ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Αγνωστα ιστορικά κεφάλαια

αγνωστα-ιστορικά-κεφάλαια-400102

Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του δημοσιογράφου Θανάση Κ. Βογιατζή «Τα ΕΑΣΑΔια – Μέρες δωσιλογισμού στο Βόλο» που σκιαγραφεί τη δράση του Εθνικού Αγροτικού Συνδέσμου Αντικομμουνιστικής Δράσης (ΕΑΣΑΔ), μέσα από τα δημοσιεύματα του Τύπου της εποχής, προσωπικές μαρτυρίες, αρχειακές πηγές και τη σχετική βιβλιογραφία. Βέβαια, ο συγγραφέας, προσπαθώντας να φωτίσει τη δράση του ΕΑΣΑΔ, μας εντάσσει στην ιστορία του εργατικού κινήματος στον Βόλο, στις συνθήκες που επικράτησαν έπειτα από την τριπλή φασιστική Κατοχή, στη δράση του ΚΚΕ και των ΕΑΜικών οργανώσεων.

Η έρευνα του συγγραφέα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «τοπική», με την έννοια ότι διατηρεί τη σχετική της αυτονομία από τα ιστορικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην υπόλοιπη χώρα, δίχως ωστόσο να τα παραγνωρίζει ή να τα παραμερίζει. Αντίθετα, κινείται στο δικό τους γενικό πλαίσιο. Αυτό που αποδεικνύει η συγκεκριμένη έρευνα είναι ότι και στον Βόλο εκφράστηκαν (πώς θα μπορούσε εξάλλου να γίνει κι αλλιώς;) οι γενικότερες τάσεις εξέλιξης του απελευθερωτικού κινήματος, της ταξικής πάλης στη χώρα μας. Με αυτή την έννοια, η παρούσα έρευνα, πέρα από πολλά στοιχεία που συνδέονται με την ιστορία του Βόλου και του εργατικού και ΕΑΜικού κινήματος, προσφέρει και στοιχεία που συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση της ταξικής πάλης στη διάρκεια της δεκαετίας του 1940.

Ο Θ. Κ. Βογιατζής, παραθέτοντας αρχειακές πηγές και άλλα ιστορικά ντοκουμέντα, αναδεικνύει την ταξική ταυτότητα των πρωτοβουλιών εναντίον της ΕΑΜικής Αντίστασης, στις οποίες πρωτοστάτησαν ως εμπνευστές, χρηματοδότες και καθοδηγητές, οι μεγαλοβιομήχανοι του Βόλου, έχοντας στραμμένο το βλέμμα και στην επόμενη μέρα, δηλαδή στην τύχη της αστικής εξουσίας, έπειτα από την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων.

Εξίσου αποκαλυπτική είναι η έρευνα σχετικά με τη διασύνδεση των τοπικών πρωτοβουλιών με τους αστούς πολιτικούς, συνεργάτες των Γερμανών και μη, που έδρευαν στην Αθήνα. Η ένταξη του ΕΑΣΑΔ σε ένα πανελλαδικό σχέδιο αντιμετώπισης της ΕΑΜικής Αντίστασης και διάσωσης της αστικής εξουσίας, αποδεικνύεται και από τη στενή σχέση που διαμορφώθηκε ανάμεσα στον ΕΑΣΑΔ και τον ΕΔΕΣ, ο οποίος και τροφοδότησε τον πρώτο με τα σημαντικότερα στρατιωτικά στελέχη του στην περιοχή.

Η ιστορία του ΕΑΣΑΔ λοιπόν αποτελεί τον τοπικό καθρέφτη μέσα από τον οποίο κανείς μπορεί να δει μια ολόκληρη ιστορική περίοδο. Οι όποιες τοπικές ιδιομορφίες (ανυπαρξία Ταγμάτων Ασφαλείας, αργοπορημένη συγκρότηση τοπικής δωσιλογικής οργάνωσης) όχι μόνο δεν ανατρέπουν το γενικό πλαίσιο, αλλά αποδεικνύεται ότι συνενώνονται με αυτό.

Αν και αναμενόμενο, το προηγούμενο συμπέρασμα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σήμερα που μια σειρά από ιστορικούς-απολογητές της αστικής εξουσίας επιχειρούν να χρησιμοποιήσουν τη λεγόμενη μικρο-ιστορία για να διαστρεβλώσουν την ιστορική πραγματικότητα και να τη φέρουν στα μέτρα των επιδιώξεών τους, δηλαδή τη θωράκιση της αστικής εξουσίας. Η μεγαλύτερη αξία της παρούσας «τοπικής» έρευνας ίσως βρίσκεται ακριβώς στο γεγονός ότι ανατρέπει τέτοιου είδους ιδεολογήματα. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου