Γρηγόρης Καρταπάνης: Επιστροφή στη θητεία – Οι πρώτες μέρες

γρηγόρης-καρταπάνης-επιστροφή-στη-θη-282874

ΘΥΜΗΣΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ – 35 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ (Μέρος Β΄)

Με την ολοκλήρωση της πρώτης μέρας στο Ναυτικό αλλά και τη νύχτα που ακολούθησε, ίσως να μην είχε εμπεδωθεί πλήρως σε πολλούς η αποδοχή της καινούργιας πραγματικότητας. Το απότομο πρωινό ξύπνημα όμως, το γρήγορο ρόφημα και η γενική σύνταξη των τμημάτων αποτέλεσαν ένα ακόμη βήμα για την επιβεβαίωση της νέας κατάστασης και την απομάκρυνση κάθε άλλης ψευδαίσθησης. Η ανησυχία που επικρατούσε μπροστά στην «άγνωστη» επικείμενη μέρα άρχισε να γίνεται όλο και πιο έκδηλη, αν και ως τώρα υπήρχε, αλλά παρέμενε επιμελώς καλυμμένη για λόγους εγωισμού η άρνηση αποδοχής των πραγμάτων. Μια βουβαμάρα με απουσία διάθεσης για κουβέντες, πειράγματα και καλαμπούρια -όπως τη χθεσινή μέρα- φανέρωναν την αλλαγή των συναισθημάτων.

***
Η δεύτερη μέρα θα ήταν η πρώτη ολοκληρωμένη στο Πολεμικό Ναυτικό. Η κυριότερη απασχόληση αφορούσε τις ιατρικές εξετάσεις δηλαδή τον σωματικό έλεγχο που συνοδευόταν από ερωτήσεις για τυχόν προβλήματα υγείας, παλιά ατυχήματα, ώστε να συγκροτηθεί ένας πλήρης φάκελος για τον καθένα. Επρόκειτο για την ίδια κατάσταση που όλοι είχαμε υποστεί δύο χρόνια νωρίτερα από το περιοδεύον κλιμάκιο προεπιλογής: γυμνοί, περιμετρικά σε αίθουσα των τεχνικών σχολών του ΟΑΕΔ, σε μια χρονοβόρα και εξευτελιστική διαδικασία που ουσιαστικά περιορίζονταν σε απλή οπτική ανίχνευση και ερωτήσεις περί προβλημάτων υγείας, ενώ πραγματοποιούνταν και τεστ ευφυΐας ώστε να δοθεί – θεωρητικά πάντοτε – η καταλληλότερη θέση στον καθένα όταν θα κατατάσσονταν. Η επανάληψη του ίδιου γυμνικού ελέγχου δικαιολογούνταν από το ενδεχόμενο εμφάνισης προβλημάτων υγείας στο ενδιάμεσο διάστημα, αλλά ο κύριος στόχος θαρρώ ήταν πειθαρχικός και εξευτελιστικός, ώστε ν’ αποδεχτούμε τη νέα πραγματικότητα. Άιντε πάλι ολόγυμνοι ολόγυρα σε μια αίθουσα με τους γιατρούς να περιφέρονται και στο μυαλό μας να περνούν εκείνες οι διαδόσεις παλιότερων με κολοβυθόμετρα, αν κάποιος φαίνονταν για ομοφυλόφιλος, ή το χτύπημα με το χάρακα του γιατρού στο επίμαχο σημείο σε περίπτωση απρόσμενης έξαρσης του ανδρικού μορίου. Μόνο που με την εμφανή πια ανησυχία και το κρύο δάπεδο τα μόρια είχαν πάρει διαστάσεις … μορίου. Αρχικά, αφού παραταχτήκαμε, ένας γιατρός έδωσε κοφτά τη διαταγή:

– Νεοσύλλεκτοι γδυθείτε. Όπως σας γέννησε η μάνα σας!

Κάποιοι επειδή κρύωναν δεν είχαν βγάλει τις κάλτσες κι ο γιατρός έκανε υποτίθεται χιούμορ.

– Κύριοι, τους συναδέλφους σας οι μάνες τους τους γέννησαν με κάλτσες.

Ακούστηκε ένα απρόθυμο γέλιο αλλά καθώς άρχισε η οπτική επιθεώρηση, αν ήμασταν αρτιμελείς με τις σχετικές ερωτήσεις, η ανησυχία επανήλθε. Όπου έβλεπε κάποια «ατέλεια» ο γιατρός γίνονταν πιο ερευνητικός, ώστε να μην παρουσιαστούν αστοχίες στο φάκελο καθενός. Ανάμεσα μας ήταν κι ένας εύσωμος Κρητικός με αρειμάνιο ύφος και το χαρακτηριστικό μουστάκι, ναυτικός στο επάγγελμα, που στη διάρκεια της πρώτης μέρας το ’παιζε άνετος, λαλίστατος, διηγούμενος ιστορίες με ταξίδια και ατέρμονες ερωτικές εμπειρίες. Όμως, όπως περίμενε γυμνός κι αυτός πατώντας στο κρύο πάτωμα είχε υποστεί μια πρωτοφανή συρρίκνωση των γεννητικών του οργάνων. Όταν έφτασε σ’ αυτόν ο γιατρός ακούμπησε εκεί το χάρακα του ρωτώντας: – Δεν έχεις όρχεις παιδί μου;

Ο κρητίκαρος εξεμάνη

– Ίντα κουζουλάδες λες τσιρ ζιατρέ; – Προσοχή και να μιλάς με σεβασμό, τον επέπληξε ο γιατρός. – Μα ίντα λέτε! – Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα. – Όσι δεν έχω πρόβλημα είμαι εντάξει τι με προσβάλεις στα κοπέλια ότι δεν έχω όρσεις. Ετούτη ήταν η μοναδική ιλαρή στιγμή στη διαδικασία του ιατρικού ελέγχου. Σειρά τώρα είχαν τα εμβόλια και η πιστοποίηση ομάδας αίματος, για να τελειώσουν οι εξετάσεις νωρίς το απόγευμα. Ακολούθησε η παραλαβή των μεταλλικών ταυτοτήτων λαιμού με το ονοματεπώνυμο, τον αριθμό γενικού μητρώου και την ομάδα αίματος. Σε ερώτηση κάποιου για τη χρησιμότητα τους η απάντηση ήρθε «ψαρωτική» και ανησυχητική. – Σε περίπτωση που σκοτωθείτε και το πτώμα δεν είναι αναγνωρίσιμο να φαίνονται τα στοιχεία σας. Και σε περίπτωση τραυματισμού να είναι γνωστή η ομάδα αίματος! – Δηλαδή, πρόσθεσε με μπλακ χιούμορ, ένας από εμάς, και οι σκελετοί μας θα έχουν ταυτότητα.
****

Ακόμη εκείνη τη μέρα έγινε διαχωρισμός σε λόχους, δέκα τον αριθμό. Οι έξι πρώτοι θα παρέμεναν στο Κέντρο Παλάσκας, ενώ οι υπόλοιποι τέσσερις θα πήγαιναν στο διπλανό Κέντρο «Κανελλόπουλος». Εμείς, η παρέα από το Βόλο ενταχτήκαμε στον 8ο λόχο και συνεπώς θα μεταφερόμασταν στον Κανελλόπουλο, όπου τα πράγματα, όπως μας έλεγαν οι παλιοί, ήταν πιο συμμαζεμένα. Η μετάβαση όμως θα γίνονταν την αυριανή ημέρα, αφού πρώτα γίνονταν η παραλαβή ιματισμού από τις αποθήκες του Παλάσκα. Για δεύτερη μέρα ήμασταν ακόμη με τα πολιτικά μας ρούχα. Μια ακόμη κίνηση που πραγματοποιήθηκε στη δεύτερη μέρα νομίζω ήταν και η παράδοση πολιτικών ταυτοτήτων όπου ο γράφων έπειτα από σχετική συμβουλή παλιότερου βολιώτη ναύτη, δήλωσε απώλεια, ώστε να τη διατηρήσει σε περίπτωση επέμβασης της ναυτονομίας. Η επίδειξη της σε απάλλασσε από τυχόν παρατράγουδα, εννοείται όταν φέρεις πολιτική περιβολή στις εξόδους. Η παραλαβή της στρατιωτικής ταυτότητας επιβεβαίωνε ότι πλέον ήμασταν ναύτες και με τη βούλα. Δεν θυμάμαι πότε ακριβώς περάσαμε τη διαδικασία του γενικού κουρέματος που η εφαρμογή της έχει περισσότερο μειωτικό χαρακτήρα υποταγής. Ευτυχώς στο Πολεμικό Ναυτικό η «κουρά εν χρώ» είχε καταργηθεί μόλις δύο κληρουχίες νωρίτερα (στην 82 Β.) κι έτσι αποφύγαμε την εξευτελιστική «κόμμωση γλόμπος», όπως τη λέγαμε τότε.

***

Η πλήρης ένταξη στις τάξεις του Πολεμικού Ναυτικού ολοκληρώθηκε την τρίτη μέρα με την περάτωση όλων αυτών των προκαταρκτικών διαδικασιών. Όπως είπα και πιο πάνω αρκετούς Βολιώτες, κατά την ταξινόμηση και το διαχωρισμό σε λόχους, μας ενέταξαν στον 8ο λόχο και θα πηγαίναμε στο διπλανό κέντρο τον Κανελλόπουλο όπου, όπως μας έλεγαν, τα πράγματα είναι πιο ήσυχα σε σχέση με τον Παλάσκα. Νωρίς νωρίς μας οδήγησαν για παραλαβή ιματισμού στις αποθήκες του κέντρου όπου ο κλασσικός, κυλινδρικός, ναυτικός σάκος υπερπληρώθηκε με όλη μας τη ναυτική «προίκα»: δύο κουβέρτες, στολές εξόδου (θερινές λευκές και χειμερινές μπλε) και αγγαρείας από δύο σετ, σκαρπίνια, ημιάρβυλα, επενδύτη, μάλλινη μπλούζα, κολλαρίνες, κορδέλες και λιγαδούρα. Η τελευταία είναι το γνωστό σχοινάκι που σφίγγει σα θηλιά στο λαιμό κι όπως μας είχαν πληροφορήσει χρειάζεται για εκούσιο απαγχονισμό σε περίπτωση σύλληψης, ώστε να μην αποκαλύψουμε στον εχθρό τα απόρρητα μυστικά του Ναυτικού! Ακόμη παραλάβαμε ένα σακβουαγιάζ, δύο πηλίσκους σε μεταλλική καπελιέρα, ένα μαγιό με κορδονάκια στο πλάι – άγνωστο γιατί- βούρτσες για τα ρούχα και τα παπούτσια, κλασσική αλοιφή υποδημάτων και δύο ρινόμακτρα, όπως πομπωδώς αναγράφονταν, δηλαδή τα κοινά υφασμάτινα μαντήλια για τη μύτη. Το Πολεμικό Ναυτικό μας πρόσεχε ως την παραμικρή λεπτομέρεια.

Η παραλαβή -άλλη χρονοβόρα διαδικασία- δεν γίνονταν και με τον πλέον προσεκτικό τρόπο. Οι παλιοί ναύτες που υπηρετούσαν στην αποθήκη, πιθανόν υπάλληλοι εμπορικών καταστημάτων στην πολιτική τους ζωή που γνώριζαν από νούμερα και διαστάσεις, έκοβαν με το μάτι την κοψιά του καθενός και έδιναν το κατάλληλο ένδυμα. Μερικές φορές έπαιρναν και βιαστικά μέτρα με μια μεζούρα. Βέβαια μέσα σε τόση πολυκοσμία οι αστοχίες δεν ήταν και λίγες, οπότε ακούγονταν η ίδια επωδός από τον υπεύθυνο υπαξιωματικό που επέβλεπε τη διανομή. – Κι ό,τι δεν σας ταιριάζει, ανταλλάξτε μεταξύ σας! Οπερ και εγένετο. Μόλις φθάσαμε πεζή στον Κανελλόπουλο, φορτωμένοι με τους σάκους στον ώμο, διανύοντας κάπου ένα χιλιόμετρο, μας έστειλαν σε ελεύθερους χώρους για να φορέσουμε τη στολή αγγαρείας (θαλασσογκρίζο το πουκάμισο και πιο σκούρο παντελόνι) αφού πρώτα δοκιμάζαμε όλα τα ρούχα αν μας έκαναν σωστά. Το δικό μας τμήμα βρέθηκε στο γήπεδο μπάσκετ του Κέντρου όπου κι αρχίσαμε τις αναμεταξύ μας ανταλλαγές ρούχων αν κάτι δεν μας ταίριαζε και τα λάθος νούμερα ήταν ουκ ολίγα. Βέβαια υπήρξαν και πολλοί που έπρεπε ν’ ακολουθήσουν προκρούστεια τακτική: να κοντύνουν, ή να ψηλώσουν, να παχύνουν ή ν’ αδυνατίσουν, ώστε να συμμορφωθούν με τα μεγέθη των ρούχων. Θυμάμαι τον Παναγιώτη Κωσταντίνου, νομίζω, που έφερνε -όντας αδύνατος- διπλωμένο το παντελόνι αγγαρείας στη ζώνη του τουλάχιστον τέσσερα δάχτυλα. Ας είναι κουτσά στραβά το ενδυματολογικό πρόβλημα ξεπεράστηκε και ντυμένοι πια με τη στολή αγγαρείας συνταχτήκαμε κατά διμοιρίες -4 σε κάθε λόχο- για να μεταβούμε σε θαλάμους και ν’ αφήσουμε στο κρεβάτι τα πράγματα μας. Ακολούθησε νέα κλήση στο προαύλιο, για την παραλαβή τυφεκίου -κάτι τύπου μάουζερ που δεν λειτουργούσαν βέβαια- που χρησίμευαν για την εκτέλεση κινήσεων (παρά πόδα, παρουσιάστε κλπ.) την παρέλαση και όλα εκείνα που ονομάζονται «πεζικά», τα οποία και θ’ άρχιζαν οσονούπω.

***

Από την επόμενη μπήκαμε στους κανονικούς ρυθμούς της Προπαίδευσης που εξαντλούνταν σε μάλλον ακούσια πράγματα: α) Αγγαρείες (μαγειρεία, καθαρισμοί κ.ά.) και βάρδιες τετράωρες εκπαιδευτικού χαρακτήρα σ’ όλα τα σημεία του στρατοπέδου (θαλαμοφύλακες, αγγελιοφόροι, στις τουαλέτες ακόμη και στο χώρο των σκουπιδιών όπου δεν στεκόσουν από τη μυρωδιά). β) Καθημερινές παρελάσεις κι εκτελέσεις πεζικών, όπου τα ευτράπελα έδιναν κι έπαιρναν με τις λάθος μεταβολές και τα απρόσμενα τετ α τετ, ή τις πτώσεις όπλων, λογχών και πηλίσκων. Τι να πρωτοθυμηθώ και τι ν’ αφήσω από τις στιγμές της Προπαίδευσης που στο Ναυτικό ακόμη τότε τηρούνταν οι σαράντα μέρες. Ένας πραγματικός μαραθώνιος ανούσιας τυπολατρίας που δεν συνέβαλε πουθενά παρά μόνο στόχευε στην εμπέδωση της νέας πραγματικότητας, στην πειθαρχία και την υποταγή. Ξέχωρα που συνέβαιναν ένα σωρό περίεργες και ανεξήγητες συμπεριφορές. Άλλωστε, όπως λένε, εκεί που σταματά η λογική αρχίζει ο Στρατός και το … Ναυτικό.

Παρέλαση. Κάπου ανάμεσα και ο γράφων.

Ποιος είδε ναύτη στα βουνά!

#Tags

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου