Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού στην ημερίδα που οργάνωσε για τα ασυνόδευτα ανήλικα η Γενική Γραμματεία Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης, ο Γ. Σούρλας τόνισε:
Η παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού βρίσκει τη χώρα μας σε μία συντονισμένη προσπάθεια για την αντιμετώπιση των φαινομένων του ρατσισμού με μέτρα και αποφάσεις όπως μεταξύ άλλων:
- Με τον ορισμό εισαγγελέα για την εποπτεία υποθέσεων φυλετικού μίσους, ρατσιστική βία και ξενοφοβία
- Με την αυστηροποίηση του νομοθετικού πλαισίου για ρατσιστικά εγκλήματα με διάταξη νόμου που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή και προβλέπει για τους δράστες αυστηρότερες ποινές και μάλιστα χωρίς αναστολή.
- Με την εκπόνηση για πρώτη φορά Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
- Με ιδιαίτερη μέριμνα για το παιδί. Μέσα στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας εντάσσεται και η πραγματοποίηση ημερίδας για τα ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά που βρίσκονται στην Ελλάδα από άλλες χώρες χωρίς γονείς, συγγενείς και φίλους, έρμαια της τύχης και των αδίστακτων εκμεταλλευτών.
Με τις διαπιστώσεις, τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις από τους εισηγητές εκπροσώπων εισαγγελικών αρχών, φορέων, υπηρεσιακών παραγόντων και τις παρεμβάσεις που διατυπώθηκαν στην ημερίδα προχωρούμε σε άμεσες ενέργειες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αλλά και την εκπόνηση και την εφαρμογή προγράμματος για την προστασία, τη φιλοξενία, τη στήριξη των ανηλίκων ασυνόδευτων και την εξασφάλιση των διαδικασιών για την επάνοδο στην οικογένεια και την πατρίδα τους.
Όσοι ανάγουν το ρατσισμό σε ιδεολογία που αποπνέει μίσος και φανατισμό ή το χρησιμοποιούν για άλλες επιδιώξεις δεν έχουν καμία σχέση με την Ελληνορθόδοξη παράδοση. Όταν μάλιστα ο ρατσισμός αφορά στα παιδιά, διαπράττουν έγκλημα, κατέληξε ο κ. Σούρλας.
Τα ασυνόδευτα ανήλικα
Με τον όρο «ασυνόδευτα ανήλικα» νοούνται τα παιδιά, υπήκοοι τρίτης χώρας ηλικίας κάτω των 18 ετών, τα οποία φθάνουν στην Ελλάδα χωρίς να συνοδεύονται από ενήλικο υπεύθυνο για τη φροντίδα τους, ή τα ανήλικα που εγκαταλείπονται μετά την είσοδο τους στην Ελλάδα.
Πύλες εισόδου των παρανόμως εισερχομένων υπηκόων τρίτων χωρών συγκροτούν τα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα. Αυξητική μεταναστευτική πίεση εκδηλώνεται πλέον και στα θαλάσσια σύνορα του Βορειοανατολικού Αιγαίου.
Ο μεγάλος αριθμός των ασυνόδευτων ανήλικων προέρχεται από Ασιατικές χώρες, είναι αγόρια και ο μέσος όρος ηλικίας τους είναι τα 16 έτη, καίτοι φαίνεται να διαμορφώνεται πτωτική τάση ως προς τον μέσο όρο της ηλικίας τους.
Ο ακριβής αριθμός των ασυνόδευτων ανήλικων παραμένει άγνωστος, εν τούτοις οι νέες κρατικές δομές για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών (Υπηρεσία Ασύλου και Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής) αναμένεται να συμβάλουν στον άμεσο εντοπισμό των ευάλωτων ομάδων, όπως τα ασυνόδευτα ανήλικα.
Οι λόγοι που ωθούν τα παιδιά αυτά να ξεκινήσουν το μακρύ ταξίδι της προσφυγιάς είναι πολλοί (φτώχεια, ορφάνια, πολεμικές συρράξεις) και εντάσσονται στο ευρύτερο πρόβλημα της μεγάλης μεταναστευτικής πίεσης που καλείται να διαχειρισθεί η Ελλάδα.
Πρωτίστως δε και παρά τη δύσκολη δημοσιονομική συγκυρία το Ελληνικό κράτος λαμβάνει ήδη μέριμνα και θα συνδράμει περαιτέρω τα ασυνόδευτα ανήλικα προκειμένου να αποφευχθεί περαιτέρω θυματοποίησή τους από κυκλώματα εμπορίας παιδιών, σεξουαλικής εκμετάλλευσης, παράνομης εργασίας αλλά και παράνομης διακίνησης αλλοδαπών. Μάλιστα τα κυκλώματα παράνομης διακίνησης αλλοδαπών επιδεικνύουν εγκληματική εφευρετικότητα ορίζοντας -μέσω απειλών ή και εκβιασμών (π.χ. κατακράτηση συγγενών του ανήλικου ως ομήρων)- ανήλικους ως διακινητές.
Στο πλαίσιο αυτό το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η Γενική Γραμματεία Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιθυμούν και οφείλουν να τιμήσουν και να τηρήσουν την ξεκάθαρη Συνταγματική επιταγή του άρθρου 5 παρ. 2 ότι «όλοι όσοι βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων», κυρίως δε τα παιδιά, όλα τα παιδιά, τα οποία τελούν -επίσης κατά συνταγματική επιταγή- υπό την προστασία του κράτους.
Λαμβάνοντας υπόψη Διεθνείς Συμβάσεις για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, σχετικές κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις διεθνών οργάνων, οι -αρχικές τουλάχιστον- προσπάθειες οφείλουν να εστιασθούν στην εξεύρεση πόρων και τρόπων για την πληρέστερη λειτουργία του θεσμού της επιτροπείας, δηλαδή το διορισμό υπεύθυνου για την φροντίδα του ασυνόδευτου ανήλικου και στη δημιουργία- πέραν των ήδη υπαρχουσών δομών φιλοξενίας- και νέων δομών προκειμένου να καλύπτονται τα αιτήματα στέγασης.
Βασική επιδίωξη παραμένει η επανένωση του ασυνόδευτου ανηλίκου με την οικογένειά του λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και τους άγραφους κανόνες της ελληνικής φιλοξενίας και ανθρωπιάς.
