Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, Τοπογράφου – Πολεοδόμου Μηχανικού
Τα τελευταία δύο χρόνια (2017 -2018) υλοποιούνται σε μεγάλη έκταση της Π.Ε. Μαγνησίας δύο παράλληλες εργασίες. Η κατάρτιση του Εθνικού Κτηματολογίου και των Δασικών Χαρτών. Η πρώτη έχει σαν αντικείμενό της την καταγραφή όλων των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, ενώ η δεύτερη την καταγραφή της μορφής – χαρακτήρα των εκτάσεων αυτών.Ενώ φαινομενικά πρόκειται για δύο διακριτές διαδικασίες, στην πραγματικότητα εμπλέκονται μεταξύ τους κι αυτό γιατί οι δασικές εκτάσεις στην Ελλάδα θεωρούνται εκτάσεις που ανήκουν ιδιοκτησιακά στο Δημόσιο, εκτός κι αν ο ιδιώτης αποδείξει με παλιά συμβόλαια ότι του ανήκει. Από την ισχύουσα νομοθεσία προκύπτει πως οι Δασικοί Χάρτες θα πρέπει να κυρωθούν πριν από το Εθνικό Κτηματολόγιο, διότι με βάση αυτούς, το Δημόσιο υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο, όπως όλοι οι πολίτες. Επειδή στην περιοχή του Πηλίου που συντάσσεται τώρα κτηματολόγιο, έχει γίνει η μερική κύρωση του δασικού χάρτη, είναι σίγουρο ότι το Ελληνικό Δημόσιο θα καταθέσει δήλωση ιδιοκτησίας και θα διεκδικήσει την ιδιοκτησία όλων των δασικών εκτάσεων, με βάση τον κυρωμένο δασικό χάρτη. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι συνολικά πάνω από 300.000 στρέμματα στις περιοχές του Πηλίου, που σήμερα γίνεται Κτηματολόγιο, θα δηλωθούν ως ιδιοκτησία του Ελληνικού Δημοσίου.
- Τι είναι ο δασικός χάρτης;
Είναι ένας χάρτης στον οποίο αποτυπώνεται ο χαρακτήρας μιας έκτασης, προκειμένου να διακριθούν και να προστατευθούν δάση, δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις. Άρα δεν περιέχει μόνον τις δασικές εκτάσεις.
- Τι ισχύει για τον Δασικό Χάρτη Μαγνησίας;
Για τη Μαγνησία ο Κυρωμένος Δασικός χάρτης καλύπτει όλες τις εκτός σχεδίου εκτάσεις πλην των προ-Καποδιστριακών Ο.Τ.Α.: Αλοννήσου, Βόλου, Νέας Αγχιάλου και Σκιάθου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος ο κυρωμένος Δασικός Χάρτης Μαγνησίας, αφορά περίπου 2.190.000 στρέμματα, που αντιστοιχούν σε ποσοστό 95% του αναρτημένου Δασικού, ενώ εξαιρούνται προσωρινά εκτάσεις συνολικού εμβαδού 125.000 στρεμμάτων, για τα οποία έγιναν αντιρρήσεις ή ενστάσεις για πρόδηλα σφάλματα.
- Οι καθαρές εκτάσεις (ΑΑ, μη δασικές εκτάσεις), που ανήκουν σε ιδιώτες, είναι περίπου 724.000 στρέμματα
- Οι καλλιεργούμενοι αγροί που δασώθηκαν (ΑΔ) είναι περίπου 70.000 στρέμματα
- Οι δασικές Εκτάσεις που ξεχερσώθηκαν και άλλαξαν μορφή (ΔΑ) είναι περίπου 55.000 στρέμματα.
- Οι Εκτάσεις που είναι διαχρονικά φαίνονται Δασικές (ΔΔ) είναι περίπου 1.341.000 στρέμματα.
- Ποια είναι η σχέση του Δασικού Χάρτη με το Κτηματολόγιο;
Το Κτηματολόγιο, συμπλέκεται με τους Δασικούς Χάρτες. Η κατάρτισή του θα διασφαλίσει και τη δημόσια και την ιδιωτική περιουσία. Η κατάρτιση δε των δασικών χαρτών είναι αναγκαία προϋπόθεση για το Κτηματολόγιο.
- Πώς χαρακτηρίζεται στον χάρτη μια περιοχή δασική;
Με βάση τη δασική νομοθεσία και τη νομολογία, ως «βάση» για τον καθορισμό των δασικών εκτάσεων χρησιμοποιούνται οι αεροφωτογραφίες του 1945 (ή του 1960, όπου αυτές του 1945 δεν είναι ευκρινείς). Οι παλαιές αεροφωτογραφίες συγκρίνονται με νεότερες (της περιόδου 2006-2008) και έτσι αποτυπώνεται ο χαρακτήρας της έκτασης (αν είναι ίδιος ή αν έχει αλλάξει).
- Ποιοι πολίτες δεν πρέπει να ανησυχούν, ότι θα χάσουν την περιουσία τους;
Καταρχήν δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για τους πολίτες που διαθέτουν ιδιοκτησίες που χαρακτηρίζονται στο δασικό Χάρτη ως ΑΑ, δηλαδή Άλλης μορφής έκταση (μη Δασική).
Επίσης οι ιδιοκτήτες που το χωράφι τους εμφανίζεται ως ΑΔ, δηλαδή ήταν παλιός καλλιεργούμενος αγρός που στη συνέχεια δασώθηκε και μπορούν να αποδείξουν την κυριότητά τους πριν το 1946.
- Δεν είναι άδικο κάποιος που καθάρισε το χωράφι του το 2008 να είναι καθαρό, ενώ ένας άλλος που για κάποιο λόγο δεν το καθάρισε τη συγκεκριμένη χρονιά, να κινδυνεύει να του το «πάρει» το Δημόσιο;
Πραγματικά υπάρχει σοβαρό πρόβλημα έλλειψης ισονομίας και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί νομικά από το κράτος.
- Τι γίνεται με αυτούς που ξεχέρσωσαν δασική έκταση και την καλλιεργούν σήμερα;
Για τις περιπτώσεις αυτές δόθηκε η δυνατότητα για την εξαγορά εκτάσεων δασικού χαρακτήρα, που εκχερσώθηκαν για γεωργική εκμετάλλευση πριν από την 11η Ιουνίου 1975. Αντίστοιχη ρύθμιση υπάρχει σε ισχύ και για την αλλαγή χρήσης εκτάσεων που εκχερσώθηκαν από το 1975 έως το 2007, όπου και παραχωρείται η έγκριση επέμβασης από τη Δασική Υπηρεσία, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της δασικής νομοθεσίας.
- Μπορώ να υποβάλλω δήλωση ιδιοκτησίας ενώ το χωράφι μου φαίνεται ως δασικό;
Βεβαίως κάθε πολίτης, που έχει ιδιοκτησία με συμβόλαιο ή κυριότητα από κληρονομιά, μπορεί και πρέπει να υποβάλει δήλωση ιδιοκτησίας. Τυχόν προβλήματα ιδιοκτησίας θα επιλυθούν στη συνέχεια με βάση τις διαδικασίες του Κτηματολογίου.
- Δηλαδή αν έχω τίτλους πριν από το 1945, κερδίζω την ιδιοκτησία μου;
Σ΄ αυτό το θέμα υπάρχει παρανόηση. Το γεγονός αναγνώρισης («κατοχύρωσης») μιας έκτασης ως ιδιωτικής, μέσω της διαδικασίας Κτηματογράφησης του Κτηματολογίου, δεν έρχεται σε αντίθεση με τον τυχόν δασικό χαρακτήρα της έκτασης. Δηλαδή αν μια υπόθεση «κερδηθεί», δηλαδή (αναγνωριστεί η επίμαχη έκταση ως ιδιωτική κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης), αυτή ουσιαστικά θα «κερδηθεί» ως προς το ιδιοκτησιακό και όχι ως προς το χαρακτήρα της (δασικός η μη).
- Τι ισχύει σήμερα για τους Δασωμένους Αγρούς;
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η Δασική Νομοθεσία δεν άλλαξε με τους Δασικούς Χάρτες. Συγκεκριμένα ο πολίτης πρέπει να γνωρίζει για τους δασωμένους αγρούς, τα εξής:
– Εφόσον έχει τίτλους που ανάγονται προ του 1946 και η έκταση του έχει δασωθεί, αλλά δεν αποτελεί δάσος ή μέρος του δάσους, τότε αυτή, τότε αυτή μπορεί να τεθεί εκτός δασικής νομοθεσίας.
– Εφόσον οι τίτλοι είναι νεότεροι, αλλά όχι μετά το 2004 και η έκταση χαρακτηρίζεται ως δασική (όχι δάσος), τότε αυτή μπορεί να παραχωρηθεί για γεωργική ή δενδροκομική καλλιέργεια.
- Τι θα γίνει όμως με τους δασωμένους αγρούς στο Πήλιο των οποίων οι τίτλοι ιδιοκτησίας καταστράφηκαν από την πυρκαγιά στο Υποθυκοφυλακείο Μηλεών το 1943;
Είναι πράγματι μία ειδική περίπτωση και υπάρχει κενό νόμου, δεδομένου ότι δεν μπορεί να προταθεί κυριότητα εκτάσεων με βάση τη χρησικτησία, αλλά θα πρέπει η κυριότητα να αποδεικνύεται με έγγραφο τύπο (συμβόλαια). Η πολιτεία θα πρέπει έγκαιρα να αντιμετωπίσει το θέμα αυτό, για να μην χάσουν εκατοντάδες πολίτες τις ιδιοκτησίες τους, των οποίων η κυριότητα σε μερικές περιπτώσεις ανάγεται σε δύο γενιές πριν.
- Εγώ θα κάνω την δήλωση ιδιοκτησίας μου. Πως θα μάθω αν διεκδικείται από το Ελληνικό Δημόσιο;
Μετά την κατάθεση των δηλώσεων ιδιοκτησίας, γίνεται η επεξεργασία τους από το γραφείο κτηματογράφησης της περιοχής και στη συνέχεια θα σταλεί στον κάθε ιδιοκτήτη – κύριο ακινήτων, φάκελος από το Εθνικό Κτηματολόγιο, που θα περιέχει απόσπασμα του κτηματολογικού πίνακα ανάρτησης και του προσωρινού κτηματολογικού διαγράμματος. Σε κάποιο σημείο του εγγράφου θα υπάρχει σχετική αναφορά «διεκδικούμενη δασική έκταση» η οποία θα εμφανίζεται με πράσινη διαγράμμιση και θα αναγράφεται πως διεκδικείται κατά κυριότητα από το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ (Δ/ΝΣΗ ΔΑΣΩΝ).
- Τι γίνεται με τα καστανοτεμάχια στο Πήλιο;
Στο Πήλιο υπάρχει ένα ειδικό καθεστώς, που αφορά την διαδικασία παραχώρησης για την καλλιέργεια καστανοτεμαχίων από τους κατοίκους της περιοχής και το θέμα χρίζει περαιτέρω διερεύνηση.
