Ιστορικό ντοκουμέντο

Ιστορικό ντοκουμέντο είναι η εξαιρετική ταινία-ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού, με τίτλο «Σμύρνη-Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτης πόλης 1900 -1922», που θα προβληθεί στο «Αχίλλειο» από σήμερα έως τις 13 Δεκεμβρίου. Το ντοκιμαντέρ θα προβάλλεται καθημερινά στο «Αχίλλειο», δύο ή και τρεις φορές ημερησίως (6.00-7.30, 7.45-8.30 και 9.00-10.30), ενώ είναι προγραμματισμένες και μεσημεριανές προβολές (12.00-13.30) τα σαββατοκύριακα. Ενενήντα χρόνια από την καταστροφή της Σμύρνης, η εξαιρετική ταινία-ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού, που τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, έρχεται και στο Βόλο. Οι προβολές του ντοκιμαντέρ εντάσσονται στον κύκλο του αφιερώματος για τη Σμύρνη και διοργανώνονται από το Δήμο Βόλου και τη Διεύθυνση Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ σε συνεργασία με την Εταιρεία ΠΡΩΤΕΑΣ και με την υποστήριξη της Πολιτιστικής Εστίας Μικρασιατών Ν. Ιωνίας Βόλου «Ίωνες», του Πολιτιστικού Συλλόγου Μικρασιατών Ν. Ιωνίας Μαγνησίας «Το Εγγλεζονήσι», της Ένωσης Ποντίων Ν.Ιωνίας Μαγνησίας και του Συλλόγου Καππαδοκών Βόλου.

Η επίσημη πρεμιέρα προγραμματίζεται αύριο Παρασκευή 23 Νοεμβρίου στις 9.15 το βράδυ, με παρουσίαση του ντοκιμαντέρ από την ίδια την παραγωγό και σκηνοθέτιδα Μαρία Ηλιού, για να ακολουθήσει στη συνέχεια η προβολή της ταινίας και συζήτηση με το κοινό. Επίσης, την Κυριακή στις 9.30 μ.μ. θα πραγματοποιηθεί μουσική εκδήλωση αφιερωμένη στο αστικό τραγούδι της Σμύρνης με τραγούδια που ακούγονταν στα κοσμικά κέντρα και στις σάλες της πόλης. Χαρακτηριστικές μελωδίες και τραγούδια θα παρουσιάσουν η soprano Αναστασία Μπάρδα με τη συνοδεία στο πιάνο της Άρτεμις Αργυροπούλου, ενώ τη μουσική επιμέλεια θα έχει ο μαέστρος Γιώργος Διαμαντόπουλος.

Μετά από τη μεγάλη επιτυχία που σημείωσε το ντοκιμαντέρ αλλά και η ομότιτλη φωτογραφική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 2012 (σκηνοθεσία και επιμέλεια της έκθεσης Μαρίας Ηλιού, ιστορικός σύμβουλος Αλέξανδρος Κιτροέφ, παραγωγή ΠΡΩΤΕΑΣ), με αφορμή τη συμπλήρωση 90 χρόνων από τη φωτιά της Σμύρνης που ξέσπασε στις 13-14 Σεπτεμβρίου του 1922, άρχισαν από το Σεπτέμβριο οι προβολές στις κινηματογραφικές αίθουσες της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, του Βόλου και άλλων ελληνικών πόλεων.

Η σκηνοθέτις και επιμελήτρια της έκθεσης Μαρία Ηλιού και ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ, που είχαν παρουσιάσει το 2007 στο Μουσείο Μπενάκη «Το Ταξίδι. Το Ελληνικό Όνειρο στην Αμερική» (επιλογή του American Film Institute στη Washington DC ανάμεσα στις 20 καλύτερες Ευρωπαϊκές ταινίες του 2008 -The European Showcase- και βραβείο καλύτερου ιστορικού ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ του Houston) μετά από τέσσερα χρόνια συνεργασίας και έρευνας στην Ευρώπη και την Αμερική, φέρνουν πίσω στο κοινό, εικόνες ξεχασμένες σε «κλειστά» αρχεία αλλά και μια νέα οπτική που συμπεριλαμβάνει όλες τις κοινότητες στη ζωή της Σμύρνης, καθώς και τα δραματικά γεγονότα του 1922.

Το ιστορικό ντοκιμαντέρ και η έκθεση είναι μεγάλης σημασίας όχι μόνο γιατί το ελληνικό κοινό θα δει άγνωστες εικόνες από τη Σμύρνη, αλλά και γιατί συγχρόνως οι δυο συνεργάτες, φέρνουν μια νέα ματιά στον τρόπο με τον οποίο διηγούνται την ιστορία. Ενενήντα χρόνια μετά την καταστροφή, οι δυο συνεργάτες θέλουν να τιμήσουν τον κόσμο που χάθηκε το 1922 αλλά και συγχρόνως την επιστήμη της ιστορίας. Ιστορικοί από την Αμερική και την Ευρώπη μιλούν για τη μεγάλη Ιστορία, ενώ Σμυρνιοί, πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς, αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες. Μάλιστα, τρεις από αυτούς, ξετυλίγουν οικογενειακές μικροϊστορίες σε σχέση με τα γεγονότα, από την Ελληνική, την Αρμενική και την Τουρκική πλευρά, από τα χρόνια του κοσμοπολιτισμού ως τα χρόνια της καταστροφής.

Το ντοκιμαντέρ τεκμηριώνεται με σπάνιο φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό που σταχυολογήθηκε από αρχεία της Αμερικής και της Ευρώπης. Για πρώτη φορά δημοσιεύονται άγνωστες εικόνες της Σμύρνης από ιδιωτικές συλλογές, όπως αυτή του Pierre de Gigord, και από τα αρχεία της Library of Congress, του Πανεπιστημίου του Princeton και του Harvard, του Near East Relief, του Imperial War Museum, της Pathe, της Albert Kahn Fondation και άλλων ιδρυμάτων της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Για την ηχητική επένδυση της ταινίας η μοντέρ εικόνας και ήχου Αλίκη Παναγή χρησιμοποίησε ήχους εποχής προκειμένου να ζωντανέψουν τα γεγονότα, ενώ ο μουσικός Νίκος Πλατύραχος, βασίστηκε σε τραγούδια από τη Σμύρνη και επιτυχίες της εποχής για να συνθέσει την πρωτότυπη μουσική του.

Η ταινία άρχισε με εξαιρετική επιτυχία την ευρωπαϊκή της πορεία από τη Βιέννη στις 20 Ιουνίου στον κινηματογράφο GARTENBAUKINO σε μια προβολή της ΣΜΥΡΝΗΣ που διοργανώθηκε σε συνεργασία ΠΡΩΤΕΑ, PROTEUS NY INC και ECHO100PLUS & ΔΕΣΜΟΣ με στόχο την οικονομική ενίσχυση σε τρόφιμα και φάρμακα των ελληνικών οικογενειών στην Ελλάδα που έχουν πληγεί από την κρίση.

Στην αμερικανική ήπειρο το ντοκιμαντέρ πρωτοπαρουσιάστηκε στις 10 Οκτωβρίου στον Κινηματογράφο Paris, την πρώτη βραδιά του Ελληνικού Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης. Στην Αγγλία η ταινία θα αρχίσει να προβάλλεται στις 26 Ιανουαρίου 2013 στο Ελληνικό Κέντρο του Λονδίνου, όπου θα φιλοξενηθεί και η φωτογραφική έκθεση.

Συντελεστές ταινίας είναι οι ομιλητές: Giles Milton (συγγραφέας του βιβλίου Χαμένος Παράδεισος και βασικός ομιλητής της ταινίας), Αλέξανδρος Κιτροέφ (Haverford College), Θάνος Βερέμης (Πανεπιστήμιο Αθηνών), Βικτώρια Σολομωνίδου (Fellow, Kings College και δεύτερης γενιάς, με καταγωγή από τη Σμύρνη), Ελένη Mπαστέα (New Mexico University και τρίτης γενιάς, με καταγωγή από τη Σμύρνη), Leyla Neyzi (Sabanci University), Jack Nalbantian (Γεννημένος στη Σμύρνη).

Συντελεστές του ντοκιμαντέρ είναι : σκηνοθεσία, επιμέλεια: Μαρία Ηλιού, Ιστορικός Σύμβουλος: Αλέξανδρος Κιτροέφ, μουσική: Νίκος Πλατύραχος, μοντάζ: Αλίκη Παναγή, διεύθυνση φωτογραφίας: Allen Moore, ηχολήπτης: John Zecca, μιξάζ: Γιώργος Μικρογιαννάκης, διεύθυνση παραγωγής: Melissa Hibard, παραγωγή: ΠΡΩΤΕΑΣ μη κερδοσκοπική εταιρεία. Διάρκεια ντοκιμαντέρ: 87’.

Η συλλογή και η συντήρηση του αρχειακού οπτικού υλικού πραγματοποιήθηκαν από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό ΠΡΩΤΕΑΣ με την χορηγία του ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ. Η σπάνια ταινία του Robert Davidian που βρέθηκε στο Los Angeles συντηρήθηκε στο Colorlab στην Washington, DC.

Τα πρωινά θα πραγματοποιούνται ειδικές προβολές για τα σχολεία, την Τρίτη και Τετάρτη, έπειτα από κράτηση στη Γραμματεία του Κέντρου Τέχνης Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, στο τηλέφωνο 24210-31701. Η είσοδος είναι 3,50 € για τους μαθητές και φοιτητές και 6€ για τους ενήλικες.