Του Θωμά Στραβέλη, συγγραφέα – πανεπιστημιακού
Όσοι περπατούν, κάτω απ’ τον ήλιο, τους ακολουθεί αναγκαστικά η σκιά τους, κι όσοι, κάτω απ’ τη δόξα, προχωρούν, λένε πως τους ακολουθεί ο φθόνος! Αλλά ούτε η φωτιά βγάζει καπνό, ούτε η δόξα φέρνει φθόνο, αν λάμψει ξαφνικά και γρήγορα. Γι αυτό και ο λαός πιστεύει ότι η ξαφνική δόξα χάνεται αμέσως. Ο πόθος τής δόξας είναι το ένδυμα, που, και ο σοφότερος ακόμα άνθρωπος, το βγάζει τελευταίο. Γι αυτόν ακριβώς το λόγο, οι ηθικολόγοι μάς ζητούν ν’ αποφεύγουμε τις τιμές, και να μην αναζητάμε τη δόξα. Γιατί τίποτα δεν κοστίζει τόσο πολύ όσο αυτή. Ο Σωκράτης, όμως, δίδασκε ότι η αγάπη για τις διακρίσεις παρακινεί προς τα καλά και τα έντιμα.
Απ’ όλες τις επιρροές, που δέχεται ο άνθρωπος, η αγάπη για τη δόξα είναι η πιο άσβεστη. Οι παιδαγωγοί αποφαίνονται ότι δεν υπάρχει κανένα στολίδι για τα παιδιά, πιο ωραίο από τη δόξα ενός πετυχημένου κι ευτυχισμένου πατέρα, αλλά και για έναν πατέρα, τίποτα δεν είναι ωραιότερο, από το στολίδι των παιδιών του! Η γλύκα τής δόξας είναι τόσο μεγάλη, που σ’ όποιο αντικείμενο κι αν ακουμπήσει, ακόμα και στο θάνατο, θα την αγαπήσει. Όταν πεθάνουμε, θα γίνουμε, κατά τον Όμηρο, μία αναίσθητη, νεκρή μάζα, ενώ, όσο ζούμε, είναι καιρός να κερδίσουμε τη δόξα. Η δόξα ακολουθεί τον δίκαιο κι ευγενή άνθρωπο, κι αυξάνεται μετά το θάνατό του, γιατί ο φθόνος δεν κρατάει πολύ και, καμιά φορά, παύει με το θάνατο του ανθρώπου που φθονούμε.
Όμως, αυτό που δεν πρέπει να κάνουμε, είναι να θεμελιώσουμε τη δόξα μας στα πλούτη και στη δύναμη: Αυτά δεν μας ανήκουν, και θα είναι πάντα στα χέρια τής Τύχης. Η δόξα, η δύναμη κι ο πλούτος, χωρίς σύνεση, δεν είναι στη ζωή πράγματα ασφαλή.
Αλλά, τελικά, πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο άνθρωπος, που είναι ενάρετος και σοφός, δεν έχει ανάγκη από τη δόξα. Η αρετή μοιάζει με τα σπάνια αρώματα, που, όσο πιο πολύ συνθλίβονται, τόσο περισσότερο μοσχοβολούν! Η σοφία δίνει στον άνθρωπο πλούτο! Όμως, ποτέ ως τώρα ο πλούτος δεν μπόρεσε ν’ αγοράσει σοφία για κανέναν.
