Με τον ίδιο τίτλο έχουμε δημοσιεύσει και παλαιότερα περιπτώσεις βυθίσεων ή άλλων διάφορων ναυτικών ατυχημάτων που συνέβησαν στα νερά – όπως δηλώνεται άλλωστε- του Παγασητικού κόλπου .
Η ναυτιλιακή δραστηριότητα σε κάθε της μορφή εκδηλώνεται διαχρονικά σπουδαία στη συγκεκριμένη περιοχή , με σημαντικό αριθμό πλεούμενων διαφόρων τύπων και μεγεθών , στις ποικίλες θαλασσινές ενασχολήσεις , επαγγελματικές και μη .
Σε ένα τέτοιο πολύμορφο ναυτικό πεδίο λοιπόν, είναι αδύνατον να απουσιάζουν δυστυχώς και οι αρνητικές πτυχές του , με την ύπαρξη άτυχων στιγμών ή πιο οδυνηρών περιπτώσεων , που οπωσδήποτε επηρέαζαν την τοπική κοινωνία και απασχολούσαν την σχετική ειδησεογραφία .
ΠΡΟΣΑΡΑΞΗ ΑΤΜΟΠΛΟΙΟΥ
Στα νερά του Παγασητικού και στην περίοδο του Μεσοπολέμου, συναντούμε κυρίως ναυάγια ή άλλα ‘’συναφή ‘’ περιστατικά με μικρού μεγέθους σκάφη συνήθως, όπως αλιευτικά πλεούμενα , βάρκες ή εμπορικά πετρελαιοκίνητα ιστιοφόρα . Υπάρχουν όμως και τέτοια γεγονότα με ατμόπλοια , όπως λ.χ η βύθιση του επιβατικού ‘’Υδρα’’ , το 1928 στον όρμο Πτελεού, κοντά στο ακρ. Σταυρός . Την ίδια χρονιά , μήνα Νοέμβριο , είχαμε και μία προσάραξη φορτηγού ατμόπλοιου στις νησίδες Μικρά Τρίκερι .
Το καράβι , που ήταν ξεφόρτωτο , παρασύρθηκε από τους σφοδρούς ανέμους που επικρατούσαν και προσάραξε , όπως φαίνεται από το σχετικό ρεπορτάζ , για τα καλά, καθώς προσγιαλώθηκε ολόκληρο σχεδόν πάνω στη νησίδα :
‘’ Ναυάγιον ατμόπλοιου.
Το ατμόπλοιον Περσεύς των ιδιοκτητών Κουλουκουντή και Μαργαρώνη χωρητικότητος 8χιλ τόννων , αναχωρήσαν εκ του λιμένος μας περί την 8ην εσπερινήν υπό τον πλοίαρχον Γεωργ. Κουλάκην , λόγω της σφοδρότητος του πνέοντος ανέμου , προσήραξεν επί των βράχων των νησίδων Μικρά Τρίκκερι . Τούτο διηυθύνετο άνευ εμπορευμάτων δια την Χιλήν προς παραλαβήν τοιούτων εκ της εκεί αγοράς . Αι ζημίαι του σκάφους υπολογίζονται μικραί , θύματα δε , δεν υπάρχουν . Το σκάφος παραμένει εσφηνωμένον μεταξύ των βράχων και μόνον το μέρος όπου ο έλιξ ευρίσκεται εις την θάλασσαν’’. (Σημαία 15-11-1928)
Αφού το πλοίο , άδειο όπως ήταν , είχε βγεί ολόκληρο σχεδόν στην ακτή , δίχως να υπάρξουν σημαντικές ζημιές , σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις , συμπεραίνουμε ότι μάλλον είχε στρωθεί – προσαράξει – ομαλά και δεν σφηνώθηκε σε βράχια .
Οι προσπάθειες ανέλκυσής του από ρυμουλκά , αμέσως μετά το συμβάν, επιβεβαιώνει την ανώδυνη προσάραξη αν και δεν είχε γίνει ακόμα ακριβής αποτίμηση των αβαριών , όπως φαίνεται από το σχετικό ρεπορτάζ μια μέρα αργότερα πάλι στην εφ. Σημαία :
‘’ Το πλοίον Περσεύς υπό ανέλκυσιν .
Σχετικώς με την προσάραξιν του ατμόπλοιου Περσεύς των ιδιοκτητών Κουλουκουντή – Μαργαρώνη , πληροφορούμεθα ότι από χθες καταβάλλονται προσπάθειες υπο δύο ναυαγοσωστικών , προς τούτο καταπλεύσαντων , δια την ανέλκυσίν του . Ως προς το ζήτημα των τυχόν επενεχθεισών ζημιών , ουδέν εξηκριβώθη εισέτι ‘’.( 16-11-1928).
Προφανώς η αποκόλληση του ατμόπλοιου θα επιτεύχθηκε σύντομα, δίχως προβλήματα , μιας και απουσιάζει , τις επόμενες μέρες , κάθε σχετική πληροφόρηση .
ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΤΟ ΤΡΙΚΕΡΙ
Οι δίαυλοι και γενικά τα σημεία όπου παρατηρείται πυκνή διέλευση σκαφών , απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή για την ασφαλή ναυσιπλοΐα. Προσεκτική πλεύση – ιδιαίτερα την νύχτα- και τήρηση των σχετικών κανόνων.
Το παραμικρό ανθρώπινο λάθος ή αβλεψία , μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες εξελίξεις με κάποια οδυνηρή σύγκρουση σκαφών που στη καλύτερη περίπτωση , έστω κι αν αποφεύγονταν θύματα ή βύθιση , προκαλούνταν σοβαρές υλικές ζημιές όπως στο πιο κάτω περιστατικό :
‘’ Σύγκρουσις ιστιοφόρων .
Την δεκάτην νυχτερινήν της προχθές εις το στενόν των Τρικκέρων το πετρελαιοκίνητον Αγία Τριάς του Ιωάννου Σάββα κατευθυνόμενον εις Σκόπελον συνεκρούσθη μετά του εξ αντιθέτου καταπλέοντος ιστιοφόρου Νέος Απόστολος του Σωκράτη Παξινού . Εκ της συγκρούσεως υπέστη σοβαράς ζημίας το ιστιοφόρον Παξινού. Σχετικών ανακρίσεων επελήφθη το λιμεναρχείον ‘’ . ( Λαϊκή φωνή 6-1-1933)
Καθώς στο παραπάνω συμβάν δεν αναφέρονται κακές καιρικές συνθήκες , ομίχλη κλπ , αν και ήταν καταχείμωνο , θεωρείται ως βέβαιη αιτία της σύγκρουσης η απροσεξία . Ο νυχτερινός πλούς απαιτεί πάντοτε ιδιαίτερη εγρήγορση .
ΕΛΛΕΙΨΗ ΑΓΚΥΡΟΒΟΛΙΟΥ
Όταν τα μικροκάικα δεν ελλιμενίζονται σε ασφαλή αγκυροβόλια και παραμένουν εκτεθειμένα στις εναλλαγές του καιρού , ο κίνδυνος προδιαγράφεται σοβαρός. Η απουσία λιμενίσκων στον Παγασητικό ,δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα και συχνά οδηγούσε σε ναυάγια με ολική απώλεια του σκάφους , όπως έχουμε επισημάνει σε πολλές περιπτώσεις .
Στο διπλό ναυάγιο που ακολουθεί , δημιουργείται η απορία γιατί τα δύο «μικρά ιστιοφόρα» δεν αναζήτησαν ασφάλεια στο λιμανάκι της Ν. Αγχιάλου και παρέμεναν απέξω , εκτός κι αν λόγω του εκτοπίσματος τους ήταν αδύνατος ο ελλιμενισμός , κι έτσι έγιναν έρμαια στις διαθέσεις των ισχυρών , πιθανόν νοτιανατολικών , ανέμων για να καταστραφούν ολοσχερώς :
«Ναυάγιον πλοιαρίων.
Λόγω θαλασσοταραχής τα αγκυροβολημένα εις την προ της Ν.Αγχιάλου θάλασσαν , μικρά ιστιοφόρα Ταξιάρχης και Αγ. Γεώργιος των Ν. Μπογδάνου και Θεοδ. Γιοβανοπούλου , εβυθισθησαν . Τα ιστιοφόρα , λόγω της σφοδρότητος των κυμάτων παρεσύρθησαν εις την ακτήν και συνετρίβησαν .Εκ του πληρώματος ουδείς έπαθε τι . Η αξία των πλοιαρίων υπολογίζεται εις 100 περίπου χιλιάδας δραχμάς». (Λαϊκή φωνή 4/4/1933)
«ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΕΝ ΤΩ ΠΑΓΑΣΗΤΙΚΩ»
Στα προηγούμενα ναυτικά ατυχήματα σημειώθηκαν μόνο υλικές ζημιές είτε σε μικρή έκταση , είτε με ολική απώλεια σκάφους . Υπήρξαν όμως και ναυάγια που εξελίχτηκαν σε τραγωδίες αφού συνοδεύτηκαν από ανθρώπινες απώλειες , όπως το επόμενο συμβάν , όταν ξέσπασε πυρκαγιά εν πλω ,μεταξύ Μιτζέλας και Αλμυρού , στο κατάφορτο μικρό εμπορικό πετρελαιοκίνητο .
Ο τιτλος του σχετικού ρεπορτάζ είναι αποκαλυπτικός : « Η νυκτερινή τραγωδία εν τω Παγασητικώ . Αποτέφρωσις ενός πετρελαιοκίνητου ιστιοφόρου .Μια γυναίκα εύρε τραγικόν θάνατον . Πως μετεδόθη το πυρ εις το σκάφος» (Λαϊκή φωνή 27/8/33)
Ακολούθως δίνονται πληροφορίες για το δρομολόγιο και το φορτίο του πετρελαιοκινήτου , όπως και για συνθήκες κάτω από τις οποίες ξέσπασε η φωτιά:
‘’Μια φρικιαστική τραγωδία εν μέσω της θαλάσσης και εις απόστασιν ουχί μεγάλην από τας ακτάς Τσιγκελίου Αλμυρού εξετυλίχθη τας απογευματινάς ώρας της προχθές υπο τας ακολούθους συνθήκας . Την πρωίαν της Παρασκευής είχεν αποπλεύσει εκ του λιμένος μας το πετρελαιοκίνητον ιστιοφόρον Άγιος Αθανάσιος των ιδιοκτητών πλοιάρχων Βασιλείου και Παναγιώτου Ι.Βασταρδή με φορτίον αποικιακών και πέντε επιβάτας προοριζομένους δι’Άγιον Ιωάννη Κισσού και Μούρεσι .
Το ιστιοφόρον αντί να πλεύση κατ’ ευθείαν εις Άγιον Ιωάννην κατηυθύνθη εις την Δημητριάδα Αλμυρού όπου παρέλαβε την 2μ.μ και 300 μπάλας αχύρου του Τ. Λάσκαρη . Κατά τον απόπλου του σκάφους όμως έπνεεν ισχυρός άνεμος και ο πλοίαρχος ηναγκάσθη να ‘’φορτώση ‘’ την μηχανήν δια να πλέη με μεγαλυτέραν κάπως ταχύτητα .Συνεπεία όμως του φορτώματος της μηχανής και του ανέμου αι εκπεμπόμεναι εκ του σωλήνος εξατμίσεως σπινθήρες μετεδώθησαν εις τας μπάλας του αχύρου και πριν καν γίνη αντιληπτή η μετάδοσις του πυρός , αι φλόγες είχον περιζώσει το σκάφος …….’’
Παρακάτω περιγράφονται οι απεγνωσμένες προσπάθειες κατάσβεσης που δεν απέδωσαν , η αναγκαστική εγκατάλειψη του σκάφους , αλλά και ο εγκλωβισμός , μες τη φωτιά ,μιας άτυχης επιβαίνουσας :
‘’…..Παρά τας απεγνωσμένας προσπαθείας του πληρώματος και των επιβατών ο εντοπισμός του πυρός κατέσθη αδύνατος . Οι ιδιοκτήται βλέποντες ότι πάσα των ενέργεια ήτο ματαία δια την διάσωσιν του ιστιοφόρου , συνέστησαν εις τους επιβάτας να εγκαταλέιψουν το σκάφος και να επιβούν της λέμβου. Εν τω μεταξύ όμως αι φλόγες είχον περιβάλει το διαμέρισμα εις ο ευρίσκετο αναπαυομένη η εκ Βόλου χήρα Παπανταλάκια ετών 50 .
Η ατυχής Παπανταλάκια επιχειρήσασα να εξέλθει της ζώνης του πυρός , υπέστη σοβαρότατα εγκαύματα , συνεπεία των οποίων και απέθανε μετ ολίγον . Εγκαύματα εις διάφορα μέρη του σώματος των υπέστησαν επίσης και οι αδελφοί Βασταρδή . Οι επιβάται και το πλήρωμα περισυλλεγέντες υπό τινός γκρυ-γκρυ μετεφέρθησαν εν κακή καταστάσει εις Αλμυρόν όπου παρεσχέθησαν εις αυτούς αι δέουσαι βοήθειαι . Το πλοιάριον εξηκολούθει να καίεται ως πυροτέχνημα εις την μεταξύ Λουρακίου και Μιτζέλης θάλασσαν καθ’ όλην την νύκτα της Παρασκευής …. ’’.
Το δημοσίευμα ολοκληρώνεται με την έναρξη των ανακρίσεων για το δυστύχημα από το λιμεναρχείο , αλλά και την οδυνηρή επισήμανση ότι οι πλοιοκτήτες είχαν χάσει , πάλι από ναυτικό ατύχημα , πριν λίγο καιρό και άλλο σκάφος . Και τούτο , το δεύτερο που χάνονταν, «ήτο νεότευκτον».
Την επομένη , σε σύντομο δημοσίευμα , πληροφορούμαστε το πέρας των ανακρίσεων που επικύρωνε τα ήδη γνωστά.:
«Αι ανακρίσεις δια το θαλάσσιον ατύχημα
Ο κ. Λιμενάρχης ετερμάτισε χθες τας ανακρίσεις δια την λαβούσαν , εις την μεταξύ Λουτρακίου και Μιτζέλης θάλλασαν, τραγωδίαν το απόγευμα της Παρασκευής . Ως εξηκριβώθη το πυρ μεταδόθη εις το φορτίον του οχυρού εκ των σπινθήρων της μηχανής , λόγω δε της σφοδρότητος του ανέμου η κατάσβεσις αυτού ήτο αδύνατος . Η αξία του σκάφους αναβιβάζεται εις 100 χιλιάδας δραχμάς , των εμπορευμάτων δε εις 25 χιλιάδας . Εις την ηγκέταν του ο πλοίαρχος Βασταρδής εφύλασσεν 24 χιλιάδας δρχ , αίτινες απωλέσθησαν». (Λαϊκή Φωνή 28/8/1933).
Πόσα ναυάγια ή άλλα ναυτικά ατυχήματα, λιγότερο ή περισσότερο οδυνηρά έχουν συμβεί και στα νερά του Παγασητικού!
Το ακρ. Αγκίστρι , κοντά στο Βόλο . Κι εδώ καταγράφονται κάμποσα ναυάγια .
Γρηγόρης Καρταπάνης
