Το τραπεζικό σύστημα παραμένει εγκλωβισμένο στον φαύλο κύκλο των «κόκκινων» δανείων και εξακολουθεί να μην μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες χρηματοδότησης της ιδιωτικής οικονομίας
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις στην ελληνική οικονομία που προκαλούν συγκρατημένη αισιοδοξία για τη μετέπειτα πορεία της, όταν δηλαδή θα ολοκληρωθεί και η τρίτη δανειακή σύμβαση τον ερχόμενο Αύγουστο. Στο πρώτο τρίμηνο του 2018 προκύπτουν ορισμένα ενθαρρυντικά σημάδια, τα οποία δείχνουν ότι υπάρχει ακόμη σφυγμός στον τομέα της αγοράς ακινήτων, με τις τιμές τους να εμφανίζουν οριακή ανάκαμψη μετά από αρκετά χρόνια, ενώ σε ό,τι αφορά στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, μια έρευνα της Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου καταδεικνύει ότι τον φετινό Μάρτιο καταγράφηκε στην Αθήνα το μικρότερο ποσοστό κλειστών καταστημάτων από το 2012. Το ίδιο επίσης χρονικό διάστημα καταγράφηκε εντυπωσιακή αύξηση των ξένων άμεσων επενδύσεων στη χώρα μας, παρότι το γενικότερο περιβάλλον παραμένει εξαιρετικά αρνητικό.
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη μείωση του ποσοστού της ανεργίας (χωρίς να παραγνωρίζεται ότι οι περισσότερες νέες θέσεις εργασίας αφορούν σε μισθούς πείνας), δημιουργούν συγκρατημένη αισιοδοξία για την επόμενη μέρα στην Ελλάδα, που ετοιμάζεται για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης, την έξοδο από τα μνημόνια και το κλείσιμο της συμφωνίας με τους δανειστές για τη ρύθμιση του δημόσιου χρέους.
Μέχρι όμως να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, ο δρόμος είναι μακρύς και δύσβατος, ενώ το γενικότερο πολιτικό κλίμα, καθώς και αυτό που επικρατεί εσχάτως στις τάξεις των συγκυβερνώντων κομμάτων, κάθε άλλο παρά αισιόδοξα μηνύματα εκπέμπει. Τη στιγμή που θα έπρεπε να υπάρχει κλίμα ασφάλειας και σταθερότητας, μέχρι τουλάχιστον η χώρα να οδηγηθεί στις επόμενες εκλογές, παρατηρούμε ότι οι δυνάμεις της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να δημιουργήσουν στην πραγματική οικονομία ακριβώς τα αντίθετα συναισθήματα.
Πρόκειται για μια στάση η οποία εξυπηρετεί μικροπολιτικά συμφέροντα και δεν ξενίζει όσους γνωρίζουν πώς λειτουργεί το πολιτικό σύστημα. Άλλωστε, η συμβολή των μνημονιακών κυβερνήσεων των τελευταίων οκτώ ετών σε ό,τι αφορά στη βελτίωση των δεικτών της πραγματικής οικονομίας, είναι από απειροελάχιστη έως ανύπαρκτη. Οι πολιτικές αποφάσεις που έχουν ληφθεί από το 2010 μέχρι σήμερα μόνο προβλήματα δημιούργησαν, καθώς η βασική τους φιλοσοφία ήταν η συγκέντρωση φόρων και οι είσπραξη εισφορών, με σκοπό να καλυφθούν οι τρέχουσες ανάγκες του προϋπολογισμού και παράλληλα να συντηρηθεί το κοστοβόρο και αντιπαραγωγικό ελληνικό δημόσιο.
Ακόμη και τώρα που η πραγματική οικονομία δείχνει σημάδια ανάκαμψης, όχι μόνο απουσιάζουν οι πρωτοβουλίες για την ενίσχυσή της, αλλά εξακολουθούν και νομοθετούνται μέτρα με ξεκάθαρα εχθρικό χαρακτήρα ως προς τις ανάγκες της αγοράς. Οι φόροι και οι ασφαλιστικές εισφορές αφαιρούν τα περισσότερα από αυτά που εισπράττουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, που ενώ προσπαθούν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους προς το κράτος και να βρουν λύσεις στο εκρηκτικό πρόβλημα της ρευστότητας, συναντούν μονίμως κλειστές πόρτες.
Το τραπεζικό σύστημα παραμένει εγκλωβισμένο στον φαύλο κύκλο των «κόκκινων» δανείων και εξακολουθεί να μην μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες χρηματοδότησης της ιδιωτικής οικονομίας. Ταυτόχρονα, μέτρα με θετική φιλοσοφία, όπως ο εξωδικαστικός μηχανισμός, αποδεικνύονται ατελέσφορα καθώς σχεδιάστηκαν με αναποτελεσματικό τρόπο και δεν είναι σε θέση να δώσουν ουσιαστικές λύσεις.
Θα μπορούσαμε λοιπόν να χαρακτηρίσουμε ένα μικρό θαύμα το γεγονός ότι ανακάμπτουν κρίσιμοι δείκτες της ιδιωτικής οικονομίας, παρότι το γενικότερο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον κάθε άλλο παρά ευνοούν αυτή την εξέλιξη. Παρ’ όλα αυτά, η συγκυβέρνηση θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί πολιτικά τα παραπάνω θετικά σημάδια για ευνόητους λόγους, ενώ η αντιπολίτευση από τη δική της πλευρά, θα επιχειρήσει να αποδομήσει την κυβερνητική προσπάθεια να συνδέσει την αντιστροφή του οικονομικού κλίματος με τις δικές της επιλογές.
Έτσι θα πορευτούμε μέχρι να στηθούν κάλπες και να κληθούν οι πολίτες να αποφασίσουν για τις τύχες της χώρας. Η ημερομηνία προκήρυξης εκλογών θα επηρεάσει το κλίμα στην ιδιωτική οικονομία, που επιζητεί σταθερότητα και ασφάλεια. Ποτέ οι εκλογές (ιδίως οι πρόωρες), δεν ήταν κάτι που επιθυμούσαν οι άνθρωποι της αγοράς, καθώς μια σειρά από ζητήματα που τους επηρεάζουν άμεσα και έμμεσα τίθενται στο περιθώριο, μέχρι να ξαναμπεί το σύστημα σε κανονικούς ρυθμούς.
Πόσο μάλλον τώρα που η οικονομία βρίσκεται σε φάση ανασύνταξης, χωρίς βέβαια να μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι πλησιάζουμε στο τέλος του ανηφορικού δρόμου τον οποίο πορευόμαστε από το 2010 μέχρι σήμερα. Υπάρχει ακόμη μεγάλη απόσταση μέχρι να φτάσουμε στον επιθυμητό προορισμό, ενώ τα θετικά σημάδια που περιγράφονται στην αρχή του παρόντος σημειώματος, θα μετατραπούν σε στέρεες βάσεις για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, μόνο αν συνδυαστούν με αλλαγή της λανθασμένης πολιτικής φιλοσοφίας, η οποία διακατέχει τα κόμματα εξουσίας.
