Της Βάσως Ηλιάδου, μέλους των «Ιώνων»
Η Μ. Ασία είναι μια μεγάλη χερσόνησος με έκταση 78.000 χλμ. και είναι η δυτικότερη περιοχή της Ασίας. Η Ιωνία είναι παράλια περιοχή της Μ. Ασίας, καθώς και μερικά νησιά στα οποία κατοικούσαν οι Ίωνες. Περιλαμβάνει το τμήμα της Μ. Ασίας που περιβάλλεται από τους ποταμούς Ερμο και Μαίανδρο. Η αρχαία μικρασιατική Ιωνία αποτελείτο από δώδεκα πόλεις, τη «Δωδεκάπολη».
Οι «Ίωνες» ήταν το πρώτο από τα Ινδοευρωπαϊκά φύλα, που κατέβηκαν από τον Βορά. Το όνομά τους οφείλεται, σύμφωνα με τη μυθική παράδοση, στον Ίωνα, γιο του Ξούθου και της Κρέουσας και εγγονό του Ελληνα.
Μερικοί αρχαιολόγοι υποστήριξαν ότι η κάθοδος των Αχαιών έγινε η αιτία να στραφούν οι Ίωνες στη Μ. Ασία και να ιδρύσουν εκεί αποικίες.
Οι Αθηναίοι υποστήριζαν ότι αυτοί ήταν οι πρώτοι και γνήσιοι Ίωνες. Γεγονός είναι ότι οι Αθηναίοι εγκαταστάθηκαν στη βορειοδυτική Πελοπόννησο, στην Αττική και στην Εύβοια και πολύ αργότερα στα παράλια της Μ. Ασίας (2000 π.Χ.). Η περιοχή της Μ. Ασίας όπου εγκαταστάθηκαν, ονομάστηκε από τότε Ιωνία.
Οι Ίωνες της Μ. Ασίας βρίσκοντας εύφορη και γόνιμη γη και χάρη στο οργανωτικό πνεύμα που τους διέκρινε, ανέπτυξαν γρήγορα σπουδαίο πνευματικό και καλλιτεχνικό πολιτισμό. Προόδευσαν στα γράμματα και στις τέχνες. Πολλοί φιλόσοφοι και σοφοί της αρχαιότητας κατάγονταν από τη γη της Ιωνίας. Κύρια και σπουδαία πνευματικά κέντρα ήταν η Μίλητος και η Έφεσος.
Η Ιωνία θεωρείται πατρίδα του Όμηρου, του μεγαλύτερου ποιητή της αρχαιότητας. Από την Ιωνία κατάγονταν ο Θαλής, ο Αλεξίμανδρος, ο Αναξιμένης, ο Ηράκλειτος, ο Αναξαγόρας και ο Εμπεδοκλής.
Από την Ιωνία ήταν και ο πατέρας της Ιστορίας Ηρόδοτος και ο ποιητής Ανακρέοντας.
Οι Ίωνες στην αρχιτεκτονική δημιούργησαν έναν δικό τους ρυθμό, τον «Ιωνικό ρυθμό», που είναι χαρακτηριστικός για τη λεπτότητα, την κομψότητα και την ομορφιά του. Ο ναός της Άρτεμης στην Έφεσο είναι Ιωνικού ρυθμού και θεωρήθηκε σαν ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου.
Οι Ίωνες έχουν ιδιαίτερη διάλεκτο, την «Ιωνική». Σ’ αυτή τη γλώσσα έγραψε ο Όμηρος στα ποιήματά του, καθώς επίσης και ο Ησίοδος και ο Πίνδαρος.
Η Ιωνία αργότερα υποτάχτηκε στους Τούρκους και το 1919 καταλήφθηκε πάλι από τους Έλληνες. Το 1923 όμως με τη συνθήκη της Λοζάνης την πήραν και πάλι οι Τούρκοι.
Δυστυχώς, αυτή τη φορά οι Έλληνες της Ιωνίας, δύο εκατομμύρια Έλληνες, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρική γη και να έρθουν στην Ελλάδα, όπου έδωσαν νέα ώθηση στον οικονομικό, πολιτιστικό και πνευματικό τομέα της Ελλάδας.
Οι άνθρωποι αυτοί μαζί με τη δυστυχία του ξεριζωμού τους και το κοινωνικό στίγμα του «πρόσφυγα» έφεραν μαζί τους και τον πολιτισμό τους. Την πνευματική τους καλλιέργεια, την κουλτούρα τους (cultirez=καλλιεργώ) που ήταν τα ήθη τους και τα έθιμά τους, οι χοροί και τα τραγούδια τους, τα ενδύματά τους, την κουζίνα τους και όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν τον πολιτισμό μιας κοινωνίας.
Μία από αυτές τις κοινωνίες προσφύγων από την Ιωνία της Μ. Ασίας ήταν και ο ονομαζόμενος «Συνοικισμός Προσφύγων» της Νέας Ιωνίας Βόλου. Ο τότε συνοικισμός, που σήμερα είναι ο Δήμος Νέας Ιωνίας, ήταν στη δυτική πλευρά της πόλης του Βόλου, κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό Βόλου – Λάρισας.
Ο συνοικισμός της Ν. Ιωνίας είχε σπίτια ομοιόμορφα χτισμένα, τα λεγόμενα «προσφυγικά σπίτια», με στενούς τσιμεντένιους δρόμους, αλλά και φαρδύτερους, όπως ήταν το «φαρδύ», ο κεντρικός δρόμος που ενώνει τον συνοικισμό, με την πόλη του Βόλου.
Υπήρχαν ακόμη οι κοινόχρηστες βρύσες, που ήταν «σημεία επικοινωνίας» μεταξύ των προσφύγων, οι Στρατώνες, η εκκλησία που έφερε το όνομα της Παναγίας της Ευαγγελίστριας, το Μεταξουργείο που λειτουργούσε κι’ έδινε εργασία στις «Προσφυγοπούλες», το σχολείο που ήταν δίπατο, με μία ξύλινη σκάλα που έτριζε και ήταν ετοιμόρροπη. Σ’ αυτό το σχολείο ήταν μαθήτρια και του «Δημοτικού» και η αείμνηστη μητέρα μου, καθώς και η αείμνηστη νονά μου. Ηταν δύο από τα παιδιά της οικογένειας του Μαυροειδή Μαυρίδη και της Βικτωρίας Μαυρίδου.
Όπως μας διηγήθηκε η μητέρα μου, στο σχολείο τους επισκέφθηκε και ο Εθνάρχης Ελ. Βενιζέλος, ο οποίος όταν ανέβηκε την ξύλινη σκάλα του σχολείου που έτριζε και ήταν ετοιμόρροπη τους είπε: «Παιδιά μου θα σας χτίσω καινούργιο σχολείο», και κράτησε την υπόσχεσή του. Έχτισε καινούργιο σχολείο για τα παιδιά του «συνοικισμού της Ν. Ιωνίας».
Ήταν πολύ συγκινημένη η μητέρα μου, όταν αναφέρθηκε στην επίσκεψη του Εθνάρχη στο σχολείο τους. Τραγουδούσε μάλιστα και το τραγούδι που τους έμαθε η δασκάλα τους, για να το τραγουδήσουν κατά την εκεί επίσκεψή του. Ω! Βενιζέλε μας πατέρα της πατρίδα, Ω! Βενιζέλε μας…
