώνυμα ψαράδων, ενώ σε διπλανή στήλη αναφέρεται και το όνομα της λέμβου. Στο πάνω και στο κάτω μέρος του πίνακα υπάρχουν δυο σειρές με βαρκούλες.
ΕΠΙΛΟΓΙΚΑ
Αναμφίβολα δεν θεωρείται εξαντλητική ετούτη η διαδρομή στις θαλασσογραφίες του Ν. Χριστόπουλου. Θαρρώ πάντως πως καλύφθηκε το σύνολο των πινάκων δείχνοντας τις κατευθύνσεις που κινήθηκε ο χρωστήρα του. Βέβαια δεν αποτολμούσε την παραμικρή παρατήρηση τεχνοκριτικής φύσεως μιας και κάτι τέτοιο ξεφεύγει εντελώς από τις δυνατότητές μας. Για αυτά θα πάρουν θέση οι ειδήμονες στη συνέχεια. Εδώ απλά δόθηκε μια συνολική αναλυτική καταγραφή της θεματολογίας των πινάκων, μια, όπως αναφέρεται και στον τίτλο, Θαλασσογραφική διαδρομή.
