Ο μεγάλος σεισμός στο Βελεστίνο

Συμπληρώνονται στις 8 Μαρτίου πενήντα χρόνια από τους καταστρεπτικούς σεισμούς του έτους 1957. Η ανάμνηση της θλιβερής αυτής επετείου ξαναφέρνει στη μνήμα μας τις τραγικές στιγμές των σεισμών, τα σημάδια των οποίων για πολλές δεκαετίες ταλαιπωρούσαν τους σεισμοπαθείς. Οι σεισμοί του Μαρτίου του 1957 είχαν επίκεντρο το Βελεστίνο και η καταστροφή ήταν ολοκληρωτική. 1200 περίπου κτίσματα (οικίες, καταστήματα, αποθήκες κ.α.) είχαν καταστραφεί εντελώς. Και στα μεν καταστήματα οι ζημιές, ήταν σημαντικές, στα εμπορεύματα, τις συσκευές, τα έπιπλα καφενείων – εστιατορίων, στις δε αποθήκες ήταν μεγάλη η απώλεια των εναποθηκευμένων προϊόντων. Όσα κτίσματα σώθηκαν από την πυρπόληση του Βελεστίνου από τους Γερμανούς γκρεμίστηκαν όλα, όπως και αυτά που είχαν επανακτισθεί στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Το Βελεστίνο είχε την εικόνα μιας ερειπωμένης πόλης. Τα κτίρια άλλα γκρεμισμένα και άλλα μισογκρεμισμένα, δρόμοι γεμάτοι μπάζα, ένας νεκρός και αρκετοί τραυματίες και χιλιάδες άνθρωποι να στέκονται αρχικά αποσβολωμένοι από τη συμφορά και λίγο αργότερα να κοιτάζουν να συμμαζέψουν, τα νοικοκυριά τους που είχαν καταστραφεί. Λίγα τσίγκια, σανίδια και πέτρες χρησιμοποίησαν οι κάτοικοι για την προσωρινή στέγασή τους. Αργότερα το Κράτος έδωσε δάνεια 27.000 δρχ. για νέες κατοικίες, που έφθαναν μόνο για «καραγιαπί» μικρά κτίσματα, ενώ κανένα δάνειο ή παροχή δεν δόθηκε για τα γκρεμισθέντα καταστήματα, παρά μόνο 18.000 δραχμές για το απωλεσθέν εμπόρευμα. Χρειάσθηκαν δύο και πλέον χρόνια για να γίνουν τα πρώτα σπίτια και πολύ αργότερα το Βελεστίνο άρχισε να γίνεται μια συγκροτημένη πόλη, με δίκτυο, ύδρευσης, δρόμους, πλατείες, γήπεδο, σχολεία και εκκλησίες.
Και ο καθένας που ζει σ’ αυτή την πόλη, όπως ο υποφαινόμενος, θυμάται τον προ των σεισμών Βελεστίνο, και κυρίως το προπολεμικό Βελεστίνο, με τα χαγιάτια, τα πέτρινα διώροφα, τους λουλουδιασμένους κήπους, τους πύργους Βισβίκη και Μπασμπανέλου, τους υδρόμυλους και τους μπαξέδες. Και μαζί τους ανθρώπους αυτού του τόπου που ήταν κάτι διαφορετικό από το σήμερα. Είχαν μέσα τους τη φλόγα για δουλειά, το μεράκι να δημιουργούν. Χρόνια ευωδιαστά, με την σημερινή έννοια οικολογικά χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος μόλυνσης του περιβάλλοντος από τα φυτοφάρμακα και τα αερολύματα. Ένας άλλος κόσμος που απανωτά υπέστη δύο συνεχόμενα πλήγματα. Το 1943 με την πυρπόληση του Βελεστίνου από τους Γερμανούς και το 1957 με τους σεισμούς.
Τώρα η καταστροφή ήταν ολοκληρωτική, η πόλη ένα απέραντο γκρεμισμένο τοπίο, η οικονομική καχεξία έκδηλη με εξαφάνιση του μέρους που αφορούσε το εμπόριο, τις βιοτεχνίες, τα εργαστήρια της πόλης, όπως και η έλλειψη εκπαιδευτηρίων για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Μια πόλη ερείπιο, ένας κόσμος πληγωμένος πριν από 50 ακριβώς χρόνια.
ΒΑΣ. ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ