Στο σημείο μηδέν επιστρέφουν οι συζητήσεις για τη συνολική λύση του ελληνικού χρέους. Το γαλλικό σχέδιο μετακύλισης και αντικατάστασης ελληνικών ομολόγων που λήγουν με νέα, «τορπιλίζεται» από την S&P’s αλλά και από τους Γερμανούς που φαίνεται να το εγκαταλείπουν, αν και τις προηγούμενες μέρες, όσο διαρκούσε η συζήτηση για το Μεσοπρόθεσμο στην Αθήνα, διέχεαν μια αίσθηση ότι ήραν τις επιφυλάξεις τους, ότι όλα έχουν «κλειδώσει» και απομένουν μόνο οι λεπτομέρειες και ανακοινώσεις.
Την ώρα που εντείνεται η σύγκρουση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων με τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης σχετικά με τη συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών στο νέο πακέτο στήριξης της Ελλάδας, οι τράπεζες εξετάζουν ορισμένες αλλαγές σε σχέση με την γαλλική πρόταση, κυρίως σε ό,τι αφορά το επιτόκιο των νέων ομολόγων και το ποσοστό των κεφαλαίων που θα επανεπενδυθεί σε 30ετή ελληνικά ομόλογα.
Αντί αυτά να συμβούν όμως στην προσεχή σύνοδο Eurogroup της Δευτέρας, Γερμανοί συνεπικουρούμενοι από Φινλανδούς και Αυστριακούς άρχισαν να αντιδρούν και να μεταθέτουν για αργότερα τις αποφάσεις, για μέχρι και το φθινόπωρο. Μπορεί ο εκπρόσωπος του Όλι Ρεν να εμφανίζεται ακόμη αισιόδοξος ότι «κάτι θα βγει» από τη σύνοδο της ευρωομάδας, αλλά κρατάει πλέον και αυτός μικρό καλάθι για το πόσο σημαντική θα είναι η πρόοδος αυτή που θα σημειωθεί.
Μέρκελ κατά των οίκων αξιολόγησης
Πυρά κατά των οίκων αξιολόγησης εξαπολύουν πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, λόγω της στάσης που τηρούν σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή ιδιωτών στο νέο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα.
Η Γερμανίδα Άνγκελα Μέρκελ προειδοποίησε την Τρίτη ότι τα κράτη και οι διεθνείς οργανισμοί «δεν θα επιτρέψουν να τους στερήσουν (σ.σ.: οι οίκοι αξιολόγησης) την ελευθερία τους να αποφασίζουν» για τη στήριξη της Ελλάδας.
«Όσον αφορά τους οίκους αξιολόγησης, πιστεύω ότι είναι σημαντικό εμείς, και λέγοντας εμείς εννοώ την τρόικα που αποτελείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, να μην επιτρέψουμε να στερηθούμε την ελευθερία μας να αποφασίζουμε», τόνισε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
«Βασίζομαι στις εκτιμήσεις αυτών των τριών θεσμών», δήλωσε.
Η κ. Μέρκελ ερωτήθηκε αν είναι ενδεχομένως δυσαρεστημένη επειδή ο οίκος Standard and Poor’s απείλησε να κηρύξει την Ελλάδα σε χρεοκοπία αν ισχύσει ως έχει το γαλλικό σχέδιο για τη συμμετοχή των τραπεζών.
Οι Ευρωπαίοι θα λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποφευχθεί η χρεωκοπία της Ελλάδας, τόνισε την Τρίτη ο νέος υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Φρανσουά Μπαρουάν.
Ευρωπαϊκός οίκος αξιολόγησης
Τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης, πρόταση την οποία έχει ήδη κάνει και θα υποστηρίξει ενεργά στο μέλλον, ζήτησε ο καγκελάριος της Αυστρίας Βέρνερ Φάιμαν, μετά το υπουργικό συμβούλιο στη Βιέννη, καταγγέλλοντας συγχρόνως τους αμερικάνικους οίκους αξιολόγησης, που στη διάρκεια πολιτικών εξελίξεων «προώθησαν την κερδοσκοπία αντί να φροντίσουν για τη σταθερότητα».
Εκφράζοντας την οργή του για την απόρριψη από αμερικάνικους οίκους αξιολόγησης της γαλλικής πρότασης για το ελληνικό πακέτο βοήθειας, ο Αυστριακός καγκελάριος τόνισε πως θα υποστηρίξει με έμφαση, σε επίπεδο των αρχηγών κυβερνήσεων, τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης, καθώς, όπως σημείωσε, στη διάρκεια της ελληνικής κρίσης κατέστη σαφές ότι είναι απαραίτητοι οίκοι αξιολόγησης με γνώση του χώρου και αισθητήριο για τις ευρωπαϊκές συνθήκες.
Ο κ. Φάιμαν παρέπεμψε στην ιδέα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την ίδρυση ενός οίκου αξιολόγησης για την Ευρώπη μέσω ενός ιδρύματος, θέμα το οποίο ο ίδιος συζήτησε ήδη πριν μερικές εβδομάδες με άλλους ηγέτες, ενώ θέλει να δραστηριοποιηθεί σε αυτή την κατεύθυνση, για παράδειγμα, με την Γερμανίδα καγκελάριο.
Αλλαγές στο σχέδιο
Την ώρα που εντείνεται η σύγκρουση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων με τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης σχετικά με τη συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών στο νέο πακέτο στήριξης της Ελλάδας, οι τράπεζες εξετάζουν ορισμένες αλλαγές σε σχέση με την γαλλική πρόταση, κυρίως σε ό,τι αφορά το επιτόκιο των νέων ομολόγων και το ποσοστό των κεφαλαίων που θα επανεπενδυθεί σε 30ετή ελληνικά ομόλογα.
Η πρόταση την οποία επεξεργάστηκε η ένωση γαλλικών τραπεζών έχει δύο σκέλη:
1) Η πρώτη αφορά στην επανεπένδυση του 90% ή του 100% των ομολόγων που λήγουν έως τον Ιούνιο του 2014, με αγορά νέων ελληνικών τίτλων, 5ετούς χρονικής διάρκειας και επιτόκιο (κουπόνι) 5,5%.
2) Η δεύτερη, η οποία είναι αυτή που προτιμούν οι τράπεζες, προβλέπει ότι από τα ομόλογα που λήγουν από τον Ιούλιο του 2011 έως τον Ιούνιο του 2014 οι επενδυτές θα λαμβάνουν πίσω (όταν λήγει κάθε ξεχωριστό ομόλογο) το 30% του ποσού.
Το υπόλοιπο 70% θα επανεπενδύεται σε ένα όχημα ειδικού σκοπού (Special Purpose Vehicle) το οποίο με τη σειρά του θα αγοράσει με το 50% νέα ελληνικά κρατικά ομόλογα, 30τούς διάρκειας, και με το υπόλοιπο 20% ένα 30ετές ομόλογο μηδενικού επιτοκίου με την υψηλότερη πιστοληπτική διαβάθμιση «ΑΑΑ», το οποίο θα είναι η εγγύηση («ασφαλιστικό κεφάλαιο») για τους επενδυτές, σε περίπτωση που το Ελληνικό Δημόσιο οδηγηθεί στο μέλλον σε στάση πληρωμών.
Δηλαδή, από τα 100 εκατομμύρια κρατικών ομολόγων που λήγουν έως τα μέσα του 2014, οι ιδιώτες πιστωτές κρατούν στην τσέπη τα 30 εκατομμύρια και με τα υπόλοιπα 20 αγοράζουν το ομόλογο μηδενικού επιτοκίου και με τα 50 τα 30ετή ελληνικά ομόλογα. Δηλαδή, στα χέρια του Ελληνικού Δημοσίου παραμένουν τα 50 εκατομμύρια από τα 100 που έχει αποπληρώσει τους δανειστές του.
Αλλαγές στο επιτόκιο
Καθώς το μέσο κουπόνι για τα ελληνικά ομόλογα που λήγουν ώς το τέλος του 2014 είναι 4,57% κατά μέσο όρο, η γαλλική πρόταση δέχθηκε σφοδρή κριτική ότι ουσιαστικά δεν βοηθά την Ελλάδα, καθώς το κόστος εξυπηρέτησης (τόκοι) του χρέους θα είναι υψηλότερο τόσο σε σχέση με το υφιστάμενο χρέος λήξεως 2011-2014 όσο και με τα δάνεια από τον μηχανισμό στήριξης ΕΕ-ΔΝΤ (κοντά στο 5%).
Έτσι, λοιπόν, η εναλλακτική πρόταση που συζητείται, σύμφωνα με πηγές που επικαλούνται οι Financial Times, προβλέπει διαφορετικό τρόπο υπολογισμού του επιτοκίου:
Συγκεκριμένα, προτείνεται να επιβληθεί το 3μηνο διατραπεζικό επιτόκιο του ευρώ (3-month Euribor), συν ένα περιθώριο 1,7% συν προσαύξηση έως 2,5% με βάση την πορεία του ελληνικού πληθωρισμού.
Σημειώνεται ότι οι περισσότεροι αναλυτές βλέπουν το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ στο 2% έως τις αρχές του 2012. Σε μία τέτοια περίπτωση, το επιτόκιο των 30ετών ομολόγων θα μπορούσε να αυξηθεί στο 6,7% περίπου.
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την προσαύξηση του 2,5% με βάση την πορεία του δείκτη τιμών καταναλωτή, δεν θεωρείται ιδιαίτερα ευνοϊκή, δεδομένου του υψηλού πληθωρισμού στη χώρα μας.
Σε ό,τι αφορά το ποσοστό των ομολόγων που θα ενταχθούν στο rollover, προτείνεται η αύξηση του ποσού επανεπένδυσης στο 70% του ποσοστού από τα ομόλογα που λήγουν, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος να ενταχθούν σε αυτή τη διαδικασία περίπου 30 δισ. ευρώ.
Οι γαλλικές τράπεζες εκτιμούν ότι το 80% των κατόχων ελληνικών ομολόγων, αξίας 60,5 δισ. ευρώ, θα συμμετάσχουν στο σχέδιο.
Δεν είναι σαφές ακόμα τι προτείνεται σχετικά με την πρόταση για επανεπένδυση του 20% σε ομόλογα μηδενικού επιτοκίου, τα οποία θα είναι η εγγύηση για τους πιστωτές που θα συμμετάσχουν.
