Από τα «μικρά», από τις λεπτομέρειες, διαμορφώνεται το κλίμα. Και από τη δική τους «ανάγνωση» μπορείς να διακρίνεις το προς τα που πηγαίνουμε στ’ αλήθεια. Ένα ρεπορτάζ στο χθεσινό «Βήμα» είναι αρκετά ενδεικτικό της ψυχολογίας που διαμορφώνεται και των προοπτικών που διαγράφονται.
Οι περιπτεράδες στη Μεσσηνία έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό να πουλάνε τσιγάρα …χύμα. Και ακολούθησαν οι συνάδελφοι τους του Ηρακλείου. Προσαρμογή σε μια νέα πραγματικότητα. Όπου ο άνεργος και ο συνταξιούχος με τη λεηλατημένη σύνταξη πάνε στον περιπτερά και τον ρωτάνε «μπορώ να πάρω δυο τσιγάρα»;
Έχει περάσει πάνω από μισός αιώνας από τότε που ο πάππους μου με έστελνε να πάρω πέντε «Φούκας» ή «Ματσάγκου», που είχε η κυρά-Σεβαστή η μπακάλισσα,, σε κουτιά των 88 τσιγάρων. Και δεν περίμενα ότι θα ξαναγυρίσουμε τόσο πίσω. Άλλωστε το «χύμα» δεν επανέρχεται μόνο στα τσιγάρα. Ήδη ξανακάνουν την εμφάνιση τους τα σακιά με χύμα όσπρια σε μικρά παντοπωλεία.
Ανάγκα και θεοί πείθονται. Η αγοραστική αδυναμία των καταναλωτών θα οδηγήσει σε νέες τάσεις και μεταξύ των εμπόρων αλλά και εκείνων που παρέχουν υπηρεσίες. Διότι, αν θέλουν να επιβιώσουν και να μην έχουν την μοίρα εκείνων που βάζουν λουκέτο στις επιχειρήσεις τους, θα πρέπει να προσαρμοστούν. Σε όλες τις εκφάνσεις του επιχειρηματικού γίγνεσθαι.
Ήδη κάποιες ξενοδοχειακές μονάδες που βλέπουν ότι δεν εξασφαλίζουν την πολυπόθητη πληρότητα, παρά το ότι φτάσαμε στον Αύγουστο, άρχισαν τις υπερπροσφορές. «Πέντε διανυκτερεύσεις για ένα ζευγάρι 150 ευρώ», βομβαρδίζει με ηλεκτρονικά μηνύματα ξενοδοχείο του Σαρωνικού.
Όσοι προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα έχουν ελπίδα να επιβιώσουν.Διαφορετικά τη θέση τους θα πάρουν σιγά-σιγά αλυσίδες πολυεθνικών εταιριών ή τα καταστήματα της διαπλοκής της κινέζικης φτήνιας με την μαφία της Καμόρα. Μόνο που η προσαρμογή δεν είναι το ίδιο εύκολη για όλους.
Αν οι ασκούντες την εξουσία δεν αντιληφθούν ότι, χωρίς αναπτυξιακή πολιτική, όλο και θα μικραίνει η πίτα προς διανομή και επομένως θα μειώνεται και η αιμοδοσία της αγοράς προς το κράτος, αν δεν βρουν δρόμο για επενδύσεις. ώστε να ξανακυλήσει χρήμα από τους φτωχούς στην αγορά, θα δούμε και άλλα φαινόμενα που θα θυμίζουν τα παιδικά χρόνια μιας γενιάς που έπεσε άτσαλα να χορτάσει τη λίμα της, απλώνοντας τα πόδια της πολύ πέρα από το πάπλωμα της.
