ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η κρίση αποκάλυψε τα προβλήματά μας

η-κρίση-αποκάλυψε-τα-προβλήματά-μας-256657

Ο δημοφιλής

πρωταγωνιστής μιλάει για τη σύγχρονη πραγματικότητα με αφορμή τον Οιδίποδα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στη

ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ

Ο

δημοφιλής πρωταγωνιστής, ο οποίος πέρα από το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του διαθέτει

οξυδέρκεια, συγκροτημένη πολιτική σκέψη και λόγο, αναλύει τις επιμέρους

συντεταγμένες της αρχαίας τραγωδίας, σε αντιδιαστολή με την σύγχρονη εποχή.

Όπως

αναφέρει χαρακτηριστικά « το οικονομικό μας πρόβλημα αποκάλυψε με πανηγυρισμούς

τα ουσιαστικά μας προβλήματα, που είναι

προβλήματα διακυβέρνησης, πολιτικής εκπροσώπησης, πολιτισμικά προβλήματα».

Σχολιάζοντας το θέμα «κρίση» που κυριαρχεί στο προσκήνιο, επισημαίνει ότι «η

ζωή είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από την οικονομική της αποτίμηση» για να προσθέσει

ότι «ο καθένας από μας είναι μέχρις ένα βαθμό υπεύθυνος γι’ αυτό που συμβαίνει

γύρω του». Εμβαθύνοντας στον λόγο του τραγικού ποιητή, που παραμένει ζωντανός

και επίκαιρος χιλιάδες χρόνια, ο ταλαντούχος ηθοποιός καθιστά σαφές ότι «αν ο

Σοφοκλής έγραφε ακριβώς τα ίδια σήμερα, θα έφτιαχνε μια τόσο ισχυρή

τραγωδία, που θα μπορούσε να προσπεράσει

την σημερινή μας κρίση και όλες τις επόμενες».

-Είναι ρίσκο για έναν

ηθοποιό να ενσαρκώνει την Ιοκάστη, έναν γυναικείο χαρακτήρα;

Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με την ερμηνεία ενός ρεαλιστικού

γυναικείου ρόλου, γιατί έτσι κι αλλιώς, και όχι μόνο στην δική μας παράσταση,

οι ήρωες της αρχαίας τραγωδίας δεν είναι ρεαλιστικά πρόσωπα. Είναι πιο κοντά

στις ιδέες τους, πιο κοντά στην αποτύπωση άλλης τάξης μεγεθών, και λιγότερο σε

μια νατουραλιστική προσωποποίηση των χαρακτηριστικών του φύλου του. Οπότε

ερμηνεύοντας ένας άνδρας την Ιοκάστη, στο συγκεκριμένο πλαίσιο, δεν έχει στην

πραγματικότητα να ερμηνεύσει μια γυναίκα κατά τρόπο πειστικό. Όμως έχει να

συλλάβει, και αυτή είναι η δυσκολία, την πεμπτουσία της έννοιας της γυναίκας,

όπως αυτή αποτυπώνεται στο συγκεκριμένο έργο. Εδώ μπορούμε να πούμε ότι η

πεμπτουσία της Ιοκάστης που εμάς μας ενδιαφέρει, είναι η φιλική προστασία που

έχει για το περιβάλλον της και για τον Οιδίποδα.

-Θα μπορούσαμε να

πούμε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται; Βιώνουμε σήμερα καταστάσεις που είχε προβλέψει

και καταγράψει ο Σοφοκλής;

Δεν είχε προβλέψει μ’ ένα τρόπο μαντικό τις καταστάσεις ο

Σοφοκλής, αλλά, όπως και όλοι οι μεγάλοι συγγραφείς, όλοι οι μεγάλοι ποιητές,

μίλησε για τα ανθρώπινα μ’ έναν τρόπο αποκαλυπτικό, οπότε από την στιγμή που το

έκανε αυτό στην δική του εποχή, αυτός ο αποκαλυπτικός τρόπος συνεχίζει να

λειτουργεί και σήμερα. Μίλησε για το πραγματικό μέγεθος του ανθρώπου σε σχέση

με τον κόσμο γύρω του, το οποίο ο άνθρωπος συνήθως υπερτιμά. Μίλησε για την

πτώση του ανθρώπου ο οποίος εμπιστεύεται την ευφυΐα του, την σκέψη του και τα

αναλυτικά του εργαλεία για να κατισχύσει στον κόσμο γύρω του, για να

διαπιστώσει ότι δεν μπορεί να τα καταφέρει. Είμαστε όλοι πολύ μικροί σε σχέση

με το περιβάλλον μας και ο τρόπος για να μπορέσουμε να το ζήσουμε, δεν είναι να παραδοθούμε αμαχητί αλλά να

γνωρίζουμε την πιθανότητα της πτώσης μας και να μπορούμε να αναγνωρίσουμε και

την χαρά του να μας δίνεται η ευκαιρία, να βρισκόμαστε σε αυτό το περιβάλλον.

-Η συγκεκριμένη θέση

απηχεί και την σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα που βιώνουμε σε περίοδο κρίσης;

Ναι, νομίζω ότι η ιστορία ανδρών οι οποίοι αφηγούνται την

ιστορία του Οιδίποδα, την ιστορία του κραταιότερου, ευφυέστερου των ανθρώπων

και την ιστορία της πτώσης του, για να μάθουν από αυτή την ιστορία, είναι κάτι

πάρα πολύ σημερινό, κάτι πάρα πολύ χρήσιμο στην σημερινή εποχή. Σήμερα νομίζω

ότι υπάρχει τρόπος να αναθυμηθούμε την πραγματικότητα του μεγέθους μας και ότι

ο καθένας από μας είναι μέχρις ένα βαθμό υπεύθυνος γι’ αυτό που συμβαίνει γύρω

του και μέχρις ένα βαθμό μόνο έχει την δύναμη, να μπορέσει να παρέμβει στα πράγματα γύρω του.

Παρόλα αυτά πρέπει από την μια πλευρά να προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο

δυνατό, ο καθένας από μας ατομικά κι όλοι μαζί συλλογικά και να αποδεχτούμε με

αξιοπρέπεια και αυτό που συμβαίνει. Ένα πράγμα που μας μαθαίνει ο Οιδίπους

είναι η χαρά του να ζεις, ακόμα και μέσα στην μεγάλη δυστυχία. Η ζωή από μόνη

της είναι ένα χαρμόσυνο γεγονός. Περιέχει μια βαθιά χαρά και γι’ αυτό στον

Οιδίποδα αλλά και στις ιστορίες ανθρώπων που έζησαν πριν από μας, σε γενιές που

η Ελλάδα ήταν σε πολύ πιο δύσκολες καταστάσεις, που οι γονείς και οι παππούδες

μας τις θυμούνται, η ζωή δεν είναι θέμα μόνο οικονομικής επιβίωσης. Η ζωή, η

χαρά και η αξιοπρέπεια, περιλαμβάνουν την οικονομική επιβίωση, περιλαμβάνουν

την χαρά του να έχεις τα πολλά, και την λύπη του να χάνεις τα πολλά και να

μένεις με τα λίγα, αλλά η ζωή είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από την οικονομική της

αποτίμηση.

-Είμαστε, άραγε, όλοι

πρωταγωνιστές μιας σύγχρονης τραγωδίας;

Είναι βαριά λέξη να χρησιμοποιήσω την λέξη τραγωδία, η οποία

έχει συγκεκριμένη έννοια κι έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο με τον οποίο

λειτουργούσε κι αν θέλετε, χαρακτηριστικό της τραγωδίας ήταν ότι στο τέλος

υπήρχε κάθαρση, στο τέλος λύεται. Εδώ έχουμε ως «τραγωδία» το ακριβώς

αντίστροφο, την μη έλευση της καθάρσεως. Δεν οδηγούμαστε σε μια λύση.

Βρισκόμαστε μοιραίοι και άβουλοι αντάμα σε μια κατάσταση όπου ο καθένας κοιτάει

δεξιά κι αριστερά γύρω του, προσπαθώντας

να δει μια άκρη στο φως αυτού του τούνελ, το οποίο δεν είναι πρωτίστως

οικονομικό, αλλά φως δεν βλέπουμε. Νομίζω ότι η δραματικότητα της δικής μας

κατάστασης προέρχεται από το γεγονός ότι το οικονομικό μας πρόβλημα αποκάλυψε

με πανηγυρισμούς τα ουσιαστικά μας προβλήματα, που είναι προβλήματα διακυβέρνησης, πολιτικής εκπροσώπησης,

πολιτισμικά προβλήματα. Κι έτσι βρισκόμαστε από την μια πλευρά να βασανιζόμαστε

και να αυτοκατηγορούμαστε μέχρι μαζοχισμού, ενώ από την άλλη μεριά θεωρούμε ότι

όλα καλώς τα κάναμε. Φτάνουμε δηλαδή σε ακραίες συμπεριφορές συναισθηματικές, κι

είναι κι ένα χαρακτηριστικό νομίζω των ελλήνων, ότι φτάνουμε πάντα σε ακραίες

συμπεριφορές σε σχέση με τον εαυτό μας, με το τι είμαστε. Έχουμε τα μάτια

στραμμένα προς εμάς, μελετούμε πάρα πολύ το τι είμαστε, είμαστε αυτοαναφορικός

λαός, ο οποίος κουβαλάει και πάρα πολλά συμπλέγματα σε σχέση με την καταγωγή

του κι έτσι από την μια μεριά μας θαυμάζουμε απεριόριστα, πολλές φορές παραπάνω

απ’ ότι χρειάζεται, και από την άλλη

μεριά, οι ίδιοι άνθρωποι μπορούμε να βρεθούμε να αυτοκατηγορούμαστε απεριόριστα,

πολύ περισσότερο απ’ ότι μας αξίζει. Το

να καταφέρουμε να δούμε τους εαυτούς μας μέσα στην σημερινή κοινωνικοπολιτική

κατάσταση, στην σχέση μας με τους εταίρους μας, με τις άλλες χώρες γύρω μας και

στην σχέση μας με αυτή την χώρα και τον τόπο που μας προσφέρει ζωή και μας

προσφέρει αφειδώς ιστορία, το να μπορέσουμε να δούμε τους εαυτούς μας με μια

πιο καθαρή, πιο αντικειμενική ματιά, είναι το ζητούμενο, αλλά αυτό το ζητούμενο

χρειάζεται πολύ χρόνο και αυτή η δύσκολη διαδικασία που όλοι περνάμε, είναι

σχεδόν σαν μια γέννα.

-Μπορούμε να

αναζητήσουμε την αχτίδα φωτός, στην

οποία αναφερθήκατε, μέσα από τους θεσμούς, τον πολιτισμό, την συνεργασία;

Φοβάμαι δυστυχώς ότι στους θεσμούς δεν μπορούμε να αναζητήσουμε

αχτίδα φωτός, διότι οι θεσμοί στην Ελλάδα δεν έχουν μάθει να λειτουργούν, όπως

θα έπρεπε να λειτουργούν. Δηλαδή θεσμικά. Στην Ελλάδα είναι όλα χαοτικά,

επαφίενται σε πολύ μεγάλο βαθμό στον πατριωτισμό των Ελλήνων, στις προσωπικές

μας ιστορίες, στις προσωπικές μας επιθυμίες και επιδιώξεις. Όταν ο κάθε Έλληνας, προσωπικά, καταφέρνει να υπερβεί τον εαυτό του, αυτός

είναι ένας κεντρικός τρόπος με τον οποίο προχωρούν τα πράγματα στην Ελλάδα, εκ

των ενόντων, από τις προσπάθειες τις μικρές που κάνει ο καθένας από μας. Η τέχνη είναι,

έτσι κι αλλιώς, ο μόνος τρόπος που έχουμε, για να δώσουμε νόημα στην ζωή μας. Οι

συνεργασίες μεταξύ των θεσμών και των ομάδων των καλλιτεχνικών, είναι ο

καλύτερος δυνατός τρόπος. Αισιοδοξώ γιατί στην Ελλάδα υπάρχει τόσο μεγάλη

δύναμη, τώρα που έχουμε καλοκαιράκι, η δύναμη της ζέστης και του φωτός, είναι

τέτοια που όπως έλεγε και ο Εμπειρίκος, «ακόμη και η λύπη εξατμίζεται».

-Μιλώντας για

συνεργασίες, ποια εικόνα έχετε αποκομίσει από το ΔΗΠΕΘΕ Βόλου;

Είναι η πρώτη φορά που συνεργάζομαι με το ΔΗΠΕΘΕ Βόλου, παρότι

έχω εμφανιστεί σε παραστάσεις στο Βόλο. Η εικόνα που έχω αποκομίσει είναι πολύ

καλή. Γνωρίζω ότι το κοινό του Βόλου είναι ένα κοινό το οποίο έχει δει θέατρο, είναι αυστηρό κοινό, αλλά είναι κοινό που αν

το κερδίσεις, σημαίνει ότι κάτι καλό έκανες.

Το ΔΗΠΕΘΕ Βόλου, αντίστοιχα, για δεκαετίες είναι ένας

ισχυρός πόλος έλξης. Από την άλλη

πλευρά, επειδή οι θεσμοί στην Ελλάδα είναι τα πρόσωπα, στο Σπύρο Μαβίδη τον

οποίο δεν γνώριζα, σας ομολογώ ότι βρήκα έναν εξαιρετικό συνεργάτη κι έναν

εξαιρετικό άνθρωπο. Αρα εάν το ΔΗΠΕΘΕ Βόλου αυτή την στιγμή είναι ο Σπύρος

Μαβίδης, έχουμε βρει έναν εξαιρετικό φορέα, το ΔΗΠΕΘΕ Βόλου.

-Αν ζούσε σήμερα ο

Σοφοκλής, θα έγραφε ακριβώς τα ίδια;

Νομίζω ότι θα ήμασταν πολύ τυχεροί αν έγραφε ακριβώς τα

ίδια. Γιατί γράφοντας ακριβώς τα ίδια, θα έφτιαχνε μια τραγωδία τόσο συμπυκνωμένη και

τόσο ισχυρή, που μπορεί να αντέξει και

να προσπεράσει την σημερινή μας κρίση και όλες τις επόμενες.

#Tags

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου