ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η «Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη γίνεται όπερα και παρουσιάζεται στο ΜΜΑ

η-φόνισσα-του-παπαδιαμάντη-γίνεται-21291

Πρόκειται για ένα από τα εμβληματικά έργα της ελληνικής λογοτεχνίας. Η Φόνισσα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη μετατρέπεται σε όπερα, σε μουσική του Γιώργου Κουμεντάκη, και ανεβαίνει στη σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

Η Εθνική Λυρική Σκηνή ζήτησε από τον Γ.Κουμεντάκη να γράψει την όπερα. Εκείνος αξιοποίησε τα στοιχεία της ελληνικής δημοτικής παράδοσης για να παραδώσει ένα σύγχρονο έργο. Το λιμπρέτο του Γιάννη Σβώλου βασίζεται στο έργο του Παπαδιαμάντη.

Η όπερα παρουσιάζεται σε παγκόσμια πρώτη στις 19 Νοεμβρίου στην αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

Η μουσική του Κουμεντάκη δεν επιχειρεί μια αναβίωση εποχής, αλλά μια «εσωτερική αναβίωση» του ψυχογραφήματος της ίδιας της Φραγκογιαννούς. H σύνθεση ακολουθεί κάθε βήμα της Φόνισσας – άλλοτε εξωτερικεύει τον ψυχισμό της και άλλοτε βυθίζεται στους σκοτεινούς και ανήλιαγους, υπόγειους διαδρόμους της ψυχής της. Άλλοτε κοιτάζει τον κόσμο κατάματα και άλλοτε χάνεται στην ονειροπόληση.

Τη μουσική διεύθυνση έχει αναλάβει ο Βασίλης Χριστόπουλος και τη σκηνοθεσία ο Αλέξανδρος Ευκλείδης.

«Άφησα τη μουσική να περιπλανηθεί και να εκφράσει αβίαστα και ελεύθερα τον ψυχισμό της Φραγκογιαννούς, φτάνοντας εκεί που δεν μπορεί να φτάσει η λογική» σημειώνει ο συνθέτης.

Και συνεχίζει: «Προσπάθησα να πλησιάσω τις κρυφές πτυχές μιας ψυχοπαθολογικής; Ψυχονευρωτικής; Δυναμικής; Αυταρχικής; Σίγουρα σύνθετης προσωπικότητας που παίρνει μορφή μέσα από την συγκλονιστική λογοτεχνική προσέγγιση του μέγιστου Παπαδιαμάντη. Πολύ συχνά μάλιστα, σβήνει η διαχωριστική γραμμή μεταξύ πρωταγωνίστριας και συγγραφέα και γίνονται μέσα μου ένα και μόνο πρόσωπο. Όσο καιρό έγραφα τη Φόνισσα, προσπάθησα να ξεχάσω την εξωτερική της εμφάνιση, την ηλικία, τα χαρακτηριστικά του προσώπου της και να στραφώ, να φτάσω το νου που, όπως λέει ο Παπαδιαμάντης, “ψηλώνει”».

Η δράση της όπερας παρακολουθεί αυτήν του μυθιστορήματος, συμπυκνώνοντάς την στα ουσιώδη. Πρωταγωνιστεί η Χαδούλα ή Φραγκογιαννού, μια βασανισμένη μεσόκοπη γυναίκα που έχει αναλώσει τη ζωή της υπηρετώντας τους άλλους: γονείς, σύζυγο, παιδιά, εγγόνια. Απαυδισμένη και αντιλαμβανόμενη τη δυσμενή θέση των γυναικών σε φτωχές, αγροτικές κοινωνίες όπως η δική της, καταλήγει να πιστέψει ότι είναι αποστολή της να απαλλάξει τον κόσμο από τα κορίτσια. Ξεκινά στραγγαλίζοντας τη νεογέννητη εγγονή της και, επαναλαμβάνει το φονικό, πνίγοντας άλλα κορίτσια σε νερό. Καταδιωκόμενη στα βουνά από τις αρχές, η Φραγκογιαννού αποφασίζει να εξομολογηθεί.

Τη σκηνική – εικαστική εγκατάσταση του Πέτρου Τουλούδη, ο οποίος μαζί με την Ιωάννα Τσάμη υπογράφει και τα κοστούμια και τους φωτισμούς του Βινίτσιο Κέλι.

Εκτός από τους μονωδούς, η σύνθεση προβλέπει μεγάλη συμφωνική ορχήστρα (της ΕΛΣ), τρεις μουσικούς επί σκηνής (μπαγιάν, σαξόφωνο και κρουστά) καθώς επίσης τέσσερα χορωδιακά σύνολα.

Η ανδρική χορωδία στο βάθος της σκηνής, σε ρόλο του ισοκράτη, εστιάζει στα δεινά της ανθρώπινης φύσης, ενώ μία πολυπληθής γυναικεία χορωδία λειτουργεί ως καθρέπτης της καθημερινότητας. Μια ακόμα γυναικεία χορωδία, ολιγομελής, με τέσσερις μοιρολογίστρες, ερμηνεύει χορωδιακά που βασίζονται στα πολυφωνικά τραγούδια της Ηπείρου. Η Παιδική χορωδία της ΕΛΣ έχει τον ρόλο του παιδικού χορού που τροφοδοτεί την εγκληματική φύση της Φραγκογιαννούς. Τη Χορωδία της ΕΛΣ διευθύνει ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος και την Παιδική Xορωδία της ΕΛΣ, η Μάτα Κατσούλη.

Τον ρόλο της Φόνισσας ερμηνεύουν οι Ειρήνη Τσιρακίδου (19, 23/11) και Τζούλια Σουγλάκου (21, 26/11).

Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται στις 19, 21, 23, 26 Νοεμβρίου.

Newsroom ΔΟΛ

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου