Του Γιάννη Μαντίδη
Δυστυχώς ή κι ευτυχώς δεν είμαι κριτικός βιβλίων. Η βιβλιοκριτική είναι δουλειά ειδικών και όχι κάποιων που είναι ό,τι δηλώσουν. Προσωπικά μ’ ενδιαφέρουν τα ιστορικά βιβλία. Η ιστορία μας (αμαρτία μας) πρέπει να γράφεται, να λέγεται, να συζητιέται, να μην μας αφήνει αδιάφορους. Αρκετά τα φανταστικά πονήματα ευφάνταστων «συγγραφέων».
Δύο βιβλία που ήρθαν πρόσφατα στα χέρια μου είχαν το ιστορικό γνώρισμα για μένα. Και «μ’ έφτιαξαν!»
«Τα κορίτσια με τις άσπρες κορδέλες» της Χαρούλας Φράγκου με πήγαν σε μία γνώριμη εποχή, τότε που ζούσαμε τις πίκρες και τις χαρές να έρχονται η μια μετά την άλλη. Η γραμμένη τρυφερότητα της Χαρούλας ξεχειλίζει στις σελίδες της. Μας γυρίζει σε μέρες και σε νύχτες γνώριμες, όταν τα όνειρα εναλλάσσονταν με εφιάλτες κι όταν οι μαύρες ώρες ξάσπριζαν και γίνονταν λευκές, σαν τις κορδέλες των κοριτσιών του Ασύλου.
Μου θύμισε κάτι ακόμη η Χαρούλα. Όταν το Άσυλο στον πόλεμο (υπεύθυνη τότε η Φούλα Παρασκευοπούλου) λόγω βομβαρδισμών ήρθε κι έμεινε στα Λεχώνια, στο δημοτικό σχολείο, το «Τοπάλειο» (οι δύστυχες Τοπάλαινες ζούσανε ακόμη…) κι όταν τα κοριτσάκια του Ασύλου, με τα γκριζωπά φουστανάκια τους (χωρίς τις άσπρες τους κορδέλες…) έψελναν τις παρακλήσεις των Χαιρετισμών, υπό το φως των κεριών στην εκκλησία του Άη- Γιώργη, τις ώρες που έξω ακούγαμε γερμανικές ερπύστριες να περνούν. Ακούσματα που ακόμη ηχούν σε όσους συνεχίζουν να θυμούνται…
Το άλλο βιβλίο είναι ακόμη μία έκπληξη του φίλου Κώστα Λιάπη. Αυτός ο άνθρωπος δεν λέει να ησυχάσει. Για τους επόμενους ερευνητές δεν άφησε τίποτε να ερευνήσουν. «Ο παροιμιακός και γνωμικός λόγος στο παραδοσιακό Πήλιο» είναι η νέα του δουλειά. Γύρω στις 3.000 παροιμίες, φράσεις και γνωμικά συγκέντρωσε και επάξια πήρε και τον Α’ έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών. Διαβάζοντας τον καινούργιο Λιάπη, οι παλιότεροι θα θυμηθούν μία δύσκολη ζωή, αλλά πολύ πιο ευχάριστη απ’ τη σημερινή μας…
Και μες στη σύγχυση κι ένα «θαύμα! Όλοι αθώοι για την υπόθεση Βατοπεδίου. Σκάνδαλο χωρίς ενόχους» και «Συγχωροχάρτι για τις ιερές ανταλλαγές» διαβάσαμε στις εφημερίδες.
Συγχωρεμένος ο γέροντας Εφραίμ κι όλοι οι άλλοι πολιτικοί και ιερωμένοι. Κι όλοι εμείς, οι άλλοι; Όσοι βάλαμε δηλαδή στο νου μας το κακό, πως θα συγχωρεθούμε, πως θ’ αποτοξινωθούμε απ’ το δαίμονα; Δεν ξέρω. Ίσως μετά την αθωωτική ευλογημένη απόφαση να πάρουμε και εμείς συγχωροχάρτια. Με την ελπίδα κι αυτά να είναι ευλογημένα…
Και… «Στολίδι το πάρκο στ’ Αστέρια Αγριάς» διαβάσαμε στον Τύπο. «Με λουλούδια και γκαζόν, πλακόστρωτους διαδρόμους, παγκάκια και βρυσούλα πέτρινη» προσθέτει η ανακοίνωση. Και οι κάτοικοι των Αστεριών θα ηρεμήσουν; Δε νομίζω. Όπως πληροφορήθηκα, μετά την αναβάθμιση του πάρκου, πολλά σχολεία προγραμματίζουν εκδρομές εκεί, για να περνούν, λέει, ευχάριστες ώρες στην εξοχή με παιγνίδια και τραγούδια. Τελικά οι Αστεριώτες δε βλέπω να ησυχάζουν…
Και… Χρόνια Πολλά, γι αυτούς που γιορτάζουμε και τους θυμόμαστε σήμερα. Ναι, τους ήρωες του’ 21. Εκείνους που θα πρέπει να τους θυμάται κι ο Ταγίπ…
