Γρηγόρης Καρταπάνης: Καθημερινά, περίεργα και ενδιαφέροντα (Μέρος 2ο )

γρηγόρης-καρταπάνης-καθημερινά-περί-490903

ΞΕΦΥΛΛΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΠΑΛΙΕΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

Οι διάφορες ειδήσεις, άλλοτε συνηθισμένες και άλλοτε ξεχωριστές, μέσα από την τοπική καθημερινότητα, ενίοτε με αναφορές περίεργων ή ευτράπελων γεγονότων, απεικονίζουν τις ποικίλες πτυχές της, ώστε στο σύνολό τους να αποδίδουν μια πλήρη και ζωντανή εικόνα της ζωής στην πόλη και την περιφέρειά της γενικότερα, σε κάθε χρονική περίοδο. Η δημοσίευσή τους στον Τύπο αποτελεί σημαντικό μέρος της τοπικής ειδησεογραφίας με την πληροφόρηση αυτή να ενδιαφέρει ίσως περισσότερο τον εντόπιο αναγνώστη που νοιάζεται βέβαια, πέρα από τα σημαντικά τεκταινόμενα και για ότι καθημερινό ή περίεργο συμβαίνει δίπλα του.

Ανταποκρίσεις από το Πήλιο

Ενδιαφέρουσες πληροφορίες μας παρέχουν και οι διάφορες ανταποκρίσεις από την μαγνησιακή περιφέρεια, πέρα από τα γεγονότα της πόλης, καθώς κι εκεί με αυτόν τον τρόπο αποτυπώνεται η ενδιαφέρουσα πολλές φορές καθημερινότητα με πρωτόγνωρα ή άλλα αξιοπρόσεχτα συμβάντα. Στα χωριά του Πηλίου υπήρχαν οι τοπικοί ανταποκριτές των εφημερίδων της εποχής που καθημερινά έστελναν τις ανταποκρίσεις τους τηλεγραφικά ή γραπτά, καταγράφοντας τον παλμό κάθε τοπικής κοινωνίας, είτε με αξιοσημείωτα γεγονότα είτε με άλλες ξεχωριστές στιγμές της καθημερινής ζωής.

Παρουσιάζουμε αμέσως μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ανταπόκριση από τον Αγιο Λαυρέντιο στα 1933 όπου περιγράφεται με γλαφυρό τρόπο και χιούμορ η έλευση της πρώτης μοτοσικλέτας, γεγονός που προκάλεσε μεγάλη εντύπωση στους κατοίκους του χωριού. Το θέαμα υπήρξε πρωτόγνωρο και το αρχικό σάστισμα γρήγορα μετατράπηκε σε πάνδημο θαυμασμό, μιας κι εκτός των άλλων το νέο τροχοφόρο δεν χρειάζονταν μεγάλους δρόμους για τη διέλευσή του, που κατέστρεφαν τα κτήματα, αλλά μπορούσε να περάσει και από τα… καλντερίμια.

Η καλογραμμένη ανταπόκριση που φέρει την υπογραφή «Α», δημοσιεύεται στην εφ. Λαϊκή Φωνή στις 16/6/1933:

«Η πρώτη μοτοσυκλέτα εις τον Αγιον Λαυρέντιον.

Αγιος Λαυρέντιος, Ιούνιος. (Του ανταποκριτού μας) – Είνε η ώρα 6 μ.μ. και ένας άγνωστος κρότος στους γέρους που δεν είδαν ακόμη αυτοκίνητο ή μοτοσυκλέτα αναστατώνει όλη την αγορά, συνεγείρει όλη την μαρίδα ήτις τάσετται εις παράταξιν ένθεν και ένθεν της προς την αγοράν αγούσης οδού και καταπλήσσει και ημάς τους ειδότας τον κρότον οίτινες κεχηνότες βλέπομε την πρώτην μοτοσυκλέταν διερχόμενην εμπρός μας ολοταχώς και ήτις κάμνουσα κατόπιν τον γύρον της πλατείας υπό τας ιαχάς και επευφημίας του πλήθους.

Οι της μοτοσυκλέτας επιβαίνοντες δύο ευσταλείς και αποφασιστικοί νέοι οι κ.κ. Ν. Ηλιάδης και Δ. Δεληγιάννης οίτινες κατόπιν ηρωικής προσπαθείας κατώρθωσαν και την έφερον σώαν και αβλαβή μέσα στο χωριό, διότι ο αμαξιτός είχε ακόμη το τέρμα μετ’ εμποδίων 10 λεπτά έξω από το χωριό. Οι θαρραλέοι επισκέπται μας ενθουσιασθέντες από την γενόμενην υποδοχήν και κουρασμένοι από την κοπιώδη ανάβασιν, διενυκτέρευσαν στο χωριό μας καταλύσαντες εις το ξενοδοχείον του κ. Λιάτζουρα όπου τους ανέμενε ετέρα έκπληξις, το πλουσιώτατον μενού της ώρας που μόνον ο κ. Λιάτζουρας μπορεί να παρουσιάσει και ένα κρασί Αγιολαυρεντίτικο που σπανίως μπορούν να το πιούν οι βολιώτες.

Ενας γέρος 95 χρονών ιδών την μοτοσυκλέταν, ήτις πολύ προσφύως ωνομάσθη και ανεμόσκαλα αφού κατώρθωσε να ανέβει στο χωριό μας είπε: Βρε αυτό είναι το εφτακίνητο κι σακατέψανι τα πριβόλια για να φκειάνουν τόσο φαρδύν δρόμο. Μ’ αυτό περπατεί και στου καλντρίμι».

Τηλεγραφικές δυσλειτουργίες

Στο προηγούμενο δημοσίευμα αναφέρεται και μια σημαντική φυσιογνωμία, ο Απ. Λιάτζουρας που διατηρούσε εκείνα τα χρόνια αξιόλογο ξενοδοχείο κι εστιατόριο στον Αγιο Λαυρέντιο, αφού ο ίδιος ήταν ικανότατος μάγειρας με θητεία στην Αμερική πριν από τους Βαλκανικούς Πολέμους.

Σύμφωνα με πληροφορίες του επίσης αγιολαυρεντίτη γιατρού και φιλίστορα, Κων. Στριμμένου επρόκειτο για μια πληθωρική και δημοφιλή προσωπικότητα που καταπιάνονταν επιτυχώς με πολλές ασχολίες. (Πορτραίτο του Λιάτζουρα έχει παρουσιάσει ο συγγραφέας Γιώργος Θωμάς, παλιότερα στο περ. Ωρες στη σειρά «Τύποι του Πηλίου» που δημοσίευε τότε). Ο Λιάτζουρας λοιπόν εκτός από πολλά άλλα έκανε κι αυτός τον ανταποκριτή αποστέλλοντας ειδήσεις από τη ζωή του χωριού του στις βολιώτικες εφημερίδες. Από τα κείμενά του βεβαιώνεται ότι επρόκειτο για άτομο με αίσθηση του χιούμορ, όπως από αυτό που ακολουθεί και μέσω του οποίου καταγγέλλεται η προβληματική λειτουργία του τηλεγραφικού δικτύου στα χωριά του Πηλίου επιφέροντας δυσάρεστα επακόλουθα:

«Τηλεγραφική ταχύτης. Αγιος Λαυρέντιος (Αύγουστος)- Είνε θαύμα πραγματικόν η ταχύτης με την οποίαν διεξάγεται η τηλεγραφική υπηρεσία μεταξύ Βόλου και περιχώρων. Εντός της παρελθούσης εβδομάδος έλαβον δύο τηλεγραφήματα, ένα εκ Βόλου και ένα εκ Πορταριάς. Με το ένα μου ζητούσαν ζεύγος υποδημάτων λησμονηθέντων εν τω ξενοδοχείω μου, ληφθέν την επαύριον της λήψεως των υποδημάτων παρά της κατόχου των. Το δεύτερον με ειδοποιούσε να ετοιμάσω γεύμα δια 22 άτομα δια Σάββατον το μεσημέρι, ελήφθη δε Κυριακήν πρωί ώραν ενάτην, δηλαδή δεν θα είχαν μείνη ούτε υπολείμματα εντός του στομάχου των ευτυχών διαιτημόνων, οίτινες εγευμάτισαν το Σάββατον το μεσημέρι εις το ξενοδοχείον μου, αφού είχον την υπομονήν και καλωσύνην να περιμένουν 2 ώρας δια την παρασκευήν των εδεσμάτων. Απευθύνομεν το πικρόν μας παράπονον εναντίον παντός αρμοδίου δια την έστω και προσωρινήν διόρθωσιν αυτής της τηλεγραφικής συγκοινωνίας, ήτις ζημιοί και ημάς τους επαγγελματίας και το κοινόν όπερ έχει ανάγκην μιας συντόμου επικοινωνίας με τον Βόλον, όχι μόνον από απόψεως διασκεδαστικής, αλλά και από άλλας βιωτικάς ανάγκας απολύτου συντομίας χρόνου.

Απόστολος Λιάντζουρας, Ξενοδόχος – μάγειρας» (Θεσσαλία 27/8/35).

Η τουριστική κίνηση τα καλοκαίρια του Μεσοπολέμου στο Πήλιο υπήρξε σημαντική και διαρκώς αυξανόμενη. Αλλά δυστυχώς το διαδίκτυο της εποχής ήταν απελπιστικά αργό!

Παρεκτροπές ιερέων

Η εμπλοκή ιερωμένων σε συμπεριφορές που καθόλου δεν ταιριάζουν ούτε στο σχήμα ούτε στη χριστιανική διδασκαλία, οπωσδήποτε αποτελεί πρωτοφανές γεγονός που δίκαια απασχολεί την τοπική ειδησεογραφία. Απρεπείς χαρακτηρισμοί, ύβρεις και ξυλοδαρμοί, όταν εκδηλώνονται ανάμεσα σε παπάδες προκαλούν έκπληξη, απορία, αλλά και αλγεινή εντύπωση, αφού οι εκπρόσωποι του Θεού οφείλουν να απέχουν από τέτοιου είδους πρακτικές. Ομως άνθρωποι είναι και αυτοί και καμιά φορά παρεκτρέπονται, όπως στο πιο κάτω συμβάν που βέβαια ξεπέρασαν κάθε όριο:

«Καβγάς παπάδων. Ομηρική μάχη συνήφθη την παρελθούσαν Κυριακήν εν τω ναώ του χωριού Δελέρια μεταξύ των δύο ιερέων του χωριού. Εκατέρωθεν έπεσε ξύλο αρκετό, ηκούσθησαν δε κατά την διάρκειαν της συμπλοκής λέξεις και φράσεις μη απαντώσαι ουδέ εις το λεξιλόγιον των καταγωγίων. Το εκκλησιαστικόν συμβούλιον του ναού κατήγγειλε την τοιάυτην διαγωγήν των εις τον Μητροπολίτην Λαρίσης υπό του οποίου ενεργούνται ανακρίσεις». (Θεσσαλία 18/1/1905).

Το περιστατικό ετούτο μου θυμίζει άλλο παρόμοιο που δυστυχώς έχω χάσει το απόκομμα της εφημερίδας, αλλά μένει στη μνήμη μου η περιγραφή σύμφωνα με την οποία ο παπάς του χωριού, κάπου στη Θεσσαλική ενδοχώρα, «διατελών εν κραιπάλη μέθης περιφερέτο ανά τας οδούς του χωρίου, φέρων γραμμόφωνον επ΄ ώμου, άδων και καθυβρίζων τα ανθρώπινα και τα Θεία». Πρωτοφανές κι αυτό το συμβάν, όπως και το προηγούμενο τα οποία βέβαια αποτελούν θλιβερές μεμονωμένες περιπτώσεις και σε καμία περίπτωση δεν θίγεται η υγιής συντριπτική πλειοψηφία των κληρικών.

Τουαλέτα… καπέλο…

Οι φάρσες στις παρέες υπό την επίδραση του αλκοόλ, συχνά οδηγεί σε χοντροκομμένα αστεία που συντελούν προσβλητικές πράξεις με ανάλογα επακόλουθα. Τα ζαλισμένα μυαλά δεν διακρίνονται για την ευρηματικότητα και τη λεπτή αίσθηση του χιούμορ και οι πρωταγωνιστές γίνονται αναίσθητοι φαρσέρ που σκαρώνουν βλακώδεις «πλάκες» χάριν αστεϊσμού, ξεφεύγοντας από τα όρια της ευπρέπειας και του μέτρου. Μια τέτοια περίπτωση αποτελεί και το πρωτόγνωρο περιστατικό που μνημονεύουμε πιο κάτω, η συνέχεια του οποίου δόθηκε στα δικαστήρια. Για ευνόητους λόγους δεν αποκαλύπτουμε τόπο, χρόνο και πρόσωπα, σημειώνοντας μόνο ότι το συμβάν έγινε περί τα τέλη της δεκ. του ΄50 σε κάποιο χωριό της περιοχής.

Διαβάζουμε για το περίεργο γεγονός στην εφ. Ταχυδρόμος:

«Ούρησε εις το καινουργές καπέλλον ομοχωρίου του. Ενώπιον του πλημμελειοδικείου Λαρίσης πρόκειται να εκδικασθεί κατ΄ αυτάς μια περίεργος υπόθεσις κατοίκων του…. Συγκεκριμένως προ καιρού οι θαμώνες ενός καφενείου του… παρέστησαν μάρτυρες κωμικού επεισοδίου. Εις εκ των κατοίκων, ο …φέρων καινουργή πίλον μόλις αγορασθέντα εισήλθεν εντός του καφενείου, ένθα ευρίσκοντο εις κατάστασιν ευθυμίας τινές εκ των κατοίκων, εν οις και ο …, όστις λόγω αστειότητος ήρπασεν το καπέλλο εκ της κεφαλής του νεοεισελθέντος και ούρησεν εντός αυτού εν μέσω γελώτων των παριστάμενων. Επηκολούθησεν επεισόδιον μεταξύ των ανωτέρω και παρά τας δοθείσας εξηγήσεις ο … φέρων βαρέως την προσβολήν ταύτην, υπέβαλεν μήνυσιν η δικάσιμος της οποίας ορίσθη δια την …».

Ανευ άλλων σχολίων. Αυτού του είδους τα δημοσιεύματα των εφημερίδων λειτουργούν ως ευχάριστα διαλείμματα για τον αναγνώστη, όταν τον κουράζουν οι σοβαρές και συνήθως δυσάρεστες ειδήσεις.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου