Οι χώρες που ζητούν στήριξη για τα ομόλογά τους από τον μόνιμο μηχανισμό διάσωσης της Ευρωζώνης (ESM) θα πρέπει να υπογράφουν ένα μνημόνιο συνεννόησης στο οποίο θα αναφέρονται οι υφιστάμενες πολιτικές δεσμεύσεις τους και θα συμφωνείται ένα χρονοδιάγραμμα, όπως αποφάσισαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής.
Οι όροι αυτών των μνημονίων ενδέχεται να είναι πιο «χαλαροί» ώστε να γίνονται ευκολότερα αποδεκτοί, διευκρινίζουν αξιωματούχοι.
Οι ηγέτες της Ευρωζώνης συμφώνησαν να αναλάβουν επείγουσα δράση για να μειώσουν τα αυξανόμενα κόστη δανεισμού της Ιταλίας και της Ισπανίας και για να δημιουργήσουν ως το τέλος της φετινής χρονιάς ένα ενιαίο εποπτικό σώμα για τις τράπεζες της Ευρωζώνης, πρώτο βήμα προς μια ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση.
Ανταποκρινόμενη στα αιτήματα των ηγετών της Ισπανίας και της Ιταλίας, η μεταμεσονύκτια σύνοδος κορυφής των 17 χωρών της ευρωζώνης συμφώνησε ότι τα ταμεία στήριξης της ζώνης του ευρώ θα μπορούν να χρησιμοποιούνται για τη σταθεροποίηση των αγορών ομολόγων, χωρίς να αυξάνεται το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας.
Πολύ σημαντικό έιναι επίσης ότι τα ταμεία στήριξης δεν θα έχουν καθεστώς προτίμησης (preferred creditor status) ως προς την εξόφληση της βοήθειας.
«Η διαδικασία ήταν σκληρή, το αποτέλεσμα ήταν καλό», δήλωσε ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι, προσθέτοντας ότι η Ιταλία δεν σκοπεύει «αυτή τη στιγμή» να ζητήσει βοήθεια.
Μνημόνιο χωρίς τρόικα;
Οι χώρες που ζητούν στήριξη για τα ομόλογά τους από το ταμείο διάσωσης θα πρέπει να υπογράφουν ένα μνημόνιο συνεννόησης στο οποίο θα αναφέρονται οι υφιστάμενες πολιτικές δεσμεύσεις τους και θα συμφωνείται ένα χρονοδιάγραμμα.
Όμως, δεν θα αντιμετωπίζουν την επεμβατική επιτήρηση μιας τρόικας διεθνών δανειστών, στην οποία υποβλήθηκαν η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, δήλωσε ο κ. Μόντι.
Η Ιταλία και η Ισπανία είχαν νωρίτερα επιφυλαχθεί να συμφωνήσουν σε ένα αναπτυξιακό πακέτο κατά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, ζητώντας πριν το κάνουν να αναληφθεί έκτακτη δράση για να μειωθούν τα αυξανόμενα κόστη δανεισμού τους, που απειλούν να βγάλουν την τρίτη και την τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης αντίστοιχα, εκτός αγορών.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρομπάι δήλωσε πως ο στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένας εποπτικός μηχανισμός για τις τράπεζες της ευρωζώνης με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ώστε να σπάσει ο «φαύλος κύκλος» της εξάρτησης ανάμεσα σε τράπεζες και κυβερνήσεις.
«Ανοίγουμε τη δυνατότητα σε χώρες που συμπεριφέρονται καλά να χρησιμοποιούν εργαλεία χρηματοπιστωτικής σταθερότητας για να καθησυχάσουν τις αγορές και για να αποκτήσουμε και πάλι κάποια σταθερότητα γύρω από μερικά από τα κρατικά ομόλογα των κρατών μελών μας», δήλωσε ο Βαν Ρομπάι σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε στις 05:30 το πρωί (ώρα Ελλάδας).
«Ο στόχος είναι φυσικά να κάνουμε το ευρώ ένα σχέδιο που δεν μπορεί να ανατραπεί», πρόσθεσε.
Σύγκρουση Βορρά – Νότου
Ο Μ. Μόντι και ο Ισπανός ομόλογός του, Μαριάνο Ραχόι, αρνήθηκαν να υπογράψουν ένα πακέτο για την ανάπτυξη ύψους 120 δισ. ευρώ έως ότου η Γερμανία εγκρίνει βραχυπρόθεσμα μέτρα για να μειωθεί το κόστος δανεισμού τους.
Η σύγκρουση υπογράμμισε εντάσεις ανάμεσα στις βόρειες χώρες πιστωτές και τις βαριά χρεωμένες νότιες χώρες σχετικά με τη μελλοντική μορφή της Ευρωζώνης, η οποία βρίσκεται τώρα στον τρίτο χρόνο της κρίσης του κρατικού χρέους.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι είναι ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα, μολονότι νωρίτερα αυτή την εβδομάδα είχε απορρίψει οποιαδήποτε ανάγκη για έκτακτη στήριξη των ιταλικών και ισπανικών ομολόγων.
«Πήραμε μια καλή απόφαση σήμερα, ιδιαίτερα αναφορικά με την ανάπτυξη και την καταπολέμηση της ανεργίας και επίσης για μελλοντικά μέτρα για το ΕΤΧΣ (Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) και τον ΕΜΣ (Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας). Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε πάνω σε μακροπρόθεσμα μέτρα. Πιστεύω ότι θα καταλήξουμε αύριο σε ένα καλό συμπέρασμα», δήλωσε.
Οι ηγέτες της ευρωζώνης θα συζητήσουν σήμερα πιο μακροπρόθεσμα σχέδια για την οικοδόμηση μιας πολύ στενότερης δημοσιονομικής και τραπεζικής ένωσης, για την οποία ζήτησαν από τον Βαν Ρομπάι και τους επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΚΤ και τους υπουργούς Οικονομικών του Eurogroup να παρουσιάσουν λεπτομερείς προτάσεις τον Οκτώβριο.
«Λίγο» το πακέτο των 120 δισ. ευρώ
Πάντως το ύψους 120 δισ. ευρώ πακέτο για την ανάπτυξη, παραμένει «ελαφρύ» μπροστά στις ανάγκες, εκτιμούν αναλυτές. «Δεν είναι πολύ ουσιαστικό, πολύ περισσότερο που δεν αποτελείται αληθινά από νέες δημόσιες δαπάνες», εκτιμά η Φρεντερίκ Σεριζιέ της BNP Paribas.
Σύμφωνα με την ίδια, «αυτό δεν θα αντισταθμίσει τις συνέπειες των σημερινών πολιτικών λιτότητας».
Ο Πολ ντε Γκρόουβ, καθηγητής στο LSE, δηλώνει «τελείως υπέρ ενός τέτοιου προγράμματος», όμως θεωρεί κι αυτός ότι τα ποσά που αναφέρθηκαν «παραμένουν αρκετά περιορισμένα».
Εξάλλου, υπογραμμίζει, «θα πάρει χρόνο να υλοποιηθούν τόσα προγράμματα», γεγονός που μειώνει την άμεση επίδραση του πακέτου στην ανάπτυξη.
